YÜKLENİYOR
Yönetsel bir birim olan “muhtarlık”, yerel yönetimle merkezi yönetimin kesiştiği noktada yer alıyor. Aynı zamanda bir yerel yönetim bileşeni olarak kabul ediliyor. Öncelikle kapsayıcı yerel yönetim anlayışı ve hizmette yerellik ilkesi kapsamında muhtarlıklarla yerel yönetimler/belediyeler arasındaki ilişkiyi değerlendirir misiniz?
LÜTFÜ SAVAŞ: Muhtarlıklarla yerel yönetimler/belediyeler arasındaki ilişki büyükşehirlerde Muhtarlık Dairesi Başkanlığı, ilçe belediyelerinde ise Muhtarlık Şube Müdürlükleri tarafından yürütülmektedir. Mahallelerin sorunları mahalle muhtarları aracılığıyla ilgili birimlere iletilerek çözülmektedir. Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı’nda kurulan bilişim sistemi üzerinden tüm muhtarların talepleri alınmaktadır. Tüm daire başkanlıkları üzerinden koordinasyon sağlanmaktadır ve muhtarlıklar ziyaret edilerek talepler yerinde tespit edilmektedir.
Özellikle pandemi süreciyle birlikte mahalle yönetimi, mahalle dayanışmaları ve mahalle muhtarları öne çıktı. Yasal mevzuatın içeriği açısından mahalle dayanışmaları-muhtarlık-belediyeler arasındaki süreçte neler yaşanıyor? Sorunların çözümünde ve taleplerin karşılamasında yetki, görev ve sorumluluk bağlamında nasıl bir yol izleniyor?
LÜTFÜ SAVAŞ: Pandemi döneminde mahalle yönetimiyle, mahalle dayanışmalarıyla, mahalle muhtarlarıyla yasal mevzuatlar çerçevesinde, sorunların çözümü ve taleplerin karşılanması için görev ve yetki dahilinde çözüm odaklı çalışmalar yapılmıştır. Bu süreçte bilişim sistemi daha da önem kazanmıştır. Gelen talepler, Muhtarlık Dairesi Başkanlığı tarafından ilgili birimlere iletilmiştir. İhtiyaçların karşılanması için ilgili birimlerle birlikte hareket edilerek mahalle halkının ihtiyaçlarına olumlu cevap verilmeye çalışılmıştır. Bütün bu çalışmalar, özellikle yasal çerçeve içerisinde yürütülmüştür (İl Hıfzıssıhha Kurulu kararları).
Büyükşehir Yasası dahilinde muhtarlıkların sayısının artmasıyla belediyeler, muhtarlıklarla yatay bir ilişki kurmaya başladı. Belediyelerin bünyesinde muhtarlık birimi, müdürlüğü, masası kuruldu, iletişimi kolaylaştıracak teknik olanaklar oluşturuldu. Bu alt birimlerin işleyişinde hem muhtarlıklar hem belediyeler nasıl bir inisiyatif alıyor? İhtiyaçların karşılanması noktasında bu imkânlar yeterli oluyor mu?
LÜTFÜ SAVAŞ: 5393 sayılı Büyükşehir Yasası’yla muhtarlıkların sayısının artması sonucunda belediyeler ve muhtarlıklar arasında yatay bir ilişki kurulmaya başladı. Belediye bünyesinde kurulan muhtarlık birimleri aracılığıyla iletişimi kolaylaştıracak teknik imkânlar oluşturuldu, mahalle muhtarlarıyla hızlı ve kolay iletişim kuruldu. Bazı mahallelerin nüfusu kalabalık olduğu için ihtiyaçların karşılanması aşamasında belediyelerin bünyesinde kurulan Muhtarlık Dairesi’nin ve müdürlüklerin inisiyatiflerinin artırılmasının, mahallelere yapılacak yatırımlar konusunda Muhtarlık Dairesi Başkanlığı’nın görüş ve düşüncelerine yer verilmesinin, Muhtarlık Dairesi biriminin etkili ve çözüm odaklı çalışmasının yerellik anlamında daha uygun olacağını düşünüyorum.
Belediyeler ve muhtarlıklar arasındaki mevcut durumun ve ilişkinin geliştirilmesi için hangi çalışmalar yapılıyor? Bütçeleme, yardım ve destek süreçlerinde aksaklık yaşanıyor mu? Yaşanıyorsa, çözüm önerileriniz, talepleriniz ve beklentileriniz nedir?
LÜTFÜ SAVAŞ: Belediyeyle muhtarlar arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için bazı çalışmalar yapılmaktadır. Muhtarlar, taleplerini bilişim sistemi ve diğer sosyal medya ağları üzerinden iletmektedir. Ancak muhtarların ekonomik imkânlarının olmaması ve nüfus yoğunluğu fazla olan mahallelerin bir muhtar tarafından yönetilme zorunluluğu, muhtarları istenmeyen tavırlara ve siyasi mülahazalara yönlendirmektedir. Bu nedenle mahallelerin nüfus yoğunluğuna bir sınır getirilmesi, muhtarların belli bir maddi imkâna kavuşturulması ve bütün bunların Muhtarlık İşleri Dairesi’yle eşgüdüm hâlinde yapılması ve güçlendirilmesi gerekmektedir.