YÜKLENİYOR
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Belediye Gazetesi'nin sorularını yanıtladı.
Türkiye’deki sokak hayvanları, istismar, kötü muamele, bakım-tedavi eksikliği, besine ulaşamama, barınma alanları gibi sorunlarla karşı karşıya. Belediyenizin sokak hayvanlarıyla ilgili yaptığı çalışmalardan bahseder misiniz? Belediyeniz bünyesinde bu çalışmalara yönelik birimleriniz var mı?
TUNÇ SOYER: İzmir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Şube Müdürlüğü bünyesindeki Işıkkent Geçici Köpek Bakımevi, Seyrek Geçici Köpek Bakımevi, Fuar Küçük Hayvan Polikliniği ve ilçe hizmet birimlerimiz (Ödemiş, Torbalı, Kemalpaşa, Seferihisar, Urla, Dikili) 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında hizmetlerini sürdürüyor.
Işıkkent Geçici Köpek Bakımevi: Sokak köpeklerinin kısırlaştırma işlemlerinin ve tedavilerinin yapıldığı, rehabilite edildiği birimimizdir. Haftanın yedi günü ziyarete açık olan bakımevinde köpek sahiplendirme faaliyeti de yürütülüyor. Aynı zamanda hayvan sevgisi ve sokak hayvanlarına yaklaşım konusunda veteriner hekimler tarafından çocuklara eğitimler veriliyor.
Seyrek Geçici Köpek Bakımevi: Sokak hayvanlarının kısırlaştırma işlemlerinin, tedavilerinin, ortopedik ve yumuşak doku cerrahisi gibi komplike operasyonlarının yapıldığı, rehabilite edildiği birimimizdir. Türkiye’de örnek teşkil eden, 4.000 adet modüler tipte sahipli hayvan mezar modülüne de ev sahipliği yapan bir komplekstir. Seyrek Geçici Köpek Bakımevi, yasaklı ırk köpeklere de ev sahipliği yapıyor.
Fuar Küçük Hayvan Polikliniği: Sokak hayvanlarının bakımının, tedavilerinin ve yumuşak doku cerrahi operasyonlarının yapıldığı birimlerimizden biridir. Poliklinikte sokak kedileri de kısırlaştırılıyor. Ayrıca sokak hayvanları acil müdahale biriminin merkezi ve ilk müdahale noktası. Acil müdahale ekibi, İzmir’e 7/24 hizmet veren tek kamu kurumu. Bu birim, acil durumlarda uzman kadrosuyla sokak hayvanları için gerekli tüm desteği sunuyor. 2021 yılında yaklaşık 25.000 sokak hayvanına müdahale edildi, tedavisi tamamlananlardan kısır olmayanlar kısırlaştırıldı, aşılandı, işaretlendi ve 5199 sayılı kanun gereği alındıkları yere geri bırakıldı. Bununla birlikte birimlerimizde yıl içinde toplamda 17.037 sokak hayvanı kısırlaştırıldı, aşılandı, işaretlendi ve yaşadıkları ortama bırakıldı.
“İzmir İlinde Sahipsiz Köpeklerin Rehabilitasyon Hizmeti Projesi” kapsamında İzmir Veteriner Hekimleri Odası’yla işbirliği protokolü yaptık, sokak hayvanı popülasyonunu kontrol altına almak için önemli bir adım attık. Türkiye’de ilk ve tek olacak bu örnek projeyle çevre ve halk sağlığını korumayı amaçlıyoruz.
Veteriner İşleri Şube Müdürlüğü ekipleriyle, İlçe Yerel Hizmetler Şube Müdürlükleri’yle ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte sokak hayvanlarına mama dağıtmaya devam ediyoruz. Bu faaliyet özellikle kış aylarında yoğunlaşıyor ve tüm yıl sürüyor. 2021 yılında sokak hayvanlarına toplam 150.000 kilo kuru mama ulaştırıldı.
Geçtiğimiz günlerde sokak hayvanlarına ve evcil hayvanlara yönelik düzenlemeleri içeren bir genelge yayımlandı. Cumhurbaşkanı, belediyelerin hayvan barınakları kurmasını istedi. Yerel yönetimlerin sokak hayvanlarıyla ilgili en önemli görevi nedir? Genelge sonrasında sokak hayvanlarının kısırlaştırılması ve sahiplendirilmesi için nasıl bir yöntem izleyeceksiniz?
TUNÇ SOYER: Belediyemizin bünyesinde iki adet geçici köpek bakımevi bulunuyor. 2022 yılının ilk çeyreğinde hizmete alınacak iki adet geçici köpek bakımeviyle bu sayı iki katına çıkarılacak. Yerel yönetimlerin sokak hayvanlarıyla ilgili görevleri 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda ve kanunun uygulama yönetmeliğinde belirtiliyor. Bu görevlerin en önemlisi, mevzuata ve sokak hayvanlarının ihtiyaçlarına uygun, donanımlı geçici bakımevleri kurmak, bakımevlerinin nitelikli hizmet vermesini sağlamak. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında sorumluluklarımızı yerine getiriyoruz.
2021 yılı Temmuz ayında Hayvan Hakları Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Gerek yeni yasa gerek yayımlanan genelge, hayvan haklarını korumak için yeterli olacak mı? Hayvan haklarının korunması ve sokak hayvanlarının koşullarının iyileştirilmesi için yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler nelerdir?
TUNÇ SOYER: 7332 sayılı kanunla 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklikler yapıldı ve cezai müeyyideler artırıldı. Ancak ilgili kanunların sorumluluk yüklediği tüm kurum ve kuruluşlar konuyla ilgili çalışmalarını aynı hassasiyetle sürdürmezse, sorunların çözüm süresi uzuyor. İlgili kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyon sağlanmalı ve konuya gerekli hassasiyet gösterilmeli. Bu sayede hem sokak hayvanları popülasyonu kontrol altına alınabilir hem de onların ve vatandaşların birlikte refah içinde yaşaması sağlanabilir.
Sokak hayvanlarına ilişkin sorunlar genellikle köpekler üzerinden tanımlanıyor. Sokaktaki diğer hayvanların varlığı da göz önünde tutulduğunda, sokak hayvanlarının korunması ve kontrol edilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir?
TUNÇ SOYER: 5199 sayılı kanunda sokak hayvanı (sahipsiz hayvan) tanımı, barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları kapsıyor. Bu tanıma göre köpekler dışındaki sokak hayvanları, kediler. Kedi ve köpeklerin bakım/barınma koşullarında farklılıklar olmakla beraber popülasyonlarının kontrol atına alınması için uygulanan yöntem olan kısırlaştırma, ihtiyaçları dahilindeki tıbbi destek ve beslenme desteği yerel yönetimler tarafından sağlanıyor ve/veya sağlanması gerekiyor.
Yine 5199 sayılı kanunda yabani hayvan, doğada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alınmamış omurgalı ve omurgasız hayvanları ifade ediyor. Kentlerde yaşayan güvercin, martı, karga gibi kuşlar, zaman zaman kentte görülen domuz gibi memeliler bu tanımın kapsamına giriyor. Bu hayvanların sorumluluğu Tarım ve Orman Bakanlığı’na ait. Ancak Tarım ve Orman Bakanlığı, yaban hayatıyla ilgili çalışmalarında belediyelerden de destek alıyor. Özellikle kırsal alanlarda veya kentin ormanla bağlantılı kısımlarında yaban hayvanıyla temas artıyor. Bu durum, vatandaşların istek ve şikâyetlerine de yansıyor. Bu hayvanların sokak hayvanlarıyla ilişkilerinin kontrol altında tutulması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlükleri’yle ortak çalışmalar yürütülüyor.