YÜKLENİYOR
Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem Belediye Gazetesi’ne değerlendirmelerde bulundu.
Belediyenizin kooperatifçiliğe yönelik çalışmalarından bahseder misiniz? Dayanışma ekonomisini, tarımsal üretimi ve yerel kalkınmayı güçlendirmek için kooperatiflerle işbirliği yapıyor musunuz?
TURGAY ERDEM: Kooperatifçiliğin gücüne inanıyoruz. Nilüfer’de kooperatifçilik için imkân yaratmaya çalışıyoruz. Bu hedefle Nilüfer Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi’yle Nilüfer Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin kurulmasına öncülük ettik. Nilüfer Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (NİLKOOP) aracılığıyla Büyükşehir Yasası’ndan sonra mahalleye dönüşen köylerdeki üretimin devam etmesini, kırsaldaki sosyal ve ekonomik refah düzeyini yükseltmeyi, belediyemizin mülkiyetindeki tarım arazilerini aktif hâle getirmeyi, tarım alanlarını korumayı, arazilerimizde üretilen sağlıklı ürünleri vatandaşlarla buluşturmayı amaçlıyoruz. Kırsal kalkınmaya odaklanan projelerimizin çoğunu NİLKOOP vasıtasıyla hayata geçirdik.
Öte yandan, diğer kooperatiflerle de işbirliğine açığız. Belediyemizin, yemek hizmeti veren sosyal tesislerinin ihtiyaçlarını, ilçe halkına sunduğumuz erzak desteğini ve ülkemizin çeşitli bölgelerinde meydana gelen doğal afetler sonrasında yardım için hazırladığı gıda paketlerini kooperatiflerden temin ediyoruz. Belediyelerin işbirliği yaptığı kooperatiflerin, bireylerin ve toplulukların ihtiyaçlarını temel alan değer ve prensipleri önceliklendiren dayanışma ekonomisiyle vatandaşların yaşamının bir parçası olacağına inanıyoruz.
Sürdürülebilir sosyo-ekonomik gelişme, sağlıklı gıdaya erişim, yenilenebilir enerji kaynakları, eğitim ve bilgilendirme çalışmaları vb. toplumsal faydaya odaklanan süreçlerde kooperatifleşmeye destek veriyor musunuz? Kooperatifler aracılığıyla bölgenizde hangi projeleri hayata geçirdiniz?
TURGAY ERDEM: Her çalışmamızda toplumsal faydaya odaklanıyoruz. Sadece Bursa’ya değil, Türkiye’ye örnek olacak çalışmalar yapıyoruz. Tarımsal üretime ve kırsal kalkınmaya destek veren NİLKOOP’un yanı sıra Türkiye’de belediye bünyesinde ilk olma özelliği taşıyan Nilüfer Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi, iki kadın kooperatifi (Bursa Lotus Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, Bursa Kadın Girişimci Üretim Kooperatifi) ve ağırlığı kırsal tabanlı olmak üzere 34 kadın derneği ilçemizde hizmet veriyor. Bu dernek ve kooperatiflerin kurulmasında, çalışmalarında belediyemizin katkısı ve desteği inkâr edilemez. “Nilüfer Bostan” markalı satış noktalarını vatandaşları sağlıklı gıdalarla buluşturmak için kurduk. Burada satılan ürünlerin bir kısmı, NİLKOOP tarafından ekolojik koşullarda üretilen ürünlerden, diğer kısmı da kadın dernekleri ve kooperatiflerden sağladığımız ürünlerden oluşuyor. İlçemizdeki emeği ve ürünleri değerlendiriyoruz, kooperatiflerden aldığımız, aracısız sattığımız ürünler aracılığıyla üreticilere destek oluyoruz. Sattığımız ürünlerin sağlıklı ve doğal olması, kâr marjımızın sadece masrafları karşılayacak oranda seyretmesi, tüketici nezdinde güven ve memnuniyet oluşturuyor. Vatandaşların talepleri doğrultusunda kullanıma açtığımız satış yerlerinin sayısını artırmayı hedefliyoruz.
Üretici örgütlerine ve üreticilere destek olmak, katma değeri yüksek ürünlere pazar yaratmak, kadınlara ve gençlere istihdam olanakları sunmak amacıyla geliştirilecek kooperatifçilik modelleri nasıl olmalı? Yeni nesil kooperatifçiliği yaygınlaştırmak için neler yapılmalı?
TURGAY ERDEM: Ülkemizde çeşitli faaliyet kollarında çalışan ya da çalışmak için kurulan binlerce kooperatif var. Tarım ve gıda kooperatiflerinin girdiden satışa kadar entegre bir şekilde örgütlenebilmesi için sermaye ve teknik destek gerekiyor. Teknik destek ihtiyacı sadece üretim aşamasında değil, pazarlama aşamasında da son derece önemli. Günümüzde geleneksel kooperatifçilik uygulamaları yetersiz kalıyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, kooperatifleşmenin “girdi temini”, “üretim”, “işleme” ya da “satış” gibi belli bir alanla sınırlı kalması ve genellikle profesyoneller tarafından yönetilmemesi.
Dünya genelinde her geçen gün yaygınlaşan yeni nesil kooperatifler sayesinde daha başarılı sonuçlar elde ediliyor. Yeni nesil kooperatifçilik anlayışı, kooperatif tarafından üretilecek ürünün girdilerinin temininden başlayarak hammaddenin üretilmesi, işlenmesi ve satışına kadar olan tüm süreçlerde kooperatifin tam hâkimiyetini öngörüyor. Başka bir ifadeyle, kooperatif, girdi temininden satış aşamasına kadar tüm aşamalarda faaliyet gösteriyor. Bu sayede daha yüksek katma değer yaratılıyor.
Yeni nesil kooperatiflerin diğer bir özelliği, kooperatif üyeliği herkese açık olsa da, üye kabulünün kooperatifin üretim ve pazarlama kapasitesiyle sınırlandırılması. Yeterli sayıda üye sayesinde kooperatiflerin kapasitesi zorlanmıyor, kooperatifin yönetimi de daha etkin ve kolay oluyor. Yeni nesil kooperatiflerde, geleneksel kooperatifler gibi, demokratik yönetim söz konusu, ancak sermayenin oluşumu aşamasında bazı ortakların sermayeye daha fazla katkı koyması ve yönetim kuruluna bir temsilci seçmesine izin veriliyor. Yeni nesil kooperatifler profesyoneller tarafından yönetiliyor, kooperatif üyeleri üretime odaklanıyor, ürettikleri ürünün pazarlanma aşamasında profesyonel yöneticilerin becerilerine dayalı olarak gelişme gösteriyor. NİLKOOP, bu açıdan yeni nesil bir kooperatiftir diyebiliriz.
Yerel yönetim-kooperatif işbirliğinde bütçe, mevzuat, uygulama açısından sorun yaşanıyor mu? Yerel yönetimlerle kooperatifler arasındaki etkileşimi artıracak uygulamalar nelerdir?
TURGAY ERDEM: Bu konuda herhangi bir sorun yaşamıyoruz. NİLKOOP’la çalışmalarımızı hizmet protokolü kapsamında yürütüyoruz. Kooperatife bütçe aktarmıyoruz. Belli alanlarda ortaklaşa çalışıyoruz. “Tohum Takas Şenliği”, “Fide Bizden Ürün Sizden” gibi etkinlikleri NİLKOOP’la birlikte düzenliyoruz. NİLKOOP’un ürettiği fideleri satın alarak vatandaşlara dağıtıyoruz, küçük çaplı da olsa herkesi tarıma teşvik edecek çalışmalar yapıyoruz. Vatandaşların sağlıklı gıdaya erişimini kolaylaştıran Nilüfer Bostanları’nı da ortak hizmet protokolü kapsamında NİLKOOP’un kullanımına sunduk. Çalışmaları devam eden Hasanağa Gıda Merkezi ve belediye arazilerinden 500 dekarlık arazi de ortak hizmet protokolüyle kooperatifin kullanımına verildi. Bu tür ortak çalışmalar yerel yönetimlerle kooperatiflerin etkileşimini de artırıyor.