Vahap Seçer: “Tüm Kurumlar Tedbir Alırsa Sorunlar Azalır”

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Belediye Gazetesi'nin sorularını yanıtladı.

Türkiye’deki sokak hayvanları, istismar, kötü muamele, bakım-tedavi eksikliği, besine ulaşamama, barınma alanları gibi sorunlarla karşı karşıya. Belediyenizin sokak hayvanlarıyla ilgili yaptığı çalışmalardan bahseder misiniz? Belediyeniz bünyesinde bu çalışmalara yönelik birimleriniz var mı?

VAHAP SEÇER: Belediyemizin bünyesindeki Tarımsal ve Veteriner Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’na bağlı Evcil ve Sahipsiz Hayvanlar Şube Müdürlüğü tarafından sokak hayvanlarına hizmet veriliyor. Akdeniz, Toroslar, Yenişehir, Mezitli ve Erdemli ilçelerindeki sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların bakımı ve tedavisi, 220 dönüm arazi üzerine kurulan, 2.000 köpek ve 1.000 kedi kapasiteli Kaşlı Geçici Hayvan Bakımevi’nde yapılıyor. Aydıncık, Bozyazı ve Anamur ilçelerine ise, 14 dönüm üzerine kurulan Bozyazı (Tekmen) Geçici Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi hizmet veriyor. Bakımevi, 250 köpek ve 250 kedi kapasiteli.

6360 sayılı yasayla belediyemize devredilen 50 köpek kapasiteli Silifke Bakımevi’nde 2015 yılından bu yana sokak hayvanlarına hizmet veriliyor. Ancak gerek kapasite azlığını gerek fiziki şartların yetersizliğini dikkate alarak Silifke, Mut ve Gülnar ilçelerine hizmet vermek üzere 600 köpek ve 250 kedi kapasiteli Silifke Geçici Hayvan Bakımevi’nin yapımına başladık, bakımevi kısa süre önce hizmet vermeye başladı.

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve bu kanun kapsamındaki uygulama yönetmeliği hükümleri uyarınca sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları en yakın bakımevine götürmek için sekiz adet hayvan toplama aracı ve bir adet hayvan ambulansı aldık.

Başıboş, hasta ve yaralı yavru kedi-köpekler için Erdemli, Silifke ve Bozyazı’da ekipler oluşturduk. Bu hayvanlar en yakın bakımevine ulaştırılıyor. Uzman veteriner hekimler tarafından gerekli kontroller yapılıyor. Hayvanlar, yaş, boy ve ırk özelliklerine göre ayrı bölümlerde bekletiliyor.

Hasta hayvanların tedavisi tamamlanıyor, sağlıklı hayvanların kontrolleri yapılıyor. Kısırlaştırılmamış kedi ve köpekler kısırlaştırılıyor, işaretleniyor (küpe ve mikroçip) ve aşılanıyor, post-operatif bölümde 7-10 gün arasında bekletiliyor.

Sahiplendirilmeye uygun olan hayvanlara ait fotoğraflar ve gerekli bilgi www.sahiplen.mersin.bel.tr adresinde paylaşılıyor. Ayrıca bakımevlerine gelen ziyaretçilere de bilgi veriliyor. Sahiplendirilemeyen hayvanlar arasında doğada kendi başına yaşamını sürdürebilecek durumda olanlar, alındıkları ortama geri bırakılıyor. Tehlike arz eden ırklarla engelli, yaşlı ve felçli olan hayvanlar ise, bakımevinde hayatlarına devam ediyor.

Alındıkları ortama geri bırakılan hayvanlara barınma ve beslenme hizmeti vermek amacıyla 2014 yılından bu yana 15 adet PUGEDON, 174 adet kedi evi ve 21 adet köpek besleme odağı aldık. Alındıkları ortama geri bırakılan hayvanların beslenmesi için derneklerle ve yerel hayvan koruma görevlileriyle işbirliği içinde çalışıyoruz. Bu kapsamda, 2020 yılında yaklaşık 115 ton kedi ve köpek maması, 2021 yılında da 130 ton kedi ve köpek maması temin ettik.

2019-2021 yılları arasında tüm bakımevlerinde verdiğimiz hizmetler sonrasında kısırlaştırdığımız, sahiplendirdiğimiz ve alındıkları ortama bıraktığımız hayvanların sayısını gösteren tablo şu şekildedir:

Geçtiğimiz günlerde sokak hayvanlarına ve evcil hayvanlara yönelik düzenlemeleri içeren bir genelge yayımlandı. Cumhurbaşkanı, belediyelerin hayvan barınakları kurmasını istedi. Yerel yönetimlerin sokak hayvanlarıyla ilgili en önemli görevi nedir? Genelge sonrasında sokak hayvanlarının kısırlaştırılması ve sahiplendirilmesi için nasıl bir yöntem izleyeceksiniz?

VAHAP SEÇER: Üç adet modern bakımevinde ve rehabilitasyon merkezinde sokak hayvanlarını kısırlaştırıyoruz ve rehabilite ediyoruz. Ayrıca 2022 yılında Mut ilçesine küçük kapasiteli bir bakımevi yapmak için çalışmalara başladık. Kısırlaştırma işlemini daha hızlı yapabilmek amacıyla Yenişehir ve Mezitli ilçelerine birer adet kısırlaştırma ünitesi yapmayı planlıyoruz. Bu merkezler tamamlandığında sokak hayvanları bakımevlerine getirilmeden kısırlaştırılabilecek.

Mevzuata göre belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması, aşılanması, tedavi edilmesi, işaretlenmesi, alındığı ortama geri bırakılması, sahiplendirilenlerin kayıt altına alınması, sahiplendirme süreci için yerel hayvan koruma görevlileriyle, gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapılmasıyla görevlidir. Ayrıca sahipsiz hayvanların beslenmesi sağlamakla da yükümlüdür. Ancak en önemli görev, sahipsiz hayvanların toplanması, kısırlaştırılması ve rehabilite edilmesidir. Kaşlı Geçici Hayvan Bakımevi’nde beş veteriner hekim ve altı tekniker, Silifke Bakımevi’nde üç veteriner hekim, Bozyazı Bakımevi’nde bir veteriner hekim ve bir tekniker, sokak hayvanlarının tedavisini ve kısırlaştırma işlemlerini yapıyor.

Hayvanların sahiplendirilmesi için belediyemizin www.sahiplen.mersin.bel.tr sayfasından bilgi paylaşıyoruz. Salı günü hariç diğer günlerde tüm bakımevlerinde ziyaret sırasında 10:00-12:00 ve 13:00-15:00 saatleri arasında sahiplenmeye uygun hayvanlar sergileniyor. 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü’nde düzenlenen PATİFEST etkinliğimizde sahiplendirme çalışmaları da yaptık. Yerel hayvan koruma görevlileriyle birlikte bakımevlerinde sahiplendirmeye yönelik çalışmalar yapıyoruz.

2021 yılı Temmuz ayında Hayvan Hakları Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Gerek yeni yasa gerek yayımlanan genelge, hayvan haklarını korumak için yeterli olacak mı? Hayvan haklarının korunması ve sokak hayvanlarının koşullarının iyileştirilmesi için yerel yönetimlerin alması gereken inisiyatifler nelerdir?

VAHAP SEÇER: 14 Temmuz 2021 tarih ve 31541 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hayvanları Koruma Kanunu İle Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında yapılan değişikliklerle ev hayvanı satış yerlerinde kedi ve köpeklerin bulundurulmayacağı, katalog yardımıyla bakanlıktan izin almış üretim yerlerinden talep edilerek satış yapılabileceği, ev hayvanını terk etmenin suç sayılacağı, kanuna aykırı davranan kişilere uygulanacak idari para cezalarının artırılacağı ve bazı suçların Türk Ceza Kanunu kapsamında cezalandırılacağı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’yla birlikte bakımevi kurmak ve sokak hayvanlarını rehabilite etmek için yetki ve sorumluluğun sadece büyükşehir belediyelerinde olmayacağı, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yetmiş beş bini aşan belediyelerin 31.12.2022, nüfusu 25 bini aşan diğer belediyelerin 31.12.2024 tarihine kadar bakımevi kurmakla yükümlü olduğu, bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyelerin, sorumluluk alanındaki hayvanları en yakın bakımevine götürmesi, rehabilitasyonu tamamlanan hayvanların alındıkları ortama bırakılması, 5199 sayılı kanun uyarınca tehlike arz eden yasaklı ırkların veya bu türlerin melezlerini üreten, sahiplenen, sahiplendiren, barındıran, besleyen, takas eden, sergileyen, hediye eden ve ülkemize girişini, satışını sağlayan, reklamını yapan kişilere hayvan başına 11 bin TL idari para cezası verileceği, kanun yürürlüğe girinceye kadar sahiplenmiş olanların altı ay içinde hayvanlarını kısırlaştırması ve bakanlığa başvurarak veri tabanına kaydettirmesi zorunluluğu getirildi.

Sokak hayvanlarının rehabilitasyonu ve alındıkları ortama bırakılan hayvanlar için besleme odağı oluşturulması, 5199 sayılı kanunun belediyelere verdiği görev ve sorumlulukların başındadır. Yasa değişikliğiyle belirtilen ev hayvanlarının suç sayılmasına ve idari para ceza uygulama yetkisinin bakanlığa verilmiş olmasına karşın bu konuda bakanlık personeli tarafından uygulama yapılmaması nedeniyle hayvanlar sokağa bırakılıyor. Bu hayvanların büyük çoğunluğu kısırlaştırılmadığı için sokak hayvanı sayısı da artıyor. Ayrıca ilçe belediyelerinin de bakımevi kuracağı döneme kadar toplama ekipleri oluşturması ve topladıkları hayvanları en yakın bakımevine götürmesi, sorunların çözümüne katkı sağlayacaktır. Mevzuat uyarınca sokak hayvanlarıyla ilgili sorunları sadece belediyelerin çözeceği yönünde bir algı oluştu. Kanun ve yönetmelikte denetim görevi verilen kurumların özellikle sahipli hayvanların sokağa bırakılmasını önleyici tedbirler alması, gerekli kontrolleri sıklıkla yapması ve idari para cezalarını uygulaması hâlinde sokak hayvanlarıyla ilgili sorunlar önemli ölçüde azalacaktır. Bu sorun sadece büyükşehir belediyelerinin değil, tüm belediyelerin sorumluluk almasıyla çözülebilecektir.
 
Sokak hayvanlarına ilişkin sorunlar genellikle köpekler üzerinden tanımlanıyor. Sokaktaki diğer hayvanların varlığı da göz önünde tutulduğunda, sokak hayvanlarının korunması ve kontrol edilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir?

VAHAP SEÇER: Köpeklerin daha iri yapılı olması ve ısırarak kendilerini savunması nedeniyle köpeklerle ilgili şikâyetler daha fazla. Ancak kentimizde kedi popülasyonunda da artış var. Köpekler, gelen şikâyetler doğrultusunda toplanarak bakımevlerine getiriliyor, kısırlaştırılıyor, işaretleniyor. Sahiplendirilemeyenler, alındıkları ortama geri bırakılıyor. Bakımevine getirilen kedilerin sayısı az (zor yakalanmaları nedeniyle). İyi beslenen kediler birden fazla gebe kalıyor, bu nedenle popülasyon artıyor ve şikâyet oranı yükseliyor. Yerel hayvan koruma görevlilerine mama desteğinde bulunurken kedi kısırlaştırma oranını da dikkate alacağız.