YÜKLENİYOR
SİBEL KILIÇ
Ankara Çankaya Akpınar Mahallesi Muhtarı
Öncelikle hem mahalleniz özelinde hem de hizmette yerellik ilkesi kapsamında muhtarlıklarla yerel yönetimler/belediyeler arasındaki ilişkiyi değerlendirir misiniz? Mahalle bazındaki hizmetlerin ve ihtiyaçların karşılanması noktasında muhtarlıkların ve belediyelerin koordinasyonu nasıl? Çalışmalarınızdan ve deneyimlerinizden bahseder misiniz?
SİBEL KILIÇ: Hizmette yerellik ilkesine göre muhtarlık hem gerekli hem de önemli bir kurumdur. Muhtarlar, belediyeler ve vatandaşlar arasında köprü görevi görmektedir. Mahallenin fiziki ihtiyaçlarını (yol, kaldırım, park vb.) ve sosyal gereksinimlerini belirlemek, bu ihtiyaçları yerel yönetimlere iletmek açısından muhtarlıklar bir yönetim birimi olarak da oldukça önemlidir. Vatandaşlar, muhtarlıklara ve muhtarlara kolaylıkla ulaşabilir, derdini, sıkıntısını ve isteğini muhtara anlatır. Her mahallenin sorunu birbirinden farklıdır. Benim mahallemin nüfusu 15.000 civarında. Nüfusun yanında eğitim durumu, jeopolitik konum ve jeolojik yapı gibi etkenler de mahallelerin yaşadığı sorunlarda farklılaşmaya neden olmaktadır. Bu anlamda muhtarlar, belediyelerle koordineli çalışarak vatandaşların taleplerini ilgili birimlere ileten mercilerdir. Muhtarlıkları değerlendirirken bu farklılıkları da göz önünde bulundurmak gerekir.
Belediyeler, muhtarlıklarla daha yatay bir iletişim kurmaya başladı. Muhtarlık masaları, birimleri, müdürlükleri kuruldu, teknik imkânlar yaratıldı ve toplantılarla fikir alışverişi yapıldı. Yasal mevzuatın ve yasaların içeriği dahilinde süreç nasıl ilerliyor? Hizmet taleplerinde sorun yaşanıyor mu? Sorunların çözümünde bu imkânlar yeterli oluyor mu? Yetki, görev, sorumluluk bağlamında geliştirilmesi gereken konular ve yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler sizce neler?
SİBEL KILIÇ: Belediyelerin bünyesinde kurulan muhtarlık masaları, birimleri, bilgi sistemi ve WhatsApp grupları aracılığıyla mahallelerde yaşanan sorunlar muhtarlar tarafından anında belediyelere iletilmektedir. Ayrıca düzenlenen toplantılar sayesinde de talepler ve sıkıntılar birebir aktarılmaktadır. Belediyelerin tüm birimlerine ulaşabilmek, sorunların ivedilikle çözülmesi için muhtarlar açısından önemlidir. Bu konuda Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı çalışmalar diğer belediyelere örnek olmaktadır.
Muhtarlar, mahallelerde birbirinden farklı ve çok çeşitli sorunlarla karşılaşabiliyor. Önemli olan, bu sorunları doğru yere hızlı bir şekilde iletebilmektir. Zaman, iletişim zamanı. Mahallelerdeki sorunları çözmek için belediyeler kapsamlı, etkili ve güzel çalışmalar yapıyor. Özellikle WhatsApp grupları, muhtarlık müdürlükleri ve toplantılar işimizi kolaylaştırıyor. Mevcuttaki uygulamaların yanı sıra daha fazla ne yapılabileceğini de düşünmek gerekir. Kırtasiye ihtiyacından tutun da hijyen malzemelerine, maskelere kadar çoğu ihtiyacı muhtarlar kendileri karşılıyor. Muhtarların devletten aldıkları ödenek kısıtlı. Oysaki pandemi dönemi, muhtarların yaptığı işin ne denli mühim olduğunu vatandaşlara ve belediyelere bir kez daha gösterdi. Kısıtlı imkânlarla zor şartlarda hizmet vermeye, sorumlu olduğu mahallenin sorunlarına çözüm bulmaya çalışan muhtarların desteğe ihtiyacı var. Örneğin, her muhtar Fitas ekibinin bir üyesidir. Mahalledeki her hastayı aramaya ve yardımcı olmaya çalışan muhtarın maddi harcaması söz konusu olmaktadır. Bu konuda bir destek verilmediği için bu tür harcamaları muhtarlar kendi ceplerinden karşılamaktadır. Özellikle telefon faturaları konusunda belediyeler destek verebilirse, muhtarlar fatura ödeme konusunda sıkıntı yaşamadan işlerini daha rahat yapabilir. İhtiyaç sahibi ailelerin tespit edilmesi sürecinde de mutlaka muhtarlarla koordineli çalışılmalı ve bu ailelere ilişkin detaylı bilgi muhtarlardan alınmalıdır. Böylelikle suistimal edilme durumları da engellenebilir. Çünkü maalesef yardıma ihtiyacı olmayanlar da sosyal yardım almaya çalışabiliyor. Bu da gerçekten ihtiyaç sahibi olan ailelere gerekli desteğin verilememesine neden olabiliyor. Muhtarlar sadece kâğıt üzerinde değil, vatandaşlara birebir ulaşarak durum tespiti yapabildikleri için sosyal yardımların gerçek sahiplerine ulaştırılmasında önemli bir rol oynuyor.
Ankara Çankaya Akpınar Mahallesi’nin muhtarısınız. Özellikle pandemi döneminde mahalle dayanışmalarının yaygınlaşması ve önem kazanması çalışmalarınızı nasıl etkiledi? Bütçe, yardım ve destek anlamında belediyelerle eşgüdüm sağlanması noktasında neler yaşanıyor? Yerel yönetimler özelinde önerileriniz, beklentileriniz ve talepleriniz nedir?
SİBEL KILIÇ: Pandemi çok zor bir süreçti, ama muhtarlar açısından daha da zor geçti. Sokağa çıkma yasaklarında vatandaşlara bir telefon kadar yakındık. Mahalledeki her vatandaşa destek olmayı ve yardım etmeyi görev edindiğimiz için market alışverişlerinden ilaç ihtiyaçlarının karşılanmasına, ekmek almaya kadar her süreçte aktif çalışan kişilerdik. Vatandaşlarla iletişimimiz ve diyaloğumuz arttı. Artık mahalleli “Seçimden seçime muhtarı görüyoruz,” demiyor. Pandemi döneminde muhtarı destek olarak tanıdılar ve kabul ettiler. İşsizlik arttığı için sosyal yardıma ihtiyacı olan vatandaşların ve ailelerin sayısı da arttı. Belediyelerin bu ailelere yardım etmesi ve destek olması için muhtarlar yol gösterici oldu. Bu sayede mahalledeki herkes tarafından bilinen ve aranan kişilere dönüştük. “Pandemide muhtar ne iş yapar?” diye soranlara yaptığımız güzel işlerle, hizmetlerle yanıt verdik.
Nüfus yoğunluğu yüksek ve eğitim düzeyi iyi olan bir mahallenin muhtarıyım. Mahalle sakinleri dayanışma ve paylaşım anlamında güzel ve unutulmayacak işler yaptılar. Böyle kıymetli insanların yaşadığı bir mahallenin muhtarı olmaktan ayrıca mutluyum. Kalabalık bir mahalle olduğumuz için hâliyle hasta sayısı ve sosyal yardım alan aile sayısı da biraz fazla. Bu süreçte belediyeler, sosyal yardım kapsamında karantinada olan vatandaşlara yemek desteği de verdi. Belediyenin yanı sıra mahalle sakinleri de karantinadaki vatandaşların kapılarına yemek bırakarak komşularına destek oldu. Muhtar, vatandaşları birbiriyle iletişime geçiren ve insanlar arasında sosyal bağ kuran kişi misyonunu da taşıyor. “Muhtarlıkta gönüllülük esastır,” denir, doğrudur, gönül vermezseniz bu işi yapamazsınız. Pandemi dönemi her anlamda hepimize çok şey öğretti, unuttuğumuz değerleri hatırlattı. Muhtarlar sayesinde birlik olabilen, koordineli çalışabilen ve dayanışma pratikleri geliştirebilen bir toplum hâline geldik. Doğal afetlerde de birbirimize destek olduk. Son yangın felaketinde mahalle sakinimin aldığı bir kamyon küçükbaş hayvanı Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin aracılığıyla yangından etkilenen köylere gönderdik. Bu konuda belediyelerle koordineli olmak büyük avantajdı.