Geçici İş Göremezlik Ödeneği

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 17. maddesinde yapılan düzenlemeye göre;

MADDE 17- (Değişik birinci fıkra:15/4/2021-7316/9 md.) 

“İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç, iş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içinde, analık ve hastalık hâlinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki 80. maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık hâlinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemez.

On iki aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa, verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas günlük kazanç, çalışmaya başladığı tarihle iş göremezliğinin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük kazanç toplamının çalıştığı gün sayısına bölünmesi suretiyle çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması hâlinde ise, aynı veya emsal işte çalışan benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulur.

4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi gereği sigortalı sayılanların ödeneğe veya gelire esas günlük kazançlarının hesabında:

a) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alınmış ise, ödeneğe ve gelire esas alınacak günlük kazanç, ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca % 50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.

b) İdare veya yargı mercileri tarafından verilen karar gereği yapılan ücret, ikramiye, zam, tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden ödeneğin ve gelirin hesabına esas alınan (…) (2) dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.

Meslek hastalığı, sigortalının sigortalı olarak çalıştığı son işinden ayrıldığı tarihten bir yıl geçtikten sonra meydana çıkmış ise, günlük kazancı bu son işinden ayrıldığı tarih esas alınarak yukarıdaki fıkralara göre hesaplanır.

İş kazasıyla meslek hastalığı sigortasından bağlanacak gelirlere esas tutulacak aylık kazanç, yukarıdaki hükümlere göre hesaplanacak günlük kazancın otuz katıdır.”

Kanunun 17. maddesine örnek olarak, 5 Mayıs 2021 itibarıyla 15 gün hastalık nedeniyle istirahat raporu alan sigortalı X kişisinin son 12 aydaki prim ödeme gün sayıları ve ücretleri tablodadır.

X kişisinin rapor aldığı tarihten önceki 12 ayda SGK’ya 42.800,00 TL ücret ve 360 gün prim bildirildiği görülmektedir. Bu durumda rapor parasına esas olacak günlük kazanç, 42.800,00/360 = 118,89-TL olacaktır. X kişisi ayakta tedavi görüp hastanede yatmamıştır. (5510 sayılı kanunun değişik üçüncü fıkra: 17/4/2008-5754/11 maddesine göre, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı hâlinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde 17. maddeye göre hesaplanacak günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde üçte ikisidir.) Sonuç olarak 118,89-TL x 2/3 = 79,26-TL günlük rapor parası alacaktır. Örnekte 15 günlük raporun hastalık türünde alınmış olması nedeniyle ilk 2 gün için ödeme yapılmamakta ve bu bakımdan X kişisine 13 x 79,26 = 1.030,38-TL rapor parası ödemesi yapılacaktır.

Eski durumda ise, X kişisi, 1.300,00-TL rapor parası alabiliyorken yapılan yeni düzenlemeyle birlikte 1.030,38-TL rapor parası alabilecektir. Yani 269,62-TL daha az rapor parası alacaktır.