YÜKLENİYOR
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün Belediye Gazetesi’ne görüşlerini aktardı.
Belediyenizin kooperatifçiliğe yönelik çalışmalarından bahseder misiniz? Dayanışma ekonomisini, tarımsal üretimi ve yerel kalkınmayı güçlendirmek için kooperatiflerle işbirliği yapıyor musunuz?
OSMAN GÜRÜN: Üreticileri kooperatifçiliğe özendirmek ve kooperatif kurulmasını teşvik etmek amacıyla tarımsal üretime yönelik projeler yürütüyoruz. Bu projeler kapsamında 28 kooperatifle çalışıyoruz. Ayrıca üst kooperatif kurduk, kooperatifleri tek çatı altında topladık. Kooperatiflere her aşamada destek oluyoruz. Belediyemize ait taşınmazlarda yem bitkisi tohumu, saman ve kaba yem üretiyoruz, bölgemizdeki kooperatiflerle işbirliği yapıyoruz. Kooperatiflere tarımsal üretimde teknik destek veriyoruz. Üretim tesisi kurulması amacıyla makine desteğinde bulunuyoruz. Ürünlerinin pazarlanması amacıyla belediyemizin şirketi Muğla El Sanatları A.Ş.’den (MELSA) destek alıyoruz. MELSA satış mağazalarında ve internet aracılığıyla 129 üreticinin, 17 kooperatifin ürünlerini pazarlıyoruz. Tüketim kooperatifleriyle de çalışıyoruz, tarımsal kalkınma ve üretim kooperatiflerinin ürünlerini de satış mağazalarında satışa sunuyoruz. Katma değeri yüksek tarımsal ürünler için çeşitli tesisler (meyve-sebze kurutma tesisi, distilasyon tesisi vb.) kurduk.
Sürdürülebilir sosyo-ekonomik gelişme, sağlıklı gıdaya erişim, yenilenebilir enerji kaynakları, eğitim ve bilgilendirme çalışmaları vb. toplumsal faydaya odaklanan süreçlerde kooperatifleşmeye destek veriyor musunuz? Kooperatifler aracılığıyla bölgenizde hangi projeleri hayata geçirdiniz?
OSMAN GÜRÜN: 28 kooperatife ve bir üst kooperatife destek veriyoruz. Kooperatifler aracılığıyla hayata geçirdiğimiz projelerle doğal, sağlıklı, erken hasat, soğuk sıkım kaliteli zeytinyağının üretilmesi, zeytinliklerden sofraya kadar tüm sürecin iyileştirilmesi, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması, bölge halkının kooperatifleşmeye teşvik edilmesi ve üreticilerin desteklenmesi amacıyla Milas’ta Bafa Doğal Yaşam Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin zeytinyağı fabrikası kurması için öncü olduk. Kooperatife her süreçte destek verdik. Dalaman’da Dalaman Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kuruldu. Tarımsal üretim tesisinin ve satış mağazasının kurulması sağlandı, doğal, organik ve yöresel ürünlerin pazarlanması için çalışmalar yapıldı. Katma değeri yüksek arı ürünlerinin üretiminin geliştirilmesi amacıyla Ula’da Karabörtlen Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ni destekliyoruz. Kooperatifin gelişmesi amacıyla eğitimler verdik, üretim kapasitesinin yükseltilmesi amacıyla makine desteğinde bulunduk. Süt ve süt ürünlerinin geliştirilmesi, süte katma değer kazandırılması amacıyla Kavaklıdere, Milas ve Seydikemer ilçelerindeki tarımsal kalkınma kooperatiflerine destek olduk. Proje kapsamında, aracı olmaksızın kooperatiflerin kalkınmasını ve üretici ortaklarının gelir düzeyinin iyileştirilmesini hedefledik, süt soğutma tankı desteği verdik. Eğitimler düzenleyerek sağlıklı gıdaya erişim ve pazarlama çalışmaları hakkında bilgi verdik. Mülkiyeti belediyemize ait olan taşınmazlarda yem bitkisi tohumu, saman ve kaba yem ürettik, bölgedeki kooperatiflerle işbirliği yaptık, kooperatif ortaklarına destek verdik. Milas ve Yatağan ilçelerinde tarımsal kalkınma kooperatifleriyle çalışmalar yürütüyoruz. Yerel üzüm çeşitleri başta olmak üzere bölgemizde üretilen değerli ürünleri korumak, tanıtmak ve çoğaltmak amacıyla Fethiye’de faaliyet gösteren Yeşilüzümlü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ni destekliyoruz, üzüm suyu, sirke ve şarap üretim tesisi kuruyoruz. Tıbbi/aromatik bitki yetiştiriciliği çalışmaları kapsamında üreticilere teknik destek veriyoruz. Menteşe’de faaliyet gösteren Yerkesik Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve Merkez Menteşe Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ne destek oluyoruz. Marmaris’te tıbbi bitkiler koleksiyon bahçesi kurduk, proje kapsamında Marmaris Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ni destekliyoruz. Datça bademinin üretim, işleme, paketleme ve pazarlama süreçlerinin iyileştirilmesi, yaygınlaştırılması amacıyla Yazı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ne destek oluyoruz. Köyceğiz’de daha önce hiç süs bitkisi üretimi yapmamış kooperatif ortağı üreticilere mevsimlik süs bitkisi üretimi eğitimi verdik, Beyobası Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin çalışmalarını destekledik. Kentimizdeki ziraat odalarıyla, birliklerle, sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapıyoruz.
Üretici örgütlerine ve üreticilere destek olmak, katma değeri yüksek ürünlere pazar yaratmak, kadınlara ve gençlere istihdam olanakları sunmak amacıyla geliştirilecek kooperatifçilik modelleri nasıl olmalı? Yeni nesil kooperatifçiliği yaygınlaştırmak için neler yapılmalı?
OSMAN GÜRÜN: Muğla’da uyguladığımız tarım modelinin temelinde kooperatifçilik yer alıyor. Projelerimizin ilk aşamasını Muğla tarımının geliştirilmesi amacıyla üreticilerin örgütlenmesi oluşturuyor. Turizmin ve tarımın birbirlerini desteklemesi amacıyla “Toprağını Satma Ürününü Sat” ve “Kırsalda Üret Kıyıda Tüket” sloganlarıyla çalışmalar yürütüyoruz. Destek verdiğimiz kooperatiflerin tek çatı altında toplanması amacıyla üst kooperatif kurduk.
Daha düşük sermayeyle kurulan, hedeflerini ve menfaatlerini ana sözleşmesinde kesinleştiren, ortaklarını üreticilerden oluşturan, profesyonel bir kadroyla çalışan, yıllık stratejilerini ve raporlarını hazırlayan, planlı üretim yapan kooperatifler kurmaya, mevcut kooperatifleri de yeni nesil kooperatifçilik doğrultusunda eğitmeye devam ediyoruz.
Yerel yönetim-kooperatif işbirliğinde bütçe, mevzuat, uygulama açısından sorun yaşanıyor mu? Yerel yönetimlerle kooperatifler arasındaki etkileşimi artıracak uygulamalar nelerdir?
OSMAN GÜRÜN: 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesi doğrultusunda tarımsal faaliyetleri ve projeleri yürütüyoruz. Uygulama yönetmeliği olmadığı için bu faaliyetleri daha düzenli ve disiplinli yürütmek amacıyla Tarım ve Hayvancılık Destekleme Yönetmeliği çıkarıldı. Tarımsal üretime yönelik destek çalışmalarımızın tamamını yönetmelik esaslarına göre yapıyoruz. Ekipman, ürün ve makine desteği kapsamında vergi muafiyeti getirilebilir. Mevzuat konusunda herhangi bir sorun yaşamıyoruz. Tarımsal sulama faaliyetlerinde mevzuat açısından sorunlar yaşanıyor. Tarımsal sulama faaliyetleri için Su Bakanlığı kurulmalı ve tüm faaliyetler bu bakanlığın çatısı altında yürütülmeli. Yerel yönetimler açısından tarımsal desteğin önemi her geçen gün artıyor. Bu nedenle kooperatifler, öncelikli işbirliği yapılacak kuruluşlardır. Yerel yönetimlerle kooperatifler arasındaki etkileşim önem arz ediyor. Bu etkileşimin artması için özellikle tarımsal hizmetlerle ilgili güçlü bir birim olmalı, bu birim, kooperatiflerin yöneticileriyle fikir alışverişinde bulunmalı, üretimin artması için çalışmalar yapılmalı. Bunun yanı sıra çalıştaylar ve paneller aracılığıyla kooperatiflere üretimin bilimsel yanı hakkında bilgi verilmeli. Markalaşma çalışmaları yapılmalı, kooperatif ürünlerinin pazarlanabileceği yöresel ürün işletmeleri açılmalı, ürünlerin tamamı kooperatiflerden temin edilmeli. Ayrıca kooperatiflerin çalışmaları yakından takip edilmeli, üreticilere alternatif ürün önerileri sunulmalı, kooperatifler aracılığıyla üreticilere destek verilmeli.