Vahap Seçer: Muhtarların Talepleri Önemsenmelidir

Yönetsel bir birim olan “muhtarlık”, yerel yönetimle merkezi yönetimin kesiştiği noktada yer alıyor. Aynı zamanda bir yerel yönetim bileşeni olarak kabul ediliyor. Öncelikle kapsayıcı yerel yönetim anlayışı ve hizmette yerellik ilkesi kapsamında muhtarlıklarla yerel yönetimler/belediyeler arasındaki ilişkiyi değerlendirir misiniz?

VAHAP SEÇER: Muhtarlıklar, mahalle veya köy halkı tarafından seçilen, seçildiği bölgenin sorunlarını ve bu sorunların çözümünü bilen, yerel yönetimlerle merkezi yönetim arasında bir nevi köprü görevi gören, tüzel kişiliğe haiz yerel yönetim birimidir. Bölgesindeki eksikliklerin tespit edilmesi, yatırımların planlanması ve uygulanması noktasında belediyelerle muhtarlıklar arasındaki ilişkinin düzeyi, hizmetin yerele ulaşmasında kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı etkiye sahip olacaktır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 9. maddesinde muhtarlara birtakım görevler verilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndan önce de belediyeler, mahalle muhtarlarına bazı yardımlarda bulunuyordu. Bu kanunla birlikte yardımların kanuni dayanağı söz konusu oldu.

Muhtarlar, mahallelerinin yol, su, imar, park ve benzeri hizmetlerindeki eksiklikleri ve taleplerini bağlı bulundukları ilçe belediyesi veya (varsa) büyükşehir belediyesiyle çözüme kavuşturur. Bu yüzden muhtarlıklarla belediyeler arasında sağlam diyalog ve işbirliği olmalıdır. Çünkü mahallelerdeki sorunların %90’ı genel olarak belediyelerin yetki ve görev alanına girmektedir. Muhtarlar, bu sorunları belediye yetkililerine iletir, belediye de o mahalledeki sorunları muhtar aracılığıyla tespit ederek çözüme kavuşturur, böylelikle süreci birlikte yürütürler.

Özellikle pandemi süreciyle birlikte mahalle yönetimi, mahalle dayanışmaları ve mahalle muhtarları öne çıktı. Yasal mevzuatın içeriği açısından mahalle dayanışmaları-muhtarlık-belediyeler arasındaki süreçte neler yaşanıyor? Sorunların çözümünde ve taleplerin karşılamasında yetki, görev ve sorumluluk bağlamında nasıl bir yol izleniyor?

VAHAP SEÇER: Belediyeler, yasal mevzuat çerçevesinde ihtiyaç sahiplerine yardım etmektedir. Muhtarlıklar ise, ihtiyaç sahiplerinin belirlenmesinde yönlendirici olmaktadır, yapılacak yardımların doğru yere ulaşmasında diğer kurumlarla birlikte belediyelere rehberlik etmektedir.

Bu sürecin doğru ve düzgün bir şekilde yürümesi, her iki kurumun da yasalarla kendilerine verilen görevleri amacına uygun olarak uygulamasına bağlıdır.

Temel belediyecilik hizmetlerinin yanı sıra sosyal destek projelerinin hayata geçirilmesinde de mahalle muhtarlarıyla iletişim kurmaya özen gösteriyoruz. Çünkü bir mahallenin ihtiyaç ve beklentilerini en iyi o mahallenin muhtarının bileceğinin farkındayız.

Pandemi döneminde özellikle ekonomik açıdan büyük sıkıntı yaşayan dezavantajlı mahallelere yaptığımız sosyal belediyecilik hizmetlerinde en büyük rehberimiz muhtarlar oldu. Onların verdiği bilgiler doğrultusunda gerçek ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunduk. Muhtarlıkları, belediyemizin bir birimi ve parçası olarak görüyoruz. Amacımız ortak: Halka hizmet. Bu nedenle her muhtarın isteği, şikâyeti ve talebi bizim için önem arz ediyor. Çünkü muhtar, bulunduğu mahallenin halkını temsil ediyor.

Büyükşehir Yasası dahilinde muhtarlıkların sayısının artmasıyla belediyeler, muhtarlıklarla yatay bir ilişki kurmaya başladı. Belediyelerin bünyesinde muhtarlık birimi, müdürlüğü, masası kuruldu, iletişimi kolaylaştıracak teknik olanaklar oluşturuldu. Bu alt birimlerin işleyişinde hem muhtarlıklar hem belediyeler nasıl bir inisiyatif alıyor? İhtiyaçların karşılanması noktasında bu imkânlar yeterli oluyor mu?

VAHAP SEÇER: Belediyeler bünyesinde kurulan muhtarlık birimleri, stratejik öneme sahiptir. Yerelde talep ve arzu edilen hizmetler muhtarlıklara, muhtarlıklar aracılığıyla da belediyelerin bünyesinde kurulan muhtarlık birimlerine iletilmektedir. Muhtarlık birimlerinde iş/işlemlerin hızlı ve sağlıklı bir şekilde yapılması amacıyla günümüz koşullarına uygun ekipmanın, iletişimi kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı teçhizatların sağlanması, bilgisi ve birikimi yeterli personelin görevlendirilmesi, süreçlerin takip edilmesi için imkânlar seferber edilmektedir.

Mersin Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı, merkez dışındaki ilçelerde muhtarlarla irtibatı her ilçedeki Koordinasyon Şube Müdürlükleri aracılığıyla kurmaktadır. Örneğin, Gülnar ilçesindeki muhtarlar, mahallelerinin büyükşehir belediyesinin yetkisindeki ve sorumluluğundaki tüm işleri için Gülnar Koordinasyon Şube Müdürlüğü’yle irtibata geçmektedir. Alınan bu talepler, Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı tarafından değerlendirilmektedir, belli bir program dahilinde çözüme kavuşturulmaktadır. Süreç, diğer ilçelerimiz için de aynı şekilde işlemektedir.

Birçok mahallenin ihtiyaçları ortak olsa da, farklı bölgelerde yer alan mahallelerin taleplerinde farklılıklar olabiliyor. Örneğin, kent merkezinde bulunan bir mahalle için sosyal tesis acil ihtiyaç iken, kırsal bir mahallede tarım yolunun düzeltilmesi acil ihtiyaç olabiliyor. Mahallelerin ihtiyaçları doğrultusunda imkânların verimli kullanılmasına özen gösterilmektedir.

Belediyeler ve muhtarlıklar arasındaki mevcut durumun ve ilişkinin geliştirilmesi için hangi çalışmalar yapılıyor? Bütçeleme, yardım ve destek süreçlerinde aksaklık yaşanıyor mu? Yaşanıyorsa, çözüm önerileriniz, talepleriniz ve beklentileriniz nedir?

VAHAP SEÇER: Belediyemiz, başta Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı olmak üzere ilgili her platformda il genelinde görev yapan 805 muhtarla iletişimini canlı tutmaktadır. Buna belli periyotlarda muhtarları yerinde ziyaret etmek de dahildir. İletişim kanallarımız da muhtarlar için sürekli açık.

Her muhtar, başta Muhtarlık İşleri Daire Başkanı olmak üzere tüm yetkililere günün her saatinde rahatlıkla ulaşabiliyor.

Her şeyden önce muhtarların talepleri önemsenmeli ve bu taleplere ciddiyetle yaklaşılmalı. Belediyenin kolaylıkla halledebileceği işler, zaman kaybetmeden yerine getirilmelidir. Büyük maliyet isteyen işler ise, bütçenin durumu doğrultusunda hemen yapılamasa bile en azından programa alınmalıdır.

Elbette mahallelerde yaşanan sıkıntılar sadece yerel yönetimlerin uhdesinde değil. Merkezi yönetimin veya özel teşebbüslerin de sorumlu olduğu işler var. Belediyelerin, merkezi yönetimin ve özel teşebbüslerin koordineli bir şekilde çalışması, mahalle muhtarlarının şikâyet ve taleplerini en aza indirecektir.