YÜKLENİYOR
Belediyenizin bölgenizde tarım planlamasına ilişkin politikası nedir?
Kadir Albayrak: Türkiye’nin idari sistemi içerisinde yer alan köylerle İl Özel İdareleri’nin tüzel kişiliklerinin 6360 sayılı yasayla büyükşehir statüsü verilen illerde kaldırılması, yönetim yapısında köklü bir değişikliği de beraberinde getirmiştir. Böylelikle belediyecilik hizmetleri kent merkezlerinin yanı sıra kırsal mahalleleri de kapsayan bir içeriğe kavuşmuştur.
Kırsal mahallelerde önemli bir ekonomik faaliyet olan tarım konusu da büyükşehir belediyelerinin sorumluluk ve hizmet alanına girmiştir. Bu gerçekten yola çıkarak Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi olarak tarım ve hayvancılığı beş temel vizyonumuz arasına aldık. Tarım gibi karmaşık bir konuda çalışmalarımızı etkin ve verimli bir şekilde yürütebilmek adına sektör temsilcileri ve çiftçi örgütleriyle işbirliği sağladık ve kapsamlı bir yol haritası oluşturduk.
Kırsal kesimde üretimin ekonomik koşullarda ve yüksek kârlılık düzeyinde sürdürülebilir hâle getirilebilmesi amacıyla tarımsal altyapıyı güçlendirdik. Gelir kaynaklarını çeşitlendirdik, verimlilik ve kârlılığı artıracak projeleri hayata geçirdik.
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi olarak 2014 yılından bu yana gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sonucunda Tekirdağ tarımına ve kırsal kalkınmaya ivme kazandırdık. Hayata geçirdiğimiz projeler ses getirmiş ve diğer belediyelere örnek olmuştur.
Bu konuda projeleriniz var mı? Nedir?
Kadir Albayrak: Tekirdağ, üretim tesislerinin fazlalılığı ve iki denize kıyısı bulunması sebebiyle çoğu çevrelerce sanayi ve turizm kenti olarak bilinmesine rağmen aynı zamanda tarımsal üretimin ciddi boyutlarda yapıldığı bir tarım kenti kimliğine de sahiptir. Arazileri amacı dışında kullanılmasına rağmen yüz ölçümünün %62’den fazlası üzerinde tarım yapılan tek il Tekirdağ’dır. Zira bu şehirde ülke verim ortalamasının iki katından fazla verim alınarak Türkiye buğday üretiminin %5’i üretilir. Ayçiçeğinin üçte birinden fazlası, kanolanın ise, üçte ikisi buradan elde edilir. Toplam yüzölçümünün % 62’den fazlasında tarım yapılan tek il olan Tekirdağ’da kültür ırkı sığırlardan günde 1.000 tondan fazla süt üretilir. Ortalama karkas ağırlığında ise, AB ülkeleri ortalamasını yakalamış durumdadır.
Bu yapının daha ileri aşamalara taşınabilmesi için Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, başta Namık Kemal Üniversitesi, İl Tarım Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Üretici ve Yetiştirici Birlikleri ve diğer STK’lar ile işbirliği hâlinde çalışmalar yapmıştır ve hazırladığı projeleri uygulamaya koymuştur.
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, tarıma dair faaliyetlerini üç ana eksen üzerinde kurgulamıştır.
Birincisi, ilimizde hâlen üretilen zirai ürünlerin üretim tekniklerinde iyileştirmeler yaparak verimde artış sağlamayı amaçlayan yatırım ve faaliyetlerdir.
İkincisi, katma değeri yüksek ürünleri üretim desenimize katmak ve ayrıca pazarlama aşamasında değer zincirinde oluşan marjlardan bir kısmının üreticide kalmasını sağlayıcı mekanizmaları geliştirip tedbirler almak. Üretici örgütlerini ve organizasyonlarını desteklemek ve işbirliği hâlinde çalışmak.
Üçüncüsü ise, üretici gelir kalemlerini çeşitlendirip çoğaltmak suretiyle gelirlerini artırmak. Böylece kırsal kesimde yaşayanların refah seviyelerini iyileştirmeye dönük girişimlerde ve faaliyetlerde bulunmak.
Çalışmalarımızı şöyle özetlemek mümkün:
Mera Islah Ve İyileştirme Projesi
İl mera varlığımızın %69’una sahip 114 kırsal mahallemizin 230.000 dekar merasının 108.105 dekarına (tüm meralarımızın %32.4’ü) 2.639.850 kg. 20.20.0 kompoze gübre uygulaması yapılmıştır. Yapılan iyileştirmelerle dekar başına 50 kg.’a kadar düşen ot verimliliği en az 4 kat artırılarak 200 kg. seviyesine çıkarılmıştır. Yapılan değerlendirmelere göre, uygulama süresince 32.000 ton ilave kaliteli kaba yem elde edilmiştir. İlimizin kaba yem açığı göz önüne alındığında elde edilen ilave ot miktarının önemi somut bir şekilde görülmektedir. Bu miktar, proje öncesinde tüm meralarımızdan elde edileceği hesaplanan otun 1.5 katıdır. Proje sonucu kaba ot ihtiyacımızın karşılanma oranı %26.1’den %41.8’e kadar çıkarılmıştır. Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, 2014 yılından itibaren kesintisiz olarak Türkiye’nin en büyük mera ıslah projesini yürütmektedir.
Baklagil Yem Bitkisi Ekiliş Alanlarının Genişletilmesi Projesi
Hayvancılığın ülke geneline oranla çok daha ileri seviyede olduğu Tekirdağ’da tarım arazilerinin sadece %3’ünde yem bitkisi üretilmektedir. İlimizde kaliteli kaba yem açığı çok fazladır. Üretilen miktar, ihtiyacın ancak dörtte birini karşılamaktadır. Hayvancılığı geliştirip insanımızın doğru ve dengeli beslenmesi için gerekli olan etin ve sütün ülke içerisinde üretilmesini sağlamak ve topraklarımızda aşağı inen organik madde düzeyinin artışına, dolayısıyla tarımsal üretimin sürdürülebilirliğine katkı sağlamak amacıyla “Baklagil Yem Bitkisi Ekiliş Alanlarının Genişletilmesi” projesi hayata geçirilmiştir. İl genelinde 24.576 dekar alana ekilmek üzere 2.533 çiftçiye toplam 245.763 kg. yem bitkisi tohumu, macar fiğ ve yem bezelyesi tohumları dağıtılmıştır.
Arıcılığı Geliştirme Ve Polinasyon Projesi
“Arıcılığı Geliştirme ve Polinasyon” projesi 2015-2020 yılları arasında beş yıl boyunca uygulanmıştır. 2020 yılı itibarıyla dağıtılan toplam 22.293 adet arı kovanının her yıl 13.375.800,00 TL değerinde ayçiçeği üretimine polinasyonla katkısı olacağı hesaplanmaktadır. Projenin en önemli çıktısı tabii ki bal üretimidir. Yıllara göre dağıtılan arı kovanlarından üretilen bal miktarlarının getirisini hesapladığımız zaman 26.467.320,00 TL katma değer sağlandığı görülmektedir. Toplam 22.293 adet arı kovanından yıllık ortalama 20 kg. bal alındığı düşünüldüğü zaman her yıl 7.133.760,00 TL’lik bir katma değer sağlanmış olacaktır.
Su kaynaklarının tarımsal alanlarda kullanımına ilişkin önlemleriniz var mı? Varsa nelerdir?
Kadir Albayrak: Tekirdağ İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, ilimizde fiili sulanan tarım alanı 186.874 da olup 4.164.540 dekar olan toplam tarım alanın % 4.4’ünde sulu tarım yapılabilmektedir. Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi’ne ait sulama tesislerinin il genelinde toplam sulanabilir arazi varlığındaki payı (109.386/218.191 dekar) %50’dir.
Yağışa bağlı olarak yapılan ve nadasa yer verilmeksizin her yıl bir ürün alınabilen, üstelik bu ürünlerin hepsinden ülke ortalamasının çok üstünde verim alınan ilimizde yapılması ve geciktirilmeden uygulanması gereken ilk şey, sulu tarıma geçilmesidir. Yeni gölet ve barajlar inşa edilmediği gibi mevcut imkânlardan dahi yararlanılmamaktadır. Sulamaya açılan arazilerin ancak %23’ü sulanabilmektedir. Sulanan alanlarda büyük ölçüde çeltik ve silajlık mısır yetiştirilmektedir.
Bunun başlıca nedeni de sulamada kullanılan enerji kaynağının, mazot veya elektriğin çok pahalı olmasıdır. Sebze ve meyve tarımı çok fazla işçilik gerektirdiği gibi dağıtım ve pazarlama süreçleri çeşitli zorluklar içermektedir. Tarımsal sulamanın öneminin bilincinde olan Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, Malkara ilçesi Çınarlı Mahallesi ve Hayrabolu ilçesi Parmaksız Mahallesi’nde gölet projelerini hayata geçirmiştir. Bu kapsamda toplam 5 milyon TL yatırım yapılarak 4.340 dekar arazi modern basınçlı sulama sistemiyle suya kavuşturulmuştur. Ayrıca mevcut göletlerin 12’si için modern basınçlı sulama sistemi projesi hazırlanmıştır. 3.800 dekar sulama alanı olan Malkara ilçesi Küçükhıdır Göleti modern basınçlı sulama tesisindeki yetersizlikler yapılan yeni yatırımlarla giderildi ve söz konusu tesis hizmete alındı. 2015 yılına kadar il, 7.080 dekar alan kapalı sulama sistemine sahipken Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi buna 5 yılda 8.140 dekar alan ilave etmiştir.
İl genelinde sulama tesislerinin sayısının çoğaltılması ve hatta modern sulama sistemine kavuşturulması fiilen sulanan alanın artacağı anlamına gelmemektedir. Önemli olan çiftçinin var olan tesislerden yararlanma imkânın artırılmasıdır. Çiftçi, gerekli altyapılar hazırlanarak daha yoğun emek isteyen ama daha çok katma değer yaratan ürünlerin tarımını yapar hâle getirilmelidir. Sulamada kullanılan enerji maliyetinin mevcudun çok altına çekilmesi gerekmektedir. Mevcut fiyatlarla sulama yapılıp kâr elde edilmesi mümkün değildir. Tekirdağ tarımının önündeki en önemli yetersizliklerden biri, sulamanın yapılmayışıdır. Bu sınırlayıcı faktörün giderilmesi hâlinde ilin üretim kaybı büyük ölçüde değişecek, hâlen üretilmekte olan ürünlerin veriminde, dolayısıyla miktarında ciddi artış yaşanacaktır. Hatta yılda birden fazla ürün alma imkânı doğacaktır. Tüm bunların sonucunda ise, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretim maliyeti azalacak, üretici gelirleri iyileşecektir.
Tarım sektörünün sıkıntılarını aşmada yerel yönetimlerin alabileceği inisiyatifler sizce neler olabilir? Belediyenizin bu konuda girişimi var mı?
Kadir Albayrak: Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca kararlaştırılan vizyon, Büyükşehir Belediye Meclisi’nce alınan kararlar doğrultusunda kent ekonomisinde önemli bir yere ve ağırlığa sahip tarımsal üretimin çeşitlenip gelişmesi için tarıma dair faaliyetlerini üç ana eksen üzerinde oluşturmuştur. Bunların ilki, ilimizde hâlen üretilen zirai ürünlerin üretim tekniklerinde iyileştirmeler yaparak verimde artış sağlamayı amaçlayan yatırım ve faaliyetlerdir. İkincisi, katma değeri yüksek ürünleri üretim desenimize katmak ve ayrıca pazarlama aşamasında değer zincirinde oluşan marjlardan bir kısmının üreticide kalmasını sağlayıcı mekanizmaları geliştirip tedbirler almak, üretici örgütlerini ve organizasyonlarını desteklemek, işbirliği hâlinde çalışmaktır. Üçüncüsü ise, üretici gelir kalemlerini çeşitlendirip çoğaltmak suretiyle gelirlerini artırmaktır. Böylece kırsal kesimde yaşayanların refah seviyelerini iyileştirmeye dönük girişim ve faaliyetlerde bulunmaktır.
Gençlerin kentlere göçmesi sonucu kırsal nüfusun azalması, kırsal nüfusun yaş ortalamasının yükselmesi, işletmelerin küçüklüğü, arazi toplulaştırmasının olmayışı, sulama imkânlarının yetersizliği, girdi fiyatlarından kaynaklanan yüksek maliyetli üretim ve pazarlama süreçlerindeki yetersizlikler gibi konjonktürel ve yapısal olumsuzlukların bulunduğu ilimiz tarımında gerek kamunun gerek mesleki kuruluşların gerek yerel yönetimlerin yapabileceği pek çok çalışma vardır.