İsteğe Bağlı Sigortalılık Nedir?

İsteğe bağlı sigorta, kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödemek

suretiyle uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık

sigortasına tabi olmalarını sağlayan bir sigorta uygulamasıdır.

Bu uygulamadan yararlanan bireyler, uzun vadede belli

koşulları yerine getirmeleri durumunda hayatları boyunca

kendileri, ölümleri hâlinde ise, varsa hak sahipleri, zorunlu

sosyal sigortanın uzun dönemli sigorta kollarının sağladığı

tüm sigorta yardımlarından isteğe bağlı sigortalılık yoluyla

yararlanma hakkını elde etmektedir.

YARARLANMA ŞARTLARI NELERDİR?

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için (ikili sosyal güvenlik

sözleşmelerinden doğan haklar saklı kalmak üzere)

Türkiye’de ikamet edenlerle Türkiye’de ikamet etmekteyken

sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk

vatandaşlarında aşağıdaki şartlar aranır:

a) 5510 sayılı kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek

şekilde çalışmamak (banka sandıkları dahil).

b) 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içinde

30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak.

c) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak.

d) 18 yaşını doldurmuş bulunmak.

e) İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle kuruma başvuruda

bulunmak.

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için T.C. vatandaşı olma şartı

yoktur. Yasal olarak Türkiye’de ikamet etme şartı vardır. Ölüm

sigortasından gelir/aylık alanlar isteğe bağlı sigortalı olabilir.

Yine kendi sigortalılığı nedeniyle gelir (aylık değil) bağlanmış

olanlar isteğe bağlı sigortalı olabilirler.

Türkiye’yle uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi

imzalanmamış ülkelerde çalıştırılmak üzere götürülen Türk

işçilerinden isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlardan

Türkiye’de ikamet şartı aranmamaktadır. İkili sosyal güvenlik

sözleşmesi imzalanan ülkelerde -örneğin, Fransa, İngiltere,

İsveç, İsviçre’de- bulunanlarda ikamet şartı aranmamaktadır.

5510 sayılı kanunun 5. maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerine

tabi olan (tüm sigorta kollarına tabi olmayıp haklarında bazı

sigorta kolları uygulanan sigortalılar) sigortalılık hâli, isteğe

bağlı sigortalılık için engel teşkil etmez.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ NE KADARDIR?

İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazanç alt sınırıyla

üst sınırı arasında sigortalı tarafından belirlenen prime esas

kazancın %32’sidir. Bunun %20’si MYÖ, %12’si genel sağlık

sigortası primidir.

Ay içindeki çalışması 30 günün altında olanlarla kısmi süreli

iş sözleşmesiyle çalışanlardan ay içindeki çalışmasını 30 güne

tamamlamak için isteğe bağlı sigortalı olanlar, aynı zamanda

işsizlik sigortası kapsamında olup prim oranları toplam %35’tir.

NASIL HESAPLANIR?

2021 yılı için:

Günlük kazanç alt sınırı 119,25 TL-Aylık kazanç alt sınırı 3.577,50TL

Günlük kazanç üst sınırı 894,38 TLTL-Aylık kazanç üst sınırı

26.831,40 TL’dir.

Örnek

-5510 sayılı kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine

göre, sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödeyenler:

1/1/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasında ödenebilecek isteğe bağlı

sigorta primi aylık alt sınırı, 119,25 TL x 30 x %20 = 715,50 TL.

-Ay içinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayanlardan

kalan sürelerinde isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenler:

İşsizlik sigortası primi ödemek istemeyenler:

1/1/2021-31/12/2021 tarihleri arasında aylık kazanç alt sınırına göre,

119,25 TL x 30 x %32 = 1.144,80 TL (/30 x gün sayısı).

İşsizlik sigortası primi dahil ödeyecekler:

1/1/2021-31/12/2021 tarihleri arasında, aylık kazanç alt sınırına

göre, 119,25 TL x 30 x % 35 = 1.252,13 (*) TL (/30 x gün sayısı);

aylık kazanç üst sınırına göre, 894,38 TL x 30 x % 35 = 9.390,99

TL (/30 x gün sayısı) ödeyeceklerdir.

Kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunan ve esnaf

muaflığından yararlanan isteğe bağlı kadın sigortalılar tarafından

2021 yılında ödenecek prim tutarı:119,25 TL x 28 x % 32= 1.068,48

TL’dir.

İsteğe bağlı sigortalılığın devamında belli süre prim ödememe

hâlinde sigortalılığın sona ermesi uygulaması kaldırılarak ait

olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyen sigortalının o

aya ait primini ödeme imkânı olmayacak, 12 ay geçmedikçe diğer

aylara ait primlerini gecikme zammıyla ödenmesi imkânı ve talep

veya ölüm dışında isteğe bağlı sigortalılık sonuçlandırılmayacaktır.

Bu 12 aylık süreden sonra ödenen primler iade edilir. İsteğe

bağlı sigortalıların zorunlu sigortalılık nedeniyle prim borcunun

bulunması hâlinde isteğe bağlı sigortaya tabi ödenen primler

öncelikle zorunlu sigortalılık nedeniyle kuruma olan borçlarına

mahsup edilecektir.