YÜKLENİYOR
Kentsel tasarım; kamusal mekânların tasarımından meydan düzenlemelerine, peyzajdan kent mobilyalarına ve heykellerine, dezavantajlı gruplara yönelik mekân inşasından kentsel alanların kalitesini iyileştirmeye, sokakların yenilenmesinden ulaşım planlanmasına kadar oldukça geniş bir tasarım sürecini kapsıyor. Bu kapsamda belediyenizin yaptığı çalışmalardan bahseder misiniz?
KAZIM KURT: “Hamamyolu Park ve Meydan Düzenleme Projesi” ve “Hicri Sezen Park ve Meydan Düzenleme Projesi”, kentsel tasarım projeleri deyince ilk akla gelen projelerimiz. Hamamyolu Park ve Meydan Düzenleme Projesi, Eskişehir’in en işlek yerlerinden biri olan Hamamyolu Caddesi’nin çehresini değiştirdiğimiz bir proje. Kent merkeziyle Odunpazarı tarihî bölgeyi birleştirdiğimiz projeyle Hamamyolu Caddesi bambaşka bir görünüme kavuştu ve cazibe merkezi hâline geldi.
Hicri Sezen Park ve Meydan Düzenleme Projesi kapsamında tarihî Odunpazarı bölgesi Paşa Mahallesi Kemal Zeytinoğlu Caddesi’nde yer alan ve adını Eskişehir’in belediye eski başkanı Hicri Sezen’den alan parkı yenileyerek modern, kullanışlı bir parka ve meydana dönüştürdük. Parkın mevcut ağaç dokusunu koruduk, ilave ağaç diktik. Modern su perdeli süs havuzuyla ve bitkisel düzenlemelerle görselliği artırdık. Farklı aydınlatma donatılarıyla parkın bölgeye gece de canlılık kazandırmasını amaçladık. Dezavantajlı gruplar için de birçok çalışma yapıyoruz. Engelli bireyler için Yenikent Mahallesi Seramik Park içine Engelsiz Kültür ve Sanat Merkezi açtık. Burada engelli bireylerin sosyalleşmesi, öğrenmesi, bir araya gelerek üretmesi ve hayatın içine karışması için atölye çalışmaları yapıyoruz. Engelli bireyler için engelsiz parklar yapıyoruz. Büyükdere Mahallesi’nde bulunan “Nedim Kara Engelsiz Park” bunun en güzel örneklerinden biri. Ayrıca birçok parka da engelli çocukların kullanması için oyun grupları kurduk. İşitme engelli çocukların akranlarıyla daha kolay iletişim kurması için parklara işaret dili alfabesi yerleştirdik. Dezavantajlı gruplara yönelik olarak sadece dış mekân tasarımlarını değil, hayatımızın artık vazgeçilmezi olan bilişim ve internet tabanlı işlerimizin tasarımını da düşünmek zorundayız. Web sitemizi engelli dostu bir siteye dönüştürme hedefimiz vardı. Görme engelli hemşerilerimiz için belediyemizle ilgili her konuyu takip edebilecekleri bir web sayfası hazırladık, işitme engelli hemşerilerimiz için içeriklere işaret dili çeviricisi yerleştirdik. Odunpazarı Belediyesi’nin yönetimine geldiğimiz ilk günden beri kadınları ve çocukları mutlu bir Odunpazarı için çalışıyoruz. Odunpazarı’nda 15 mahallede 16 Halk Merkezi açtık. Bu merkezlerde kadınların sosyalleşmesi, öğrenmesi, üretebilmesi ve bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunması için atölyeler düzenliyoruz. Kadınların iş hayatına atılarak kendi ayakları üzerinde durabilmesi, çocukların da bilimsel, laik, eşit, Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı bir okul öncesi eğitim alabilmesi için de kreşler ve çocuk merkezleri açıyoruz. Çalışmaları devam eden üç kreş ve çocuk merkezi tamamlandığında Odunpazarı’ndaki kreş ve çocuk merkezi sayısı 12 olacak. Yaşlılar için de çalışıyoruz. Onların hayattan kopmaması için Koca Çınar Yaşam Merkezi 1 ve Koca Çınar Yaşam Merkezi 2’yi hayata geçirdik. Bu merkezlerimizde yaşlılar bir araya geliyor, sosyalleşiyor, atölyelerimizde üretiyor. Dolayısıyla hayattan kopmuyorlar.
Kentsel tasarım projelerinizde hangi kriterleri göz önünde tutuyorsunuz? Mevcut olan kentsel kimlikle, tarihsel geçmişle ve dokuyla yeni yapılacak olanlar arasında uyum sağlanması için nelere dikkat ediyorsunuz?
KAZIM KURT: Odunpazarı Belediyesi, tarihî bölgeye sahip olan bir belediye. Osmanlı mimarisiyle yapılmış evlerin, tarihî sokakların ve Kurşunlu Külliyesi’nin bulunduğu Odunpazarı’nda tarihsel geçmiş ve kimlik çok önemli. Halk merkezlerimizin birçoğu bu mimariye uygun olarak tasarlandı. Odunpazarı’nda adını değiştirmediğimiz, aslını koruduğumuz iki sokak buluyor. Tarihî konakları aslına uygun olarak restore edip kütüphaneler ve sanat evleri yapıyoruz. Bunları yaparken de uzmanların görüşlerine başvuruyoruz. Tarihî bölgede yapı restorasyonla ve bölgenin kentsel tasarımıyla ilgilenen belediyemizin Yapı Kontrol Müdürlüğü’ne bağlı Koruma Uygulama Ofisi var.
Belediyeniz bünyesinde “Kentsel Tasarım Müdürlüğü” veya “Kentsel Tasarım Birimi” var mı? Daha etkili bir kentsel tasarım için yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler sizce nelerdir?
KAZIM KURT: Kentsel Tasarım Müdürlüğü yok, ancak Yapı Kontrol Müdürlüğü içerisinde Kentsel Dönüşüm ve Koruma Uygulama Ofisi var. Yerel yönetimler, kentlerin yaşanabilirliğini birinci derecede etkilemektedir. Kentin ihtiyaç duyduğu düzenlemeler yerel yönetimler tarafından tam ve zamanında gerçekleştirilebildiğinde yaşanabilir kentsel mekânlar oluşmaktadır. Demokratik Batılı ülkelerde yerel yönetimler, demokrasinin temel taşı taşı ve demokrasi okulu olarak görülmektedir. Bunun nedeni, belediye yöneticilerinin kente ilişkin aldığı kararlarda yerel halkın etkili olmasıdır. Halkın yönetime katılımıyla kentte siyasal, yönetsel, toplumsal, hatta ekonomik iyileştirmeler beklenmektedir. Yerel yönetimlerin kendi kendini yöneten, katılımcılığı benimseyen, temel kentsel sorunların olabildiğince toplumun tüm katmanlarının uzlaşmasıyla çözüleceğine inanan, şeffaf, hesap vermeye ve demokratik denetime açık, gücünü halktan alan yönetimler olması gerekmektedir. Dolayısıyla alınması gereken ilk inisiyatif, halkın süreçlere katılabileceği yapılar oluşturmaktır. Biz de bu inançla kent konseyiyle, kent konseyine bağlı mahalle meclisleriyle ilerlediğimiz bir yapı oluşturduk.
Kentsel tasarım projelerinizin yerel kimliğe uygun olması için analiz ve değerlendirme yapıyor musunuz? Planlama ve tasarım süreçlerinde katılımcılığı nasıl sağlıyorsunuz? Vatandaşlarla, STK’larla, üniversitelerle ve ilgili meslek odalarıyla bu anlamda çalışmalarınız var mı?
KAZIM KURT: Elbette analiz ve değerlendirme yapıyoruz. İşin uzmanlarıyla ve bilim insanlarıyla çalışıyoruz. Onların fikirlerini ve önerilerini alıyoruz. Odunpazarı Kent Konseyi mahalle meclisleriyle, çalışma gruplarıyla hemşerilerimizin fikir, öneri ve isteklerini topluyoruz. Sonra işin uzmanları ve bilim insanlarıyla bir araya gelerek projeler üretiyoruz. Odunpazarı Belediyesi, katılımcı ve sosyal demokrat bir belediye. Biz, stratejik planımızı bile demokratik kitle örgütleriyle, meslek odalarıyla, sivil inisiyatiflerle, hemşerilerimizle birlikte hazırladık. Örneğin, Hamamyolu Park ve Meydan Düzenleme Projesi’nde Odunpazarı Kent Konseyi mahalle meclisi ve çalışma grubu kapı kapı gezerek o bölgede yaşayan hemşerilerimizin fikirlerini ve isteklerini sordu. Ona göre bir proje yapıldı.
Sürdürülebilir, ekolojik ve bütünleşik kentsel tasarım projeleriniz, dezavantajlı gruplara (çocuklar, kadınlar, yaşlılar, engelliler) yönelik olarak hayata geçirdiğiniz kentsel tasarım uygulamalarınız var mı? Belediyenizin kentsel tasarım politikası nedir? Kentsel tasarım rehberiniz var mı?
KAZIM KURT: Biz, hayata geçirdiğimiz ya da yapım aşamasında olan her çalışmamızda önceliğimizi dezavantajlı gruplara veriyoruz. Engelli bireyler, kadınlar, gençler, çocuklar, yaşlılar ve yoksullar her zaman önceliğimiz oluyor. Sosyal demokrat bir belediyeyiz ve çalışmalarımızı da bu anlayış etrafında örüyoruz. Çocuklar, kadınlar, yaşlılar, engelliler, gençler için 16 halk merkezini, 12 kreş ve çocuk merkezini, 2 gençlik merkezini, Koca Çınar Yaşam Merkezleri’ni, Engelsiz Kültür ve Sanat Merkezi’ni, engelsiz parkları hayata geçirdik. Odunpazarı’nın çağdaş kentsel ihtiyaçlarını, kurduğumuz gönüllü tasarım ekibi Atölye Odunpazarı’yla, üniversiteli gençlerle işbirliği içinde tasarlıyoruz.