Belediye Gelirleri

Mahalli idarelere tahsis edilecek gelirlerle ilgili temel hüküm, Anayasa’nın 127. maddesinin son fıkrasının son cümlesinde yer alan “Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelir kaynakları sağlanır,” ifadesidir. Anayasa’da yer alan bu hüküm çerçevesinde mahalli idarelere genel bütçe vergi gelirlerinden pay verilmesinin yanı sıra vergi, resim ve harç tahakkuk ve tahsil etmek, katkı payı almak, ticari faaliyette bulunmak, bağış kabul etmek gibi gelirler elde etme imkânı da tanınmıştır. 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin gelirleri sıralanmıştır. Bu gelirler; kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları, genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay, genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler, taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler, belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler, faiz ve ceza gelirleri, bağışlar, her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler ve diğer gelirlerdir.

Bütçe yılında ve izleyen iki yılın gelir tahmininde kesin sonucu alınmış üç yılın gelir artış oranları esas alınır. Ayrıca kanunlarla vergi, resim ve harç oranlarında değişiklik yapılması, yapılan yatırımların faaliyete başlaması, herhangi bir nedenle gelirlerde artış öngörülmesi gibi hususlar, merkezi idarenin ekonomik verileri ve ileriye yönelik öngörüleri gelir tahminlerinde dikkate alınır.

Bir mali yıl içinde tahakkuk eden gelirler ve tahsilat, o yıl bütçesinin gelirlerini oluşturur. Ancak tahakkuk ettiği hâlde yılı içinde tahsil olunmayan miktarlar, tahsil edildiği yıl bütçesine gelir olarak yazılır.

Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler, kanunla konulur, değiştirilir ve kaldırılır. İl özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birlik gelirlerinin yasal dayanakları, “Gelirlerin Yasal Dayanakları Cetveli”nde gösterilir.

Gelirlerin tarh, tahakkuk, tahsil iş ve işlemlerinden sorumlu olan görevliler, bu işlemlerin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur.

Belediyenin gelirleri şunlardır: 

a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları, 

b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay, 

c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler,

d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler,

e) Belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler,

f) Faiz ve ceza gelirleri, 

g) Bağışlar, 

h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler,

 i) Diğer gelirler.

Büyükşehir belediyelerinde, büyükşehir sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen emlak vergisi tutarının tamamı, ilgili ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından alınır. Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye ayrıca pay kesilmez.

ATA ALKAN SODEMSEN İdari ve Mali İşler Müdürü