YÜKLENİYOR
Kentsel tasarım; kamusal mekânların tasarımından meydan düzenlemelerine, peyzajdan kent mobilyalarına ve heykellerine, dezavantajlı gruplara yönelik mekân inşasından kentsel alanların kalitesini iyileştirmeye, sokakların yenilenmesinden ulaşım planlanmasına kadar oldukça geniş bir tasarım sürecini kapsıyor. Bu kapsamda belediyenizin yaptığı çalışmalardan bahseder misiniz?
AHMET ARAS: Kentsel mekânların kullanımı anlamında makro ölçekte bütüncül çalışmalar yürütüyoruz. Bodrum Koruma Amaçlı Revizyonu İmar Planı hükümlerini kentsel tasarım alanlarında bütüncül çalışmalarda göz önünde bulunduruyoruz. Bodrum sınırlarındaki doğal, kültürel ve ekolojik verilerin irdelenmesi için etüt çalışmaları devam ediyor. “Kentsel Tasarım Alanları 8: Bardakçı, Haremtan ve Gümbet Koyları Kıyı Düzenlemeleri Projesi” kapsamında 346.727 metrekarelik alanın çalışmaları, öncelikle 92.000 metrekareyi kapsayan kısımdaki Gümbet Mahallesi sahil ve dolgu alanı projeleri başladı. Proje alanları için Milli Emlak Müdürlükleri’ne tahsis talebinde bulunuldu. Proje detay çalışmaları devam ederken hazırlanan dosyalar Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunuldu, çalışmalarımız devam ediyor. “Kentsel Tasarım Alanları 7: Yeldeğirmenleri ve Çevresi Günübirlik Alanın Düzenlenmesi Projesi” dahilinde tarihî yeldeğirmenlerinin kültürel ve tarihsel değerlerinin korunması, turizme katkı sağlaması için yaklaşık 27.000 metrekarelik proje alanında çalışmalar başladı. Projenin bütüncül değerlendirilmesi için plan tadilatı dosyası hazırlandı, İl Çevre Şehircilik Müdürlüğü’ne sunuldu, peyzaj ve çevre düzenleme çalışmalarına devam ediliyor.
“Kentsel Tasarım Alanları 10: Halikarnasoss Antik Kenti Batı Surları Restorasyonu ve Çevre Düzenleme Projesi” kapsamında 98.000 metrekarelik alanda 76.807 metrekarelik proje çalışmaları tamamlandı. Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ndan onay alındı, yaklaşık 53.226 metrekarelik proje alanında Bodrum Tanıtma Vakfı’yla ortak bir çalışma yapıldı, uygulama aşamasına geçildi.
İlçemizin tarihine ve kültürüne değer katan kişilerin ve sembollerin heykellerinin düzenlemeleri (Cevat Şakir Kabaağaçlı, Neyzen Tevfik, Sadun Bora, Sünger, Yelkenli) yapıldı, yeni düzenlemelere devam ediliyor. İlçemizin birçok beldesinde meydan düzenleme projeleri de (Gündoğan, Gölköy, Yalıkavak) var. Karabağ Mahallesi meydan düzenlemesi tamamlandı, Turgutreis meydan projesi hazırlandı, uygulama aşamasına geçilecek.
Yapımı tamamlanan projelerimiz arasında “Gıda Çarşısı Tadilat Projesi”, “Gündoğan Mahallesi Hizmet Binası”, “Yalıkavak Mahallesi Hentbol Sahası”, Kumbahçe ve Çarşı Mahalleleri’nde “I. Artemisia ve Mausolos Sergi Salonu”, “Şehitlik Anıtı” ve Turgutreis Mahallesi’nde “Amiral Kafe Projesi” yer alıyor. İlçemizde yaşanan orman yangınlarına müdahalede gecikmemek için “Afet Koordinasyon Merkezi Hizmet Alanı Projesi” tamamlandı, uygulama aşamasına geçildi.
Çalışmaları devam eden projelerimiz: “Bitez Kültür Evi”, “Çarşı Mahallesi Üst Örtü”, “Gümbet Zabıta Binası”, belediyemizin yeni hizmet binası, ilçemizdeki üniversite öğrencileri yurt ve “Yalıkavak Mahallesi Meydan Projesi.”
Çalışmaları tamamlanan projelerimiz: “Turgutreis Meydan Projesi”, “Konacık Mahallesi Kreş Projesi”, “Yalıkavak Pazaryeri Projesi”, “Yalıkavak Bisiklet Yolu Projesi”, “Bitez Özgür Plaj ve Tesis Projesi”, “Yalıkavak Kreş Projesi”, “Gümbet Mahallesi Kreş Projesi”, “Turgutreis İş Merkezi Mimari Projesi” ve “Türkbükü Sahili Projesi.”
İhale sürecinde olan, yapım aşamasına geçilecek projelerimiz: “İki Meydan Bir Cadde Öğrenci Fikir Proje Yarışması”, “Halikarnas Balıkçısı Belgeliği”, “Kütüphane Kafe Projesi”, “Yelken Kulüp Hizmet Binası ve Çevre Düzenleme Projesi” ve “Kent İçi Kavşak Düzenleme Projesi.”
Kentsel tasarım projelerinizde hangi kriterleri göz önünde tutuyorsunuz? Mevcut olan kentsel kimlikle, tarihsel geçmişle ve dokuyla yeni yapılacak olanlar arasında uyum sağlanması için nelere dikkat ediyorsunuz?
AHMET ARAS: Küreselleşmeyle birlikte ortaya çıkan birçok sorun var. Yerel/bölgesel farklılıkların ortadan kalkması ve özgünlükten uzak, kimliğini kaybetmeye başlayan kentlerde yaşamak zorunda bırakılmak bu sorunlar arasında. Bu bağlamda bir kente verilecek en büyük zarar, o kentin sosyal yaşam vizyonunun kaybolması, yerel kimliğinin okunamaması, toplumu içine alamayan ve toplumla bütünleşmeyen kentlerin ortaya çıkması.
Mevcuttaki kent kimliğini göz ardı etmeden yeni bir kent kimliği oluşturulması, kentin geçmişle bağının güçlendirilmesi, kenti özel kılan ve diğerlerinden ayıran ölçütlerin anlaşılması, değerlendirilmesi yararlıdır. Kent kimliği, bir kenti diğerlerinden ayırır, insanlar için nitelikli bir yer hâline gelmesini sağlar. Tarihi çok eskilere dayanan ilçemizin göç alması ve hızlı nüfus artışı neticesinde toplumsal ve çevresel değerlerin tüketim süreci başladı. Nüfus artışının yarattığı çarpık kentleşmeyle kültürel mirası ihmal edilen ve kentlerin kimliğini olumsuz etkileyen bir sürece girildi.
İşte tam da bu noktada, göreve geldiğim günden beri, Bodrum’un kimliğini ve kültürel mirasını korumak amacıyla yeni yapılanmalar içerisinde çözüme yönelik geliştirdiğimiz stratejileri, planlama ve tasarım yaklaşımlarını ilçenin doğal mirasını ve kimliğini korumak açısından da ele alıyoruz. Bodrum’un sahip olduğu kimliği korurken, ilçemizde yaşayanların yerle olan bağını da koparmamak gerektiğinin de farkındayız. Kentler, içinde yaşayanlarla bir anlam ifade eder. Bodrum’un tarihî mirasını sahiplenerek projeler geliştiriyoruz, tasarımlar yapıyoruz.
Belediyeniz bünyesinde “Kentsel Tasarım Müdürlüğü” veya “Kentsel Tasarım Birimi” var mı? Daha etkili bir kentsel tasarım için yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler sizce nelerdir?
AHMET ARAS: Belediyemiz bünyesinde Etüt Proje Müdürlüğü bulunuyor. Müdürlüklerimiz ve birimlerimiz kentsel tasarım süreçlerinin her aşamasında ortak akılla hareket ediyor, ilçemizdeki yaşam kalitesini artırmak için çalışıyor. Kentsel yaşam kalitesi, çevresel etkilerden iklim değişikliğine kadar her kriteri kapsıyor. Bu kriterler, bizim yerel yönetim anlayışımızı şekillendiriyor. Yerel yönetim anlayışı tutarlılık sergilerse, kentler daha yaşanabilir alanlara dönüşüyor. Aksi durumda ciddi sorunlar ortaya çıkıyor. Kentsel tasarım, tarihsel geçmişle ve dokuyla ilintili olduğu kadar günümüzün değişen özellikleriyle de ilişkili.
Ayrıca demografik yapıyı ve coğrafi şartları da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Söylemek istediğim şu ki, yanlış planlamalar hem kente hem de kentte yaşayanlara zarar verir.
Yaşanabilir bir kent için dengeli ve sağlıklı bir yaşam alanının oluşturulması oldukça önemli. Bu noktada yerel yöneticilerin vatandaşlarla ve bölgeyi bilen profesyonel bir ekiple birlikte ilerlemesi gerekiyor.
Kentsel tasarımda dikkat edilmesi gereken diğer bir konu, doğal afetler sonrasında yapılacak çalışmaların içeriği ve niteliği. Doğayı ve çevreyi koruyarak planlama yapılması gerekiyor. Bu nedenle çevreyle ve doğayla barışık projeler üretmeye, planlamaya, tasarlamaya ve uygulamaya çalışıyoruz.
Kentsel tasarım projelerinizin yerel kimliğe uygun olması için analiz ve değerlendirme yapıyor musunuz? Planlama ve tasarım süreçlerinde katılımcılığı nasıl sağlıyorsunuz? Vatandaşlarla, STK’larla, üniversitelerle ve ilgili meslek odalarıyla bu anlamda çalışmalarınız var mı?
AHMET ARAS: Birçok medeniyete ev sahipliği yapan bu kadim ilçenin tarihî dokusunu ortaya çıkarmak ve tarihî zenginliklerini bir dünya mirası olarak kayda geçirmek için çalışıyoruz. Bodrum’un tarihsel kimliğine de sahip çıkmak zorundayız. Bu nedenle kentsel tasarım projelerimizin değerlendirme ve analiz sürecinde ince eleyip sık dokuyoruz. Bodrum’un güzelliğini ve tarihsel geçmişini dünya mirası olarak görüyoruz. Katılımcılığı benimseyen, şeffaf, gücünü halktan alan bir yerel yönetim anlayışıyla yol alıyoruz.
Sürdürülebilir, ekolojik ve bütünleşik kentsel tasarım projeleriniz, dezavantajlı gruplara (çocuklar, kadınlar, yaşlılar, engelliler) yönelik olarak hayata geçirdiğiniz kentsel tasarım uygulamalarınız var mı? Belediyenizin kentsel tasarım politikası nedir? Kentsel tasarım rehberiniz var mı?
AHMET ARAS: Kentsel tasarım çalışmalarımızda ve projelerimizde dezavantajlı gruplara öncelik veriyoruz. Sanayileşmenin, kentleşmenin ve küresel ısınmanın etkisiyle birlikte doğal çevre ve ekolojik yapı bozulmaya başladı. Bozulan ekolojik yapı, çevre sorunlarını da beraberinde getirdi. Kentlerdeki beton alanlar ve geçirimsiz yüzeyler giderek arttı, yeşil alanlar azaldı. Bu nedenle sürdürülebilir bina uygulamaları ve yeşil alanlar önem kazandı. Sürdürülebilir peyzaj alanları oluşturmak için doğal materyallerin ve geri dönüşüm malzemelerinin kullanılması gerekiyor. Özellikle pandemi dönemiyle birlikte kamusal alanve mekân anlayışı değişti. Dolayısıyla peyzaj tasarım projelerimizde bitki seçimi yaparken su ihtiyacını ve sulama sistemlerini de düşünüyoruz. Meydan, refüj gibi düzenlemelerde kuru peyzaj adını verdiğimiz dekoratif taş, cruf, ağaç kabuğu vb. doğal elemanlar ve bitki materyalleri kullanmaya özen gösteriyoruz. Kent mobilyalarında ve aydınlatma ekipmanlarında dönüşümü olan ve yeniden kullanılabilir malzemeler seçiyoruz. Aydınlatma için daha ziyade güneş enerjisinden yararlanan sistemler seçiyoruz.