YÜKLENİYOR
İlçenizin kültürel miras kapsamındaki değerleri (arkeolojik, tarihî, kültürel vb.) nelerdir?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Mudanya, tarihî, doğal ve kültürel zenginlikleriyle birçok değeri bir arada barındıran ilçelerden biri. Doğal güzelliğinin yanı sıra yüzyıllar boyu aldığı göçler sonucunda birbirinden farklı kültürlerle renklenen Mudanya, tarihteki ihtişamının her detayını taşıyan uygarlıkların izlerini taşıyor. Bugüne dek varlığını sürdüren mimarisiyle asırlar deviren bu yapılar, bugün Mudanya’nın tarihî yapısını ve turizm kimliğini oluşturuyor.
MYRLEİA ANTİK KENTİ:
MÖ 8. yüzyılda İyonya’dan gelen Kolophonlular tarafından Myrleia adıyla koloni kenti olarak kurulan Mudanya’nın 2.700 yıllık tarihi ve kültürel hazinesi arkeolojik kazılarla gün yüzüne çıktı. 2.700 yıllık Myrleia Antik Kenti’ni insanlığa kazandırmak için açık hava müzesi hâline getirmek amacıyla çalışmalar sürüyor.
MUDANYA MÜTAREKESİ ve MÜTAREKE EVİ MÜZESİ:
Mudanya, barışı öngören 11 Ekim 1922 Mudanya Mütarekesi’yle dünya tarihine damgasını vurdu. Mütareke görüşmelerine ev sahipliği yaparak cumhuriyet tarihinin önemli bir dönemecine tanıklık eden ve barışa ev sahipliği yapmanın mutluluğunu yaşayan Mudanya’da aynı heyecan ve coşku her yıl 11 Ekim’deki kutlamalarla tekrarlanıyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin siyasi alanda kazandığı ilk başarısının göstergesi olan Mudanya Mütarekesi, ilçe merkezinde bulunan Mütareke Evi’nde imzalanmıştı. Zafer görüşmelerinin yapıldığı ev, barışın simgesi hâline geldi.
TAHİR PAŞA KONAĞI MÜZE EVİ
Şükrü Çavuş Mahallesi’nde yer alan Tahir Paşa Konağı, 18. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en seçkin örneklerinden biri. 1724 yılında inşa edilen konak, Kültür Bakanlığı tarafından 1985 yılında kamulaştırıldı. Agâh Bursalı desteğiyle onarımı yapıldıktan sonra alt katı uzun süre ilçe halk kütüphanesi olarak kullanıldı. 2012’de Mudanya Belediyesi’ne devredildi, müze olarak hizmet veriyor.
GİRİT MAHALLESİ
Geçmişlerinden koparılanların hatırlarında bir zamanlar yaşadıkları Anadolu topraklarına yönelik derin bir özlem var. Mudanya, o topraklardan biridir. İtalyan mühendis Piçiretu tarafından planlanmış olan Halit Paşa Mahallesi, namıdiğer Girit Mahallesi, ziyaretçilerine bir anı demeti sunar. Piçiretu’nun planladığı mahallede evler o kadar iyi yapılmış ki, nereden baksanız bu evlerin pencerelerinden denizi görürsünüz. Önceleri Eski Cami’nin kuzeyinde gayrimüslimler, güneyinde Türkler otururmuş. Mütarekeden sonra Rumlar Yunanistan’a gidince Girit’ten gelen Türkler buraya yerleşmiş. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan sokaklar denize kadar inerken birbirinden güzel evler hayranlık uyandırıyor. 18. yüzyıl konaklarından oluşan bu mahallede vitraylarıyla, bitki ve geometrik tavan süslemeleriyle, kalem işleriyle ve ahşap dokularıyla dikkati çeken köşklerin birçoğu türünün ender örneklerinden.
KUMYAKA (SİĞİ)
Dünyanın en eski üçüncü kilisesine ev sahipliği yapan bu tarihî mahalle, bozulmamış doğal güzelliğiyle ve eski Rum evleriyle görülmesi gereken önemli mahallelerden biri. Patrik Barthememaus’a atfen sessizlik anlamına geldiği de belirtilen Siği’nin adı, Bizans döneminde “Siguino” olarak geçiyor. Zeytincilikle, balıkçılıkla, turizmle geçimini sürdüren mahallede, günümüze kadar gelmiş ve bir kısmı restore edilmiş Rum evleri bulunuyor.
BAŞ MELEKLER KİLİSESİ:
Mudanya’nın en önemli yapılarından birisi de Baş Melekler Kilisesi. Kumyaka Mahallesi’nde bulunan Baş Melekler Kilisesi, dünyanın en eski üçüncü kilisesi olarak biliniyor.
TİRİLYE:
Tarih boyunca zeytiniyle ünlü bir vadinin iki yamacında kurulmuş tarihî bir yerleşim olan Tirilye, kültür varlıklarıyla adını dünya sahnesine taşıyor. Bursa’ya 40, Mudanya’ya 11 kilometre uzaklıktaki Tirilye, Marmara Denizi’nin güneydoğusunda, çevresinde zeytinlikler bulunan bir vadinin iki yamacında kurulmuş tarihî bir yerleşimdir. Tirilye’ye girer girmez büyüleyici bir tarihî atmosferle karşılaşıyorsunuz. Eski Rum evleri, kiliseler, camiler, çeşmeler, asırlık çınarlar âdeta yıllar ötesinden sesleniyor. Tirilye, tarih boyunca şarabıyla ve zeytiniyle ünlü olmasının yanı sıra kültür varlıkları açısından da çok zengin bir yerleşim olarak ilgi çekiyor. Yüz yıllık tarihî konaklar, Rumlar’dan kalan üç manastır, yedi kilise, üç ayazma ve Ortodoks Rum mezarlığı bulunan Tirilye, Mudanya’nın önemli bir turizm değeri. Küçük bir yerleşimde bu kadar dinî yapının bulunması, Trilye’nin önemli bir dinî merkez olduğunu gösteriyor. İskele Caddesi ismi verilen ve üzerinde yaklaşık on beş adet ulu çınar ağacı bulunan cadde, ilçenin belkemiğini oluşturuyor. Dükkanlar, kahveler, kent parkı gibi ortak mekânların çoğu bu caddede yer alıyor.
TAŞ MEKTEP:
Tirilye’de doğan ve Yunanistan’da eğitim gördükten sonra Metropolit olarak Türkiye’ye dönen Chirisostomos tarafından 1904- 1909 yılları arasında yaptırılan Taş Mektep, önemli bir tarihî değer olarak geleceğe taşınıyor. Taş Mektep, belediyemiz tarafından restore edildi, ilçenin kültürel yaşamına kazandırıldı.
UNESCO kapsamında olan ve koruma altına alınan yerler var mı? UNESCO’yla işbirliğinizin çerçevesi nedir? Nasıl çalışmalar yapıyorsunuz?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Mudanya’daki kültür rotasını ayağa kaldıracak bir koruma süreci başlattık. Tirilye’nin Cittaslow ağına katılımı için başvuru sürecimizi tamamladık. Bu adım, bizi UNESCO hedefimize yaklaştıracaktır.
Kültürel değerler sizce ilçenizin kimliğine neler katıyor? Farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalarınız var mı? Varsa nelerdir?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Tirilye’de yerelden evrensele bir koruma sürecini başlatan belediyemiz, Tirilye’nin korunarak geleceğe taşınması ilk adımı da Kentsel Tasarım Rehberi’yle attı. Hazırladığımız bu rehberi Tarihi Kentler Birliği üyesi belediyelere rapor olarak sunduk. Uygarlık tarihinin bütün süreçlerini yaşamış ve birbirine eklemiş bir ilçeden söz ediyoruz. Amacımız, eski Tirilye’yi geleceğe taşımak. Sokak sağlıklaştırma projeleriyle, mimari projelerle, kötü durumdaki sivil mimarlık örneği yapıların yenilenmesiyle, bina cephe düzenleme çalışmalarıyla Tirilye’yi ayağa kaldıracağız. Bunun için ilk çalışmalarımız arasında yer alan Taş Mektep ve Tirilye Sanat Evi restorasyonları tamamlandı. Dündar Evi, Tüccar Evi ve Zeytinyağı Müzesi’nin kamulaştırılmasıyla, bölge otoparkı ve yayalaşmış sokaklarıyla Türkiye’ye öncülük yapacak tarihî bir yerleşim hâline gelecek.
STK’larla çalışmalarınız var mı? Varsa nelerdir?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Kültürel ve tarihî hazinemizi geleceğe aktarmak için ÇEKÜL Vakfı’ndan TMMOB’a bağlı akademik odalara, kent konseyinden halka kadar tüm çalışmalarımızı “proje demokrasisi” vizyonuyla hayata geçiriyoruz.
Kültürel kalkınma, ilçe ve bölge için bir kalkınma yolu olabilir mi? Sizin bu konuda faaliyetiniz var mı?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Göreve geldiğimiz 2014 yılından bu yana Mudanya’nın geleceğinin turizmde olduğu bilincinden hareketle “Turizm Master Planı” hazırladık. Mudanya için hayallerimiz büyük, bu hayallerimizi gerçekleştirmek için adımlarımızı atıyoruz. Mudanya, doğal, kültürel ve tarihî değerleri korunarak geleceğe taşınıyor. Girit Mahallesi’nde, eskiden olduğu gibi, insanların sokaklarında rahat rahat yürüyebileceği, bir sokağında kahvesini yudumlayıp, diğer bir sokağında yemek yiyebileceği, açık hava sergileriyle ve ilçenin kimliğine özgü mutfağıyla tanışabileceği, araç gürültüsünün olmadığı bir mekân yaratmaya çok yakınız. Turizm ve ticaret fonksiyonlarının bulunduğu bu tarihî çekim merkezi, Mudanya Belediyesi’nin koruma çalışmalarını başlattığı ilk alanlardan biri olma özelliği taşıdığı için de önemli.
Dünyadaki ülkeler kentleriyle anılıyor ve kültürel miras bu açıdan büyük değer taşıyor. Stratejik planınızda ve hedeflerinizde bu alana yönelik politikalarınız neler?
HAYRİ TÜRKYILMAZ: Mudanya Belediyesi, kentlerin kimliklerine, geleneklerine, tarihlerine ve doğalarına sahip çıkarak kalkınması için kurulan Cittaslow Birliği’ne Tirilye’yi de dahil ederek geleneklerini, doğasını, tarihini, esnafını ve üretimini korumayı hedeflemektedir. Bu amaçla yerel üretimin geliştirilmesinin yanı sıra doğanın, tarihî ve turistik değerlerinin korunması için önemli çalışmaları hayata geçirmiştir. Mudanya’nın tarihî ve doğal güzellikleriyle ön plana çıkan yerleşimlerinden biri olan Tirilye’de devam eden Koruma Amaçlı Revizyon İmar Planı Çalışması kapsamında izlenecek yol haritası ve Kentsel Tasarım Projesi, “Tirilye Geleceğini Konuşuyor” çalıştayıyla halka sunuldu. Toplam 20 hektar alanda 1.043 parselde 857 yapının bulunduğu Tirilye’de uygulanacak Kentsel Tasarım Projesi kapsamında ilçe yedi proje alanına ayrıldı. Tirilye’nin zeytinini tüm dünyaya tanıtmak ve üretimini teşvik etmek için Tirilye Zeytin Şenliği, ilçenin mutfak kültürünü tanıtmak için Lezzet Şenliği yapılmaktadır. Uçsuz bucaksız mavisi, yemyeşil zeytin bahçeleri, tarihî konakları, tatlı bir huzur estiren poyrazı, sakin ve telaşsız hâliyle tüm kültürlerin bir arada ve kardeşçe yaşadığı Tirilye’nin Cittaslow felsefesine uygun olarak yönetilebilmesi ve korunarak geleceğe taşınması amacıyla sürdürülebilir bir kalkınma modeli gördüğümüz Cittaslow ağının bir parçası olmak istiyoruz.