YÜKLENİYOR
Kentsel tasarım; kamusal mekânların tasarımından meydan düzenlemelerine, peyzajdan kent mobilyalarına ve heykellerine, dezavantajlı gruplara yönelik mekân inşasından kentsel alanların kalitesini iyileştirmeye, sokakların yenilenmesinden ulaşım planlanmasına kadar oldukça geniş bir tasarım sürecini kapsıyor. Bu kapsamda belediyenizin yaptığı çalışmalardan bahseder misiniz?
ZEYDAN KARALAR: Kentler, kentte yaşayan insanların ortak yaşamlarıyla ve yaşam biçimleriyle şekillenir, tarihî, sosyal, kültürel, siyasi, ekonomik vb. özellikleri de bünyesinde barındırır. Kentsel tasarım, kentle birlikte var olan bir tasarım eylemidir. Bu kapsamda belediyemizin yaptığı çalışmaları şöyle sıralayabilirim:
Adana Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği ve İlan Reklam Yönetmeliği’yle Adana Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ilan, tanıtım ve bilgilendirme amacıyla konulan pano, tanıtıcı levha ve benzerlerinin yol açtığı görsel kirliliği, güvenlik ve bilgilendirme sorunlarını ortadan kaldırmayı amaçlıyoruz. Etkin bir iletişim aracı olan ilan ve reklâm araçlarının kentin görselliğine ve estetiğine katkı sağlamak üzere kullanılması için düzenlemeler yapıyoruz.
Kentimizin estetiğine katkı sağlayan ve kullanıcıları için fonksiyonel özellikler sunan kentsel donatı elemanlarının (çöp kutuları, oturma bankları, telefon kulübeleri, büfeler, taksi durakları, aydınlatma üniteleri, havuzlar, pergola ve kamelyalar, sınırlandırma elemanları vb.) tasarımına yönelik projeler hazırlıyoruz.
Kentimizin doğal, kültürel, mimari, tarihî, ekonomik, estetik, görsel değerlerinin ve özgün kimliğinin korunup ön plana çıkarıldığı bir yaklaşımla birçok farklı bölgede sokak sağlıklaştırma projeleri hazırlıyoruz. Bu kapsamda uygulaması devam eden Ulucami Sokak Sağlıklaştırma Projesi’yle cadde ve yol örgülerinin, özgün sokak donatılarının korunması, bozulanların aslına uygun olarak onarılması, elektrik ve telefon direklerinin, reklam panolarının ve benzeri bileşenlerin yenilenmesi, görsel kirliliğin ortadan kaldırılması sağlanacak
Belediye ve mücavir alan sınırları içinde veya dışında, çevre düzeni planları, nazım planları ve imar planlarında açık/yeşil alanlar, aktif/pasif rekreasyon alanlarında ekolojik, doğal ve kültürel verilere dayalı peyzaj projeleri hazırlıyoruz.
Kent estetiğini iyileştirmek, görsel zenginliği artırmak, sanatın toplumla ve yaşamla bütünleşmesini sağlamak amacıyla uluslararası heykel sempozyumları düzenliyoruz, heykelleri kentimizin gerekli görülen noktalarına yerleştiriyoruz.
“Bisiklet Yolu Projesi’’ için planlamalar yaptık, bu kapsamda çalıştay düzenledik.
Kentsel dönüşüm alanlarında imar planıyla bütünleşik kentsel tasarım çalışmaları yapılıyor. Ziyapaşa Kentsel Dönüşüm Alanı’nda üst düzeyde kimlik ve imaj, orta düzeyde yapı çevresinin planlandığı çalışmalar için hazırlık süreçleri devam ediyor. Bu çalışmayla Ziyapaşa Mahallesi’ndeki 22 hektarlık alanda ulaşım sistemi ve park çözümlerine, açık-kapalı alan kitlesel düzenlemelerine, işlev dağılımlarına ve doğal-yapay peyzaj tasarımına ait temel ilkeler belirlenecek.
Kentsel tasarım projelerinizde hangi kriterleri göz önünde tutuyorsunuz? Mevcut olan kentsel kimlikle, tarihsel geçmişle ve dokuyla yeni yapılacak olanlar arasında uyum sağlanması için nelere dikkat ediyorsunuz?
ZEYDAN KARALAR: Kentsel tasarım, mekânı tüm boyutlarıyla ele alarak belirli bir vizyon ve ilkeler çerçevesinde hazırlanmalı, kentin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmeli. Tasarımların insan odaklı, sosyalleşme elemanlarına yakın, kullanılabilir ve okunabilir olması oldukça önemli. Kentsel tasarımda dikkat edilen hususlar arasında mekânların sağlıklı hâle getirilmesi, işlevlendirilmesi, daha üstün niteliklere kavuşturulması, toplumun değişen gereksinimlerini karşılayacak biçimde onarılması, özelliklerinin iyileştirilmesi, donatılarının tamamlanması, uyumsuz eklerin kaldırılması, gerektiğinde yapı içinde ve çevresinde yapılacak düzenlemelerle tarihî, mimari değerlere uyuma özen gösterilerek yenilenmesi yer almaktadır. Daha geniş ölçekte kentsel dönüşüm alanları için planlanan kentsel tasarım projelerine alan özelinde yapılan saha çalışmaları önemli bir girdi oluşturmaktadır. Bu kapsamda kimlikle ve dokuyla ilgili fiziksel tespitlerin yanı sıra alanda yaşayan sakinlerle anketler ve görüşmeler yapılarak sosyal ve fiziki analizler ortaya konmaktadır. Bu bağlamda korunması gereken yerel değer, yapı ve dokular, durum ve niteliğe bağlı olarak tamamen ya da kısmen korunmakta ve/veya yeni tasarıma yansıtılmaktadır.
Belediyeniz bünyesinde “Kentsel Tasarım Müdürlüğü” veya “Kentsel Tasarım Birimi” var mı? Daha etkili bir kentsel tasarım için yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler sizce nelerdir?
ZEYDAN KARALAR: Belediyemiz bünyesinde Etüt Proje ve Kentsel Tasarım Şube Müdürlüğü bulunmaktadır. Daha yaşanabilir çevre arayışında kentsel tasarım ürünlerinin planlarla sınırlı kalması yeterli olmayacaktır. Kentte bütüncül ve estetik bir tasarım dili oluşturmak, kentin kimliğini ve karakterini koruyup yaşatmak, kaliteli çevreler yaratarak kent sakinlerinin sağlığını, güvenliğini ve huzurunu temin etmeye destek olmak ve tüm bunları yapılabilir kılmak için planlar kadar tasarım ilkeleri, politikalar ve tasarım rehberleri gibi uygulama araçları da oldukça önemlidir. Tasarım politikaları, yasal ve kurumsal düzenlemelere uygun olarak düzenlenmelidir, Politikalar, girişimciyi yerel yönetimlerin beklentisi konusunda yönlendirmeli, fakat gereksiz detaylardan ve açıklamalardan kaçınılmalıdır. Açık, anlaşılır, kapsayıcı ve net olmalıdır. Politikalar neyin öncelikli olduğunu belirlemelidir. Bu nedenle kentsel tasarım, yerel koşulların problemlerine uyarlanmalıdır. Ürün üzerindeki etkisinin ne olduğu, gelişme için ne kadar yararlı olduğu gözetilmelidir. Zaman içindeki değişime uyarlanmalı ve kentin kendine özgü tüm öğelerini/özelliklerini içerecek çeşitlilikte sunulmalıdır.
Kentsel tasarım projelerinizin yerel kimliğe uygun olması için analiz ve değerlendirme yapıyor musunuz? Planlama ve tasarım süreçlerinde katılımcılığı nasıl sağlıyorsunuz? Vatandaşlarla, STK’larla, üniversitelerle ve ilgili meslek odalarıyla bu anlamda çalışmalarınız var mı?
ZEYDAN KARALAR: Kentsel tasarım projelerinin yerel kimliğe uygun olması için analiz ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Katılımcılığı sağlamak için kentlilerin uygulamalarla ilgili gelişmeleri takip ederek görüş ve önerilerini iletmeleri için hazırlık aşamasında atölyelerin organize edilmesi, sonrasında izleme komisyonlarının oluşturulması, medyanın kullanılması ve doğrudan önerilerin alınacağı ofislerin ya da web sitelerinin kurulması gibi araçlar geliştirilmektedir. Kentsel dönüşüm alanlarında da kentsel tasarım proje çalışmaları öncesinde ve esnasında ilgili tüm kamu kurumlarıyla, mahalle sakinleriyle, derneklerle, muhtarlarla ve kanaat önderleriyle anket, görüşme ve yazışmaların yanı sıra gözlem ve incelemeye dayalı mevcut durum memnuniyet tespiti, gelecek beklentilerine ve ihtiyaçlarına yönelik tespitler yapılmaktadır. Bu kapsamda ilçe belediye temsilcilerinin, STK üyelerinin, üniversite bünyesindeki temsilcilerin ve ilgili meslek oda temsilcilerinin de bulunduğu Kent Estetiği Kurulu çalışmalarımız devam etmektedir.
Sürdürülebilir, ekolojik ve bütünleşik kentsel tasarım projeleriniz, dezavantajlı gruplara (çocuklar, kadınlar, yaşlılar, engelliler) yönelik olarak hayata geçirdiğiniz kentsel tasarım uygulamalarınız var mı? Belediyenizin kentsel tasarım politikası nedir? Kentsel tasarım rehberiniz var mı?
ZEYDAN KARALAR: Tasarıma yönelik çalışmalarda dezavantajlı grupların günlük hayatını kolaylaştıracak “erişilebilirlik” kriteri temel alınmaktadır. Kadınların üretime katılması ve üretimlerini paraya çevirebilmesi için şartları iyileştirilmiş sabit satış noktaları belirlenerek onlara bu imkânı sağlayacak olan öneri projemiz üzerindeki çalışmalar devam etmektedir. Ziyapaşa Kentsel Dönüşüm Alanı’ndaki kentsel tasarım çalışmasının “Kadın Dostu Mahalle” yaklaşımıyla yapılması planlanmaktadır. Bu çalışmada fiziksel ve sosyal analizlere göre alınan önlemlerin tasarıma yansıtılması, kadınlar ve dezavantajlı gruplar için kentsel hizmetler anlamında çözüm önerilerinin yer alması hedeflenmektedir. Karma kullanım, sürdürülebilir yaklaşımlar ve insan odaklı ulaşım yaklaşımları, belirlenen diğer önceliklerdir. Belediyemizin kentsel tasarım politikasını, öncelikle kriterleri koymak ve korumak olarak özetleyebiliriz.