YÜKLENİYOR
Dünyadan yerel yönetimlerin kooperatif politikalarına ilişkin örneklerini derledik.
HALKİDİKİ, YUNANİSTAN
https://www.interregeurope.eu/good-practices/the-case-of-womens-cooperatives-and-associations-in-the-municipality-aristoteli-chalkidikis
Aristoteli Halkidiki Belediyesi’ndeki Kadın Kooperatifleri ve Birlikleri
Aristoteli Halkidiki’de faaliyet gösteren kadın kooperatifi 1998 yılında kuruldu. Kooperatif 11 üyeden oluşuyor. Kooperatifin merkezi, Aristoteli Belediyesi’ne bağlı Varvara Halkidiki’dedir. Kooperatif, zengin yerel ürünleri geleneğe ve gastronomi markasına dönüştürmek amacıyla yıllar önce güçlerini ve mutfak bilgilerini birleştiren ev kadınlarının ortaklığına dayanıyor. Kooperatifin geleneksel ürünleri arasında makarna, tatlılar, reçeller, likörler ve aromatik bitkiler yer alıyor.
Aristoteli Halkidiki’de çeşitli kadın kooperatifleri bulunuyor. Bu kooperatifler, mutfak etkinlikleri (ziyafetler, şeflerin daveti), kültürel etkinlikler (geleneksel uygulamalar, şenlikler) ve sosyal içerikli (kan bağışı) yerel etkinlikler düzenliyor. Gıda sektöründe faaliyet gösteren yerel paydaşlar da bu çabayı destekliyor. Ziyaretçiler, bu ürünleri tatma fırsatı buluyor. Kooperatifin koordinatörleri, yerel kadınlar. Birçok kadın, hizmetlerini gönüllü olarak sunuyor.
Kooperatifte yer alan kadınların çoğu karşılaştıkları sorunları çözmüş, kooperatif üyeleri için ek gelir yaratmayı, üyelerin günlük yaşamlarını iyileştirmeyi ve sosyal statülerini yükseltmeyi başarmış. Kırsal kesimdeki kadınlar için gelir kaynağı yaratmış, onlara bağımsızlık, kontrol gücü ve özgüven kazandırmış. Kooperatifler, kuruldukları bölgelerde Yunanistan’ın “alternatif turizm” haritasında yer almasını sağlamış.
ORMEA, İTALYA
https://ec.europa.eu/migrant-integration/integration-practice/agricultural-cooperative-asylum-seekers-ormea-italy_en
İtalya’daki Sığınmacılar İçin Tarım Kooperatifi
Ormea Belediyesi, sığınmacılar için bir tarım kooperatifi geliştirdi. Kooperatif aracılığıyla sığınmacılar, çevre restorasyonunda (nehir yatağı bakımı gibi) ve çeşitli tarımsal faaliyetlerde çalışıyor. Projeyle dokuz sığınmacıya tam istihdam sağlanıyor.
Projenin amacı: Yaklaşık 1.650 nüfuslu bir kasaba olan Ormea, halkın karşı çıkmasına rağmen 2015 yılında sığınmacılara ev sahipliği yapmaya başladı. Ormea Belediyesi, sığınmacıların işle ilgili eğitimlerine yönelik programlarla toplumu destekleyen faaliyetler geliştirmeyi, sığınmacıların entegrasyonuna yardımcı olmayı, yaşlanan nüfusa ve çeşitli sektörlerde işgücü açığına sahip olan topluma hizmet etmeyi amaçladı.
Sürecin işleyişi: Ormea’daki Olağanüstü Kabul Merkezi (CAS), Sahra Altı Afrika ülkelerinden (Nijerya, Senegal, Gambiya, Mali) gelen yaklaşık 35 genç erkek sığınmacıya (20-35 yaş arası) 2015 yılında ev sahipliği yapmaya başladı. CAS, Cuneo Valiliği’yle (il düzeyinde hükümet) imzalanan protokol kapsamında oda/yemek, İtalyanca dil kursu desteğiyle hukuki ve psikolojik destek sağladı.
Proje üç aşamada gerçekleştirildi. Ev sahibi sığınmacılar başlangıçta kar temizleme, eski huzurevinin (yani sığınmacıların kaldığı yerlerin) iyileştirilmesi ve yol bakımı gibi gönüllü faaliyetler yürüttü. Ormea Belediyesi, terk edilmiş kestane ormanlarını korumayı, iyileştirmeyi, sığınmacılar için kestane ve kestane unu satışından gelir yaratmayı amaçlayan Nuove Radici (Yeni Kökler) Projesi’ni hazırladı. Kestane, Ormea’nın bulunduğu Tanaro Vadisi’nin geleneksel tarım ürünü. Kestane ormanları yıllar içinde terk edilmişti. Nuove Radice, bu geleneksel faaliyeti yeniden canlandırmayı amaçladı. Nuove Radice Projesi, 2018 yılında La volpe e il mirtillo (tilki ve yabanmersini) adlı tarım kooperatifine dönüştü. Kooperatif, restorasyon çalışmalarında, bitki ve elma yetiştirme, hatta hasat etme gibi çeşitli tarımsal faaliyetlerde yer aldı. Kooperatif, bu sektördeki işgücü açığını göz önünde tutarak belediyelere yol gösterdi.
Projenin sonuçları: Proje, 9’u sığınmacı olmak üzere 12 kişiye tam zamanlı istihdam sağladı. İstihdam oranı, bu büyüklükteki bir kasaba için önemlidir.
BERLİN, ALMANYA
https://eige.europa.eu/gender-mainstreaming/good-practices/germany/cooperative-builds-womens-economy
Kurucu Merkezi (Serbest Mesleğe Navigasyon), Berlin’de kendi işini kurmak isteyen kadınlar, kadın girişimciler ve iş uzmanları arasında ağ oluşturmayı güçlendirmek amacıyla 2006 yılında kuruldu. Kadın Ekonomisi Projesi, Berlin Senatosu ve Kurucu Merkezi tarafından desteklenmektedir. Proje, yeni iş kuran veya kurmak isteyen her kadın için irtibat noktası oldu. Kadın Ekonomisi Projesi itibar kazandı. Bugüne kadar 10.000’den fazla kadınla iletişim kuruldu, kadınları 3.700’ü toplantılara katıldı ve web sitesi yılda 30.000 kez ziyaret edildi. Merkezle irtibata geçen kadınların yaklaşık %80’i iş kurmaya devam ediyor.
Kadın Ekonomisi Projesi, 1989 yılında 17 üniversite mezunu tarafından hayata geçirildi. Şu anda 1.750 üyesi vardır, Avrupa’nın en büyük kadın kooperatifi ve iş merkezidir. Kooperatif, hizmet, imalat, el sanatları, gastronomi, kültür, eğitim ve kâr amacı gütmeyen alanlarda faaliyet gösteren 65 kadına çalışma alanı sağlayan 7.100 metrekarelik bir iş merkezi işletmektedir. Kadınlar, kreşten, mentorluk çalışmalarından, aylık ağ kurma toplantılarından, seminerlerden, atölye çalışmalarından, kafeteryalardan ve toplantı odalarından faydalanmaktadır. Binada 13 sosyal konut birimi de bulunmaktadır. Berlin’in merkezindeki binanın 18.6 milyon avroluk ekolojik renovasyonu, Kadın Ekonomisi Projesi üyelerinin aidatları, Berlin’in kentsel dönüşüm bütçesinden sağlanan destek ve banka kredileriyle finanse edildi. Projenin şu anda kamu finansmanı bulunmamaktadır. Merkezin amaçları: Farklı kadın gruplarına yönelik özel hizmetler sunmak, daha iyi bir işgücü piyasası entegrasyonu sağlamak, çeşitliliğe saygı duymak, sosyal yaşamda ve istihdamda cinsiyet eşitliğini desteklemek. Bu amaçlar, Berlin Çalışma, Entegrasyon ve Kadın Senatosu’nun işgücü piyasasında kadın-erkek eşitliğini desteklemeyi, eğitim fırsatlarının sağlanmasını, iş ve aile yaşamının uzlaştırılmasını iyileştirmeyi amaçlayan politika öncelikleriyle uyumludur.
FİNLANDİYA
https://www.villagewaters.eu/Water_co-operatives__808
Finlandiya’da 1.300’den fazla su kooperatifi bulunmaktadır. Su kooperatifleri, Finlandiya nüfusunun yaklaşık %10’luk kısmına hizmet vermektedir, özellikle kırsal kesimdeki insanlara su temin etmektedir ve sanitasyon hizmetleri sağlamaktadır. Finlandiya’da su kooperatifleri tarafından sağlanan su, kendi su kaynaklarından olabileceği gibi, genellikle belediyenin su idaresinden de satın alınmaktadır. Bazı su kooperatifleri aynı zamanda bölgenin atık sularıyla da ilgilenmektedir. Su kooperatifleri atık su arıtma tesislerine sahip olabilir ya da atık sularını sözleşmelerle belediyenin atık su arıtma tesisine aktarır. Su kooperatifleri, yukarıda belirtilenlerin bir kombinasyonu da olabilir.
Seyrek nüfuslu bölgelerdeki atık su arıtma mevzuatında 2004 yılında yapılan değişiklikten sonra su kooperatiflerinin sayısı artmıştır. 2000 yılından sonra 600’den fazla yeni su kooperatifi kurulmuştur. Bunların çoğu, atık suyu toplayarak belediyenin atık su arıtma tesisine aktarmaktadır.
Su kooperatifleri, su hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiler tarafından kurulmaktadır ve sahiplenilmektedir. su hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiler, belediyelerin eylemlerini beklemek yerine su kooperatifini kurarak mahallelerindeki su ve sanitasyon hizmetlerinin gelişimini hızlandırmıştır.
Finlandiya’daki su kooperatifleri, hükümet ve yerel belediyeler tarafından desteklenmektedir. Ulusal Drenaj Programı’na göre Tarım ve Orman Bakanlığı, 2007-2011 yılları arasında kırsal alanlarda su teminini ve sanitasyonunu 40 milyon avroyla desteklemiştir. Destek, %20 oranında olmuştur. Belediyeler, yerel su kooperatiflerini mali açıdan desteklemektedir, bazı durumlarda teknik destek ve kredi garantisi de vermektedir.
HOLLANDA
https://www.pbl.nl/en/publications/energy-cooperatives-aims-operational-perspective-and-interaction-with-municipalities
Enerji Kooperatifleri: Amaçlar, operasyonel perspektif ve yerel yönetimlerle etkileşim
Hollanda’da yerel enerji üretimine, enerji tasarrufuna ve toplumu güçlendirmeye yönelik yaklaşık 110 enerji kooperatifi bulunmaktadır. Kooperatifler, enerji kârının topluma fayda sağlamak amacıyla kullanılmasından yanadır. Hollanda Çevresel Değerlendirme Ajansı ve Asisearch tarafından yapılan araştırma, yeni kurulan enerji kooperatifleri için operasyonel perspektifin nispeten sınırlı olduğunu göstermiştir. Bu kooperatiflerin faaliyetleri, güneş panelleri için toplu satın alma kampanyalarıyla özel ev sahipleri için küçük ölçekli enerji tasarrufu kampanyalarından, bilgi, tavsiye ve yardım masasının işletilmesinden, elektriğin satılmasından oluşmaktadır.
Merkezî hükümetin, belediyelerin ve enerji kooperatiflerinin operasyonel perspektifi
Enerji kooperatiflerinin daha büyük ölçekli projelere girmesi zordur. Ana engellerden biri, büyük ölçekli güneş enerjisi projeleri için geçerli olan vergi teşvik tedbirlerinin maliyet etkinliğine ilişkin belirsizliktir. Ayrıca gönüllülerin katkısının da sınırları vardır. Gönüllüler, “sosyal değeri” olan hizmetleri için gerçekçi bir ücret almalıdır (özellikle belediyeler ve kooperatifler ortak bir menfaate sahip olduğunda). Merkezî hükümet ve belediyeler, enerji kooperatiflerinin operasyonel perspektifini geliştirebilir. Hükümet, güneş enerjisi tesislerine yönelik vergi teşvikleri konusunda daha net olabilir ve gerektiğinde mali kapsamı genişletebilir. Belediyeler, bu tür sosyal girişimlere ilişkin sözleşme politikalarındaki kriterlerde esneklik tanıyabilir.