- 30 Kasım 2021
YÜKLENİYOR
Merkezî yönetimle yerel yönetimler arasındaki gelir bölüşümü ve kaynak kullanımı sıkça tartışılan konular arasında yer alıyor. Belediyenizin bütçe, öz gelir ve mali kaynak konusunda yaşadığı sıkıntılar nelerdir?
ZEYDAN KARALAR: Büyükşehir belediyelerinin bütçesi daha çok merkezî idareden alınan paylara dayanıyor. Bu nedenle gelir yaratabilme kapasitesi de sınırlı kalıyor. Değerli konut vergisinin 5779 sayılı kanun kapsamına dahil edilmesi, konaklama vergisinin büyükşehir dahil olmak üzere belediyelere ödenmesi, gelir bölüşümü açısından mülteci ve göçmen (Suriye, Afgan) sayısının dikkate alınması, Adana çevresinin teşvik kapsamında olması nedeniyle yıllar içinde üretimin diğer illere kayması ve il gelirinin düşmesi söz konusu olduğu için bu durumun merkezî idareden gelen pay açısından değerlendirmeye tabi tutulması ve tüm bu hususların büyükşehir gelirlerine dahil edilmesi ya da göz önünde bulundurulması faydalı olacaktır.
Merkezî yönetimin kaynak aktarımı konusunda muhalefet belediyelerine yönelik engellemeleri hizmet kapasitenize, çalışmalarınıza ve proje üretiminize nasıl etki ediyor? Belediye bütçelerinin yalnızca nüfusa göre değil, kentin ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi neden önemli ve gerekli? İller Bankası’nın muhalefet belediyeleri için genel bütçeden ayırdığı kaynak yeterli mi?
ZEYDAN KARALAR: Dış borçlanmanın ve dış kaynağa dayalı projelerin onaya tabi olması ve belediyemize henüz bunlarla ilgili onay verilmemiş olması çalışmalarımızı etkiliyor. Merkezî idareden gelen payın ilin ihtiyaçlarına göre belirlenmesi gerekiyor (bu durum ihtiyaç odaklı belediye anlayışını öne çıkararak belediye karar organlarının bu ihtiyaçları öncelikli olarak çözmesi açısından bir zorunluluk doğuracaktır).
Muhalefet belediyeleri özelinde de Adana, hizmet üretebilmek için yüksek finansal kaynağa ve uzun vadeli kredilere ihtiyaç duyuyor. Bu da dış kaynakla çözebilir. Ancak bunlara onay verilmemesi, kentin önemli sorunlarının çözümünü öteliyor ve problemlerin maliyetini yükseltiyor.
Yerel yönetimlerin mali özerkliğini sağlamak için yasal mevzuat ve hukuki düzenlemeler çerçevesinde sizce neler yapılmalı? Merkezî yönetimin yerel yönetim politikaları neticesinde karşılaştığınız engellemeler, bütçe kısıtlamaları ve soruşturmalar nedeniyle hizmet/proje sunumunda ne tür zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
ZEYDAN KARALAR: Belediye Gelirleri Kanunu, büyükşehirleri kapsayarak güncellenmeli. Bu kanundaki haberleşme vergisi ve havagazı vergileri düzenlenmeli. Bu vergilerden büyükşehir belediyelerine pay verilmesi sağlanmalı. Merkezî yönetim tarafından alınan Motorlu Taşıtlar Vergisi, belediyelere bırakılmalı ya da bu vergiden pay verilmeli.
Mali özerklik kapsamında belediyelere öz gelir oranlarını belirleme yetkisi verilmeli. Mali kaynakların çoğunun öz gelirlerden oluşmasına yönelik çalışmalar yapılabilir. Yerel yönetimlerin, merkezî yönetim baskısını çok hissetmemesi için çalışmalar ve düzenlemeler yapılabilir. Örneğin, dış borçlanmanın kriterleri tarafsız olarak belirlenebilir.
