Ahmet Ataç: Sosyal Belediyeciliğe Örnek Olacak Çalışmalar Yapıyoruz

“Derin Yoksulluk”, insanların açlık sınırının altında yaşamasına, en temel haklarına erişmemesine, sosyal dışlanmaya ve ayrımcılığa neden olan bir yoksulluk durumu. Belediyenizin “Derin Yoksulluk” kapsamında yaptığı çalışmalar var mı? Varsa, çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

AHMET ATAÇ: İlçe merkezine ve kırsal mahallelere eşit ve kaliteli hizmet sunmak için çalışıyoruz. Vatandaşlar, ilçe merkezindeki birimler ve merkezler aracılığıyla belediyemize kolaylıkla ulaşabiliyor. Öte yandan, bu birimlerde görevli personelle ve mahalle muhtarlarıyla işbirliği yapıyoruz. Bu sayede ilçede yaşayan vatandaşların durumundan haberdar oluyoruz.

Kaliteli ve eşitlikçi hizmet anlayışıyla gerçekleştirdiğimiz çalışmaların yanında sosyal belediyecilik örneği projelerimizle de vatandaşlara ulaşıyoruz. Derin yoksullukla, doğal afetlerle ilgili süreçlerde vatandaşlara destek oluyoruz.

Pandemi dönemi ve ekonomik kriz, derin yoksulluğun etki alanını genişletti. İlçenizde derin yoksullukla ilgili sosyal inceleme yaptınız mı? STK’larla ve farklı paydaşlarla yoksullukla mücadele konusunda işbirliği yapıyor musunuz?

AHMET ATAÇ: Pandemi sürecinin etkilerini derinden hisseden esnafın her zaman yanında olduk. Eskişehir’de faaliyet gösteren esnaf odalarının yöneticileriyle iletişim hâlindeyiz. Pandeminin en zor günlerinde 328 esnafa 500 TL’lik alışveriş çeki desteği verdik.

Aynı süreçte müzisyenleri de unutmadık. Türkiye Müzisyenler Derneği’yle yaptığımız çalışma kapsamında 33 müzisyene destek olduk. Müzisyenler konser verdi. Kayda aldığımız konserleri online platformlar aracılığıyla vatandaşlarla spaylaştık. O günlerdeki dayanışmamız örnek teşkil etti. STK’larla, meslek örgütleriyle iletişimimiz devam ediyor.

Belediyemizin aşevi, ihtiyaç sahibi vatandaşlar için yemek hizmeti sunmaya devam ediyor. Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü’ne bağlı olarak hizmet veren aşevinde profesyonel ekipler tarafından her gün sıcak yemek hazırlanıyor. Hijyen kurallarına uygun şekilde hazırlanan yemekler, belediye ekipleri tarafından servis ediliyor. Nihal-İsmail Akçura Aşevi’nde hazırlanan yemekler, pandemi sürecinin başından bu yana 65 yaş üstü vatandaşlarla engelli vatandaşlara ulaştırılıyor.

Zorlu şartlarda kayıtdışı çalışan sokak toplayıcılarına statü kazandırmak, toplanan atıkları kayıt altına almak amacıyla Türkiye’de bir ilke daha öncülük ettik. Belediyenin teşvikiyle kurulan ve sosyal işletme kooperatifi olması nedeniyle fark yaratan GESİKOOP (Tepebaşı Geri Dönüştürülebilir Atık Toplayıcıları Sosyal İşletme Kooperatifi), imzalanan protokolün ardından faaliyetlerine başladı. Kooperatif bünyesindeki 32 sokak toplayıcısı, artık yasal statüde kayıt altında çalışarak hem para kazanıyor hem de geri dönüşüme katkı sağlıyor. Kooperatif bünyesinde daha iyi çalışma şartlarına kavuşan ve statü kazanan toplayıcılar, bir yıllık sürede 3.000 ton atık toplamayı başardı. 15’i yabancı olmak üzere toplam 32 üyesi olan kooperatifin bünyesinde bir de kadın yer alıyor. Tepebaşı Belediyesi’nin öncülüğünde kurulan kooperatif sayesinde herhangi bir statüsü olmayan, disiplin altına alınamamış sokak toplayıcılarını başta ambalaj atık toplama sistemi olmak üzere belediyelerin sıfır atık yönetim sistemine entegre edebilmek, onlara statü kazandırmak, kamu yararı ve toplayıcılar için kaliteli ve disiplinli bir atık toplama sistemi oluşturmak ve ülke ekonomisine katkı sağlamak amaçlanıyor. Sokak toplayıcıları, GESİKOOP’a ortak olabiliyor, Tepebaşı ilçe sınırları içinde yasal olarak ambalaj atığı toplayabiliyor. Toplanan atıklar, kooperatif merkezinin de yer aldığı Muttalip Yolu, Sarıcakaya Caddesi’nde bulunan lisanslı toplama ayırma tesisine ve atık getirme merkezine teslim ediliyor. Toplayıcılar, ambalaj atıklarını çöplerden ayırmadan sağlıklı şartlarda toplayabiliyor. Çöpleri karıştırmadan, zamansız çıkarılarak sistem dışında kalan geri dönüşümler toplanıyor. Çocuk toplayıcılara izin verilmiyor, kooperatifle işbirliği yapılarak çocukların eğitime yönelmesi sağlanıyor. Kooperatif üyeliği tüm toplayıcılara açık tutuluyor. Tek koşul, kurallara uyulması. 

İlçenizde özellikle dezavantajlı grupların (çocuk, genç, kadın, yaşlı ve engelli) yoksulluğunu önlemeye yönelik hangi çalışmaları yapıyorsunuz? Belediyenizin sosyal hizmet stratejisi var mı?

AHMET ATAÇ: İhtiyaç sahibi vatandaşlara yönelik olan evde sağlık ve bakım hizmeti uygulaması TEBEV, Mart 2012’den bu yana vatandaşlara destek oluyor.

TEBEV ekipleri tarafından evde sağlık hizmetleri kapsamında tansiyon, ateş ve şeker ölçümü yapılıyor, tıbbi malzeme desteği sağlanıyor. Ekipler, yaşlı vatandaşların kullandığı ilaçları takip ediyor, onları sağlık durumları ve dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgilendiriyor. Sağlık İşleri Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren TEBEV, eczane ve market alışverişine kadar birçok hizmet veriyor. TEBEV görevlileri, vatandaşların taleplerini dinliyor, resmî kurumlardaki işlemlerini takip ediyor. TEBEV’in hizmetlerinden 65 yaş üstü, tedaviye yönlendirilmesi gereken, yalnız yaşayan ve kendi bakımını sağlayamayan, yatalak durumda olan, evde sağlık bakımına ihtiyaç duyan, sosyal güvencesi olmayan ve sağlık hizmetine ulaşamayan vatandaşlar yararlanabiliyor.

Engelli vatandaşların topluma dahil olması, kendilerini geliştirmesi ve özgüvenlerini kazanması için de projeler yapıyoruz. Engelli vatandaşlar, Engelliler Montaj Atölyesi’yle öğreniyor, üretiyor ve istihdam edilerek kazanç sağlıyor. İbrahim Ethem Kesikbaş Engelliler Montaj Atölyesi’nde çalışmaya başlayan engelli vatandaşların 2014 yılından bu yana montajını yaptığı demonte parça sayısı 4 milyon 417 bin 607’ye ulaştı. İŞKUR tarafından desteklenen projelerimiz kapsamında bugüne kadar eğitimlere katılan 45 kişiden 22’si iş hayatına katıldı. Merkezde, Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrikalardan gelen demonte parçalar birleştiriliyor, engelli vatandaşların fiziksel becerileri geliştiriliyor. Bu sayede sosyal yaşama dahil oluyorlar. Engelliler Koordinasyon Merkezi’ne kayıt olarak gerekli eğitimleri tamamlamalarının ardından Montaj Atölyesi’ne katılanlar, sertifikalarını aldıktan sonra eğitmenler gözetiminde çalışmaya başlıyor.

Özel bireyler, Tepebaşı Belediyesi ve Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi işbirliğinde Türkiye’de ilk ve tek olma özelliği taşıyan Engelliler Montaj Atölyesi’nde iş hayatına katılmaya başladı. 2019 yılının Ekim ayında açılan merkezde montajı yapılan demonte parça sayısı da 7 milyon oldu. Merkezde şu an 18 özel birey var. İstihdam edilen öğrenci sayısı da 23’e ulaştı.

Özel bireylerin toplumla bütünleşmesini amaçlayan Gökkuşağı Kafe, Türkiye’de ses getirmeyi başardı. 2011 ve 2012 yıllarında faaliyete açılan Gökkuşağı Kafe, zihinsel yetersizliği bulunan bireyleri iki farklı merkezde toplumla bütünleştirirken bireylerin özgüven kazanmasını da sağlıyor. Zihinsel engelli bireylerin servis yaptığı Gökkuşağı Kafe’yle özel bireylerin gelişiminin takip edilebileceği akademik çalışmalara da zemin hazırlanıyor. Öte yandan, projeyle özel bireylerin ailelerinin yaşadığı zorluklar da azaltılıyor. Engelli bireyler, fotoğraf çekimi, ebru, halk oyunları ve Latin dansları gibi eğlenceli aktivitelere de katılıyor.

Çocuk Merkezleri, yılın her döneminde çocuklar için ilçemizin birçok noktasında faaliyet gösteriyor. Alanlarında uzman eğitmenler, çocuklar için çalışmalar yapıyor. Programlarımız arasında satranç, futbol, resim, sihirli deneyler, çocuk yogası, jimnastik, kukla atölyesi, okuma atölyesi, drama, zekâ oyunları yer alıyor. Bu hizmetler ücretsiz.

2013 yılında Şirintepe Mahallesi’nde ücretsiz hizmet vermeye başlayan Şirintepe Çocuk Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’nde bugüne kadar on binlerce çocuk sağlık taramasından geçirildi. Türkiye’de dördüncü, Eskişehir’de ilk olan poliklinik, gerçekleştirdiği çalışmalarla kısa sürede sadece Tepebaşı’nın değil, Eskişehir’in de örnek gösterilen bir merkezi oldu. Muayeneye gelen çocuklar, kendileri için tasarlanmış poliklinikte çizgi filmler izliyor, eğitimlere katılıyor ve sağlıklı dişlere kavuşuyor. Tepebaşı Belediyesi Şirintepe Çocuk Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği, sadece ağız sağlığıyla da ilgilenmiyor, 4-18 yaş grubundaki çocuklara psikolojik danışmanlık hizmeti de sunuyor.

Derin yoksullukla mücadelede yasal düzenlemeler ve mevzuat açısından zorlandığınız durumlar ve yaşadığınız sıkıntılar nelerdir? Sosyal hizmet modellerini hayata geçirmek ve çalışmalarda kaynakları etkin kullanmak açısından belediyenizin bütçesinde artış söz konusu oldu mu?

AHMET ATAÇ: İlçemizde uzun yıllar devam eden çalışmalarımız var, ancak bu çalışmalar siyasi nedenlerle engelleniyor. Örneğin, çocuklara kışlık mont ve bot armağan ettiğimiz bir uygulamamız vardı. Bu sosyal destek hizmeti kapsamında okullara girmemiz hükümet baskısıyla Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri tarafından engellendi. Aynı zihniyet, okullara temizlik malzemesi, boya ve eğitim araçları desteği vermemizi de engelledi. Bu kötü tutum nedeniyle cezalandırılan biz değiliz. Cezalandırılan, çocuklar oldu. Bu tür zorlukların aşılması için mevzuat değişikliği yapılması gerekiyor.