YÜKLENİYOR
HARİKA ECEM DEĞİRMENCİ
5018 sayılı kanunla hukuken tanımlanan kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur ve ihmallerinden kaynaklı olarak mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olmasıdır. Belediyeler, nitelik itibarıyla kamu tüzel kişisi olduğu için belediyelere bağlı özel nitelikli kamu tüzel kişisi olan belediye şirketleri de kamu zararının konusu olabilecektir.
Hukukumuza göre, kamu zararının belirlenmesinde iş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması, mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması, transfer niteliğindeki giderlerde fazla veya yersiz ödemede bulunulması, iş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yapılması, idare gelirlerinin tarih, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılması, mevzuatında öngörülmediği hâlde ödeme yapılması esas alınmaktadır.
Sayıştay, sosyal yardıma muhtaç kişilere verilmek üzere belediye bütçesinden mahalle muhtarının banka hesabına sosyal yardım adı altında para transferi yapılmasını, sosyal yardım ödemeleri yönetmeliğindeki usul ve esaslara aykırı şekilde para transferi olması sebebiyle kamu zararı olarak belirlemiştir. Yönetmeliğe göre, sosyal yardım yapılacak kişilerin değerlendirme kurulu tarafından incelenerek belirlenmesi ve sosyal yardımların hak sahiplerine belediye personeli tarafından banka kanalıyla yapılması gerekir. Sayıştay, mevzuata aykırı yapılan bu ödemeyi kamu zararı olarak belirlemiştir.
Sayıştay yine belediyede ödemede öncelik sırasına uyulmayarak yapılan faiz ödemesiyle birlikte belediyeye faiz yükü ve maliyet getiren faiz ödemesini de zimmet olarak belirlemiştir.
Bununla birlikte kamu zararının oluşması için salt giderleri düşünmemek gerekir. Belediyenin alacaklarının peşine düşmemesi, alacaklarını tahsil etmemesi veya alacağını tahsil edemeyecek seviyede ihmalkârlığı da kamu zararı sayılabilir. Sayıştay, bir kararında kira alacağı olduğu hâlde idare tarafından kira alacağının zamanında tahsil edilmemesi sebebiyle zaman aşımına uğrayan kira alacağının tahsile imkânının kalmaması durumunda idarenin kamu zararına sebebiyet verdiğini kabul etmiştir.
Sayıştay, başka bir kararında görevde yükselme sınavına girmeden ataması yapılan işçinin atamasının kanuna aykırı olduğuna, ataması yapılan kadroda, önceki kadrosuna göre mevzuata aykırı olarak kendisine ödenen maaş farkının da kamu zararı olduğuna karar vermiştir.
Belediyeler, Sayıştay denetimine takılmamak ve kamu zararına konu olmamak için kamu idareleri olarak bütçelerini mevzuata uygun şekilde yönetmekle, hizmet vb. giderlerini mevzuat hükümlerine uygun yöntemlerle düzenlemekle, ispatlamakla yükümlüdür.