YÜKLENİYOR
İlçenizde balıkçılıkla uğraşan nüfus hakkında bilginiz var mı?
Fatih Gürbüz: Foça’da balıkçılıkla uğraşan nüfus 350 kişi dolayındadır (10 metre üzeri 33 gemi ve 10 metre altı 97 tekneyle ticari balıkçılık yapılmaktadır). Balıkçılık, Foça ilçesinin ekonomik faaliyetleri arasında çok önemli bir yere sahiptir.
Foçalı balıkçılar ilçenin en renkli simalarındandır. Yaşadıkları zorluklara karşın yaşama sevinçleriyle ve varlıklarıyla Foça’ya değer katarlar. Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi’ndeki Akdeniz fokunun (Monachus monachus) korunması, izlenmesi çalışmalarına da gönüllü destek vermektedirler ve ilgili kurumlarla uyum hâlindedirler.
Foça, deniz ürünleri bakımından kaliteli ve bol çeşidi olan bir bölgedir. Tekir, barbun, kaya barbunu, çipura, fangiri, sinarit, levrek, dil balığı ve karides arz-talebi ön plana çıkan deniz ürünleridir. “Foça Balığı”, İzmir ve İstanbul pazarında çok tercih edilen, aranan bir marka olmuştur. Foça’nın deniz ürünleri, dip ekosisteminin ve tuz oranının kaliteli olması sebebiyle bozulmaya dayanıklıdır, uzun süre tazeliğini korur. Rengi, görüntüsü ve lezzetiyle fark yaratır. Büyük kentlerde yaşayan insanlar, özellikle hafta sonu tatillerinde taze ve çok lezzetli balıkları tatmak için Foça’yı ziyaret etmektedir.
Ticari amaçlı su ürünleri avcılığında trol ağı, uzatma ağı, voli ve paragat avcılığı yöntemleri kullanmaktadır. Foça’nın en bilinen ve adıyla öne çıkan balıkları arasında kefal çeşitlerinden topan ve mavraki kefali, kopez (kupa), adabeyi, çipura, levrek, fener balığı, barbun, sardalya, sarpa, ada izmariti, elma balığı (minekop), tavuk balığı (mezgit), isparoz, karagöz, mercan, mırmır, akya, sinarit, dil, kolyoz gibi balıkları saymak mümkündür. Ayrıca kalamar, ahtapot, jumbo karides, çinçin, pitalita, midye, sübye, istakoz ve denizkestanesi de Foça’nın en beğenilen deniz ürünleri arasında yer almaktadır.
Eski dönemlerden bugüne balığın ve balıkçılığın ön plana çıktığı ilçede geleneksel mutfak alışkanlıkları buna göre şekillenmiştir. Deniz ürünlerini içeren malzemelerle çok çeşitli ve lezzetli yemekler yapılmış, yoğurtlu kupes gibi Foça’ya özgü tarifler üretilmiştir.
Balık kooperatifleriyle işbirliğiniz oluyor mu? Oluyorsa nasıl?
Fatih Gürbüz: Foça Belediyesi, merkezdeki ve Yeni Foça’daki Su Ürünleri Kooperatifleri’yle sürekli iletişim hâlindedir, işbirlikleri devam etmektedir. Foça Belediyesi Kıyı Koruma Birimi, liman ve kıyı temizlikleri konusunda sürekli gözlem yaparak kaçak avcılığın önlenmesi ve güvenliğin sağlanması konularında balıkçılara uyarılarda bulunmaktadır.
Balık haliniz var mı? Varsa sorunlar yaşanıyor mu? Ne kadar balık çıkıyor? Sadece şehir nüfusuna mı yetiyor? Diğer şehirlere ürün gönderiliyor mu?
Fatih Gürbüz: Foça merkezde belediyeye ait balık hali mevcut olup herhangi bir sorunu bulunmamaktadır. Günlük 3 ton civarında balık çıkmaktadır. İlçenin ihtiyacı dışında İzmir’e ve diğer illerdeki pazarlara gönderilmektedir.
Balık ölçüsü denetimi ve diğer denetimler yapılıyor mu?
Fatih Gürbüz: Balık halinde ruhsat ve temizlik konularında rutin zabıta denetimleri yapılmakta olup balık ölçüsü konusunda Foça İlçe Tarım Müdürlüğü’nün gerçekleştirdiği habersiz denetlemelere destek verilmektedir. Ayrıca kooperatif başkanlıkları, kıyı balıkçılarının av miktarı hakkında düzenli kayıt tutmaktadır.
Balıkçılara yönelik bir destek, eğitim ya da projeniz var mı?
Fatih Gürbüz: İmkânlar dahilinde maddi-manevi destek verilmektedir. Foça balık hali önünde küçük balıkçılar için ücretsiz tezgâh yapılmıştır. Pandemi sürecinde tekne bağlama ödemeleri ertelenmiş ve bu ücretlere zam yapılmamıştır. Büyük sıkıntı çeken küçük ölçekli balıkçılara ağ yardımı yapılmıştır.
Foça, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) tarafından koordine edilen “Küçük Ölçekli Balıkçılığın Ortak Yönetimi” isimli projenin pilot alanlarından biridir. Foça Belediyesi, toplum sağlığı, gıda güvenliği ve halkın geçim kaynaklarının iyileştirmesini amaçlayan bu projeye destek vermektedir.
Trol balıkçılığıyla nasıl mücadele ediyorsunuz?
Fatih Gürbüz: Trol balıkçılığı belirli alanlarda, dönemlerde ve yöntemlerle serbesttir. Ancak kurallar dışındaki yasak avcılığa Sahil Güvenlik Komutanlığı ve ilgili devlet kurumları müdahale etmektedir.
Sizce ilçenizdeki balıkçılık faaliyetinin ekonominize daha iyi katkı sunmasının önündeki engeller neler?
Fatih Gürbüz: Güçlü bir balıkçılık ekonomisinin önündeki en önemli engel, masrafların fazla oluşudur. Mazot fiyatları, tekne yapım ve onarım maliyetleri hayli yüksektir. Ağ fiyatları döviz kuruna endekslidir.