YÜKLENİYOR
İş Kanunu’na göre, haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışmalardır. Haftalık çalışma süresi bireysel sözleşmelerle ve toplu iş sözleşmeleriyle 45 saatin altında da değerlendirilebilir. Bu durumda ise, belirlenen haftalık çalışma süresiyle 45 saat arasında gerçekleşecek çalışmalar fazla süreli çalışmalar olacaktır.
Hukukumuzdaki “sözleşme serbestisi ilkesi” gereği, fazla mesai ücretinin ücrete dahil olacağı hususu taraflarca kabul edilebilir. Ancak bu konuda mevzuat ve Yargıtay kararlarıyla birtakım sınırlamalar getirilmiştir.
Şöyle ki, 4857 sayılı İş Kanunu 41/7’yle “Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir” hükmüyle işçinin fazla çalışmaları için kabul beyanının gerekli olduğu düzenlenmiştir. Aynı şekilde fazla mesai ücretinin ücrete dahil edilebilmesi için de işçinin kabul beyanı gerekecektir.
Diğer bir husus ise, kanunun emredici hükmü olan mesailerin 270 saati aşamayacağı düzenlemesidir.
Öte yandan, fazla mesailerin ücrete dahil edilebilmesi için hakkaniyet esasının uygulanmasıdır. Belirlenecek olan fazla mesailer dahil edilmiş haliyle ücret, asgari ücretin epey üzerinde ve işçinin fazla mesailerini karşılayabilecek oranda olmalıdır. Aksi hâlde işçinin fazla mesailerinin ödenmesi gerekir. Nitekim Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2014/7307 E. 2014/16641 K. sayılı kararında “…davacının imzasının bulunduğu iş sözleşmesinde fazla mesai ücretinin ücrete dahil olduğu belirtilmektedir. Ancak iş sözleşmesinde davacının işe girdiği tarihteki ücretin ne olduğu anlaşılamamaktadır. Mahkemece davacının işe girdiği tarihteki ücreti araştırılarak davacının ücretinin asgari ücretin üzerinde ve fazla mesaileri karşılayacak miktarda olup olmadığının belirlenmesi, sonucuna göre 270 saatlik çalışmalarının ücretiyle birlikte ödenip ödenmediğinin… gerekirken eksik incelemeyle karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir” denmiştir. Fazla mesai ücretinin ücrete dahil edilebilmesi için belirlenen ücretin asgari ücretin üzerinde ve mesaileri karşılayacak seviyede olmasının zorunlu olduğu açıktır.
Sonuç olarak fazla mesailerin ücrete dahil edilebilmesi, günlük ve haftalık çalışma süresinin aşılmamasına, işçinin açık kabul beyanına ve ücretin makul seviyede belirlenmiş olmasına bağlıdır. Bütün bunların yanı sıra bu koşullar gerçekleşse dahi dava yoluna gidildiği takdirde objektif koşullar değerlendirilerek resen araştırma yapılabilecektir.