YÜKLENİYOR
Kentinizin kültürel miras kapsamındaki değerleri (arkeolojik, tarihî, kültürel vb.) nelerdir?
BEKİR ÖDEMİŞ: Ankara, tarihin en eski dönemlerinden (Paleolitik Çağ) bu yana sahip olduğu stratejik coğrafi konumu nedeniyle büyük medeniyetlerin yaşadığı ve tarihî olayların yaşandığı bir yer hâline gelmiştir. Anadolu medeniyetlerinden Friglerin baş şehri olarak kurulan Gordion’a, Galatlar döneminden günümüze ulaşan ve birçok farklı kültürün izlerini taşıyan Ankara Kalesi’ne, farklı kültürlere saygının ve hoşgörünün en güzel örneği olan Agustus Tapınağı’na ve Hacı Bayram Veli Camisi’ne ev sahipliği yapması nedeniyle Ankara, her medeniyetten miras kalan zengin ve çeşitli tarihî/kültürel eserleri barındırmaktadır.
Ankara ili sınırları içerisinde kültür varlığı olarak tescilli 2.400 adet yapı ve 755 adet sit alanı bulunmaktadır.
Sit alanları dağılımı şu şekildedir:
-697 adet arkeolojik sit alanı
-31 adet doğal sit alanı
-10 adet kentsel sit alanı
-10 adet tarihî sit alanı
-6 adet doğal ve arkeolojik sit alanı
-1 adet tarihî ve kentsel sit alanı
Ankara, jeolojik yapısıyla jeopark ve jeotermal kentidir. Ayrıca “Ankara” adıyla ünlenen çiğdemi, armudu, balı, keçisi, kedisi, günümüzde sadece adı kalan “sof”u, keçi eti pastırmasıyla ve paçasıyla meşhurdur. Ankara’nın bu kültürel öğeleri unutulmaya yüz tutmuş ve yok olma noktasına gelmiştir.
UNESCO kapsamında olan ve koruma altına alınan yerler var mı? UNESCO’yla işbirliğinizin çerçevesi nedir? Nasıl çalışmalar yapıyorsunuz?
BEKİR ÖDEMİŞ: Dünya çapında pek çok ülkede kültür varlıklarını listeleyen, dünyadaki kültürel ve doğal mirasın korunmasına öncülük eden UNESCO’nun “Geçici Dünya Miras Listesi”nde Ankara’dan kültürel olarak Gordion (Ankara) [2012], Hacıbayram Camisi (Ankara) [2016], Anadolu’daki Ahşap Tavanlı ve Ahşap Destekli Camiler (Konya, Kastamonu, Eskişehir, Afyonkarahisar, Ankara) [2018], Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) [2020] yer almaktadır. Karma olarak Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı [2013] bulunmaktadır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Dairesi Başkanlığı bünyesinde 25 Ocak 2021 tarihli olur yazısıyla resmi olarak kurulan UNESCO Birimi, eğitim, bilim, kültür ve bilginin geliştirilmesi, soyutla somut kültürel varlıkların korunması, sağlıklaştırma, bağlantılı kurumlarla ve medyayla diyalog/işbirliği sağlayarak halkı UNESCO'nun hedefleri, programları ve etkinlikleri hakkında bilgilendirecektir. Bu birimde görev alan uzman personeller, Ankara’nın UNESCO “Geçici Dünya Miras Listesi”nde yer alan kültür varlıklarının UNESCO “Dünya Miras Listesi”ne alınmasıyla ilgili çalışmalara katkı sağlayacaktır.
Kültürel değerler sizce kentinizin kimliğine neler katıyor? Farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalarınız var mı? Varsa nelerdir?
BEKİR ÖDEMİŞ: Kültürel kimlik gelenekleri, tarihî ve dinî değerleri içerir. Kültürel değerler sadece geleneklere ve eskiye dönük değildir, yaşayan ve dinamik bir oluşumdur. Bu değerlerin kökü eskiye dayanır, ama günün yaşam koşulları içinde dinamizmi ve yaratıcılığı vardır. Kentin ekonomisi, kültürel değerleriyle birlikte gelişir. Ankara, tarih öncesi çağlardan günümüze kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığı için kent kimliği her anlamda zenginleşmiştir. Belediyemiz bünyesinde sergiler, geleneksel etkinlikler vb. çalışmalarımız periyodik olarak yapılmaktadır. Daire başkanlığımız tarafından Ankara’nın tarihî, doğal, kültürel ve mimari mirası hakkında kentlileri bilgilendirmek, farkındalığı artırmak suretiyle üniversitelerin ve halkın katılımıyla önemli projeler, yarışmalar düzenlenmektedir.
STK’larla çalışmalarınız var mı? Varsa nelerdir?
BEKİR ÖDEMİŞ: Ankara’nın kültür varlıklarının korunması, yaşatılması, sürdürülebilirliğinin sağlanarak gelecek kuşaklara aktarılması için kamu-yerel-sivil-özel birlikteliğinin güçlendirilmesine öncelik verilmektedir. STK’larla ilişkileri sağlamak için görüşmeler yapılmıştır. Gerekli koordinasyonlar sağlanmıştır. Kültürel ve doğal mirasın korunması çalışmalarımızda, alanında uzman hocalarımızdan oluşan akademik kurulumuzla fikir alışverişi yaptık. Koruma alanındaki çalışmalarımızda Hacı Bayram Veli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’yle işbirliği protokolü imzaladık. Kızılcahamam jeoparkı ve kentimizde bulunan jeositlerin korunması/tanıtılması amacıyla Jeoloji Mühendisleri Odası’yla işbirliği protokolü imzaladık. Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüleri restorasyonu için Ankara Mimarlar Odası, Köy Enstitüleri Vakfı gibi sivil inisiyatiflerle birlikte hareket etmekteyiz. Hallaçlı Konağı restorasyonundaki çalışmalarımız KORDER’le devam etmekte.
Kültürel kalkınma, kent ve bölge için bir kalkınma yolu olabilir mi? Sizin bu konuda faaliyetiniz var mı?
BEKİR ÖDEMİŞ: Kültürel kalkınma çerçevesinde yapılan kapsamlı bir taramayla turizmde toplumsal/kültürel kimliğin korunmasına ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik somut öneriler sunulması gerekmektedir. Dolayısıyla bölgede turizmin gelişmesi için toplumsal/kültürel kimliğin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması önemlidir. Sürdürülebilir turizm, her aşamasında toplumsal/kültürel sorumluluk, ekonomik verimlilik ve doğal duyarlılığı içermektedir. Turizm sektörünün var olması ve sürdürülebilirliği, turizme kaynak teşkil eden bölgesel ve yerel alanlara özgü doğal, sosyal ve kültürel değerlerin korunmasıyla gerçekleşebilir.
Bu bağlamda Beypazarı’nda yörenin doğal ve kültürel kaynaklarını kullanarak gelecek nesillere aktarılacak biçimde korunmak ve geliştirmek amacıyla faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların kalkınma açısından kente olumlu etkileri olmuştur. Özellikle son beş yıldır (%1000 oranında) artan turist talebiyle Beypazarı, kültürel turizmin kalkınma etkilerini doğrudan yaşayan bir ilçe olmuştur.
Dünyadaki ülkeler kentleriyle anılıyor ve kültürel miras bu açıdan büyük değer taşıyor. Stratejik planınızda ve hedeflerinizde bu alana yönelik politikalarınız neler?
BEKİR ÖDEMİŞ: Tarihî kent alanları ve yapılar, kentlerin kimlik oluşturması açısından önemlidir. Bu nedenle tarihî alanlarla yapılarının korunması ve sürdürülebilirliği o kentin kimliğinin korunmasına ve gelişimine katkı sağlar. Bu anlamda başkent olduktan sonra hızla gelişmeye başlayan ve günümüzde nüfus bakımından Türkiye’nin ikinci büyük metropolü olan Ankara’da kültürel mirasın korunması büyük önem taşımaktadır. Bu vesileyle bizler korumaya ve tanıtmaya yönelik kapsamlı çalışmalara öncelik veriyoruz.