YÜKLENİYOR
Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel Belediye Gazetesi’nin sorularını yanıtladı.
Belediyenizin kentsel bellek ve kent kimliği oluşturmaya yönelik çalışmalarından bahseder misiniz? Hafıza mekânları, anıt, müze, arşiv vb. kent tarihini kayıt altına almayı amaçlayan çalışmalarınız var mı?
FİLİZ CERİTOĞLU SENGEL: Efes Selçuk, 8.600 yıllık tarihi olan bir ilçe. Tarihsel açıdan bu kadar zengin olan bir ilçede yaşadığınız zaman her köşede karşınıza geçmişin izleri çıkıyor. Efes Antik Kenti, Meryem Ana Evi, Saint Jean Bazilikası, Artemis Tapınağı, Antik Su Kemerleri ve daha birçok değer ilçemizin tarihsel değerleri arasında yer alıyor. Dolayısıyla kentsel bellek, ilçemizin tamamına yayılmış durumda. Kent Belleği Merkezi’nde makro/mikro tarihe, ilçemizin insan hikâyelerine yer veriyoruz. Merkez, yaşayan, gelişen ve büyüyen bir yer. Yeni bağışlarla, yapılan etkinliklerle yarının da belleğine not düşüyoruz. Kent Belleği Merkezi, belediyemiz bağlı eğitim, iletişim, araştırma ve kültür merkezi, Selçuk’ta kentliliğin, tarih bilincinin ve ortak yaşama kültürünün geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına katkıda bulunuyor, ilçemizi ziyaret eden ya da ilçemizle ilgilenen kişilerin ilçemizi bütünlüğü ve sürekliliği içinde tanımasına yardımcı oluyor. Efes Tarlası Yaşam Köyü’ndeki İsmail Hakkı Tonguç Tarım Müzesi, tarıma dair bilgi, belge ve objeleri sergileyerek tarımsal kimliği geleceğe aktarıyor.
Kentsel tarih, kültür ve sanat varlıklarını gelecek nesillere aktarmak amacıyla hangi projeleri hayata geçirdiniz? Bu kapsamda tanıtım etkinlikleri (sergi, belgesel film, panel vb.) düzenlediniz mi?
FİLİZ CERİTOĞLU SENGEL: Bizim bir şiarımız var: Geleceğe köprü atmak. Kentsel değerleri geleceğe taşımayı amaçlıyoruz. Tarihî ve kültürel değerleri düzenlediğimiz her etkinlikte tanıtmayı hedefliyoruz. 2019 yılında düzenlediğimiz EFEST’te festival etkinliklerini ilçemizin her noktasına yaydık. Saint Jean Bazilikası’nda Cem Adrian konseri düzenledik. Efes Antik Kenti’nde yer alan Liman Caddesi’nde Hayko Cepkin ve Mercan Dede konseri düzenledik. Bu etkinlikleri düzenlerken amacımız, ilçemizde yaşayan ya da dışarıdan gelen katılımcılara değerlerimizi tanıtmaktı. Selçuk Efes kent belleği çalışmaları kapsamında söyleşiler ve etkinlikler düzenliyoruz, belgesel gösterimiz yapıyoruz. Kent Belleği Merkezi, Selçuk’un doğal ve kültürel mirasının öncelikli unsurlarının saptanması, toplanması, kataloglanması, uygun koşullarda korunması, paylaşılması, sergilenmesi, bunlarla ilgili yayınların ve belgesellerin yapılması, kurslar, yarışmalar, toplantılar, konserler, kültür gezileri ve şenlikler düzenlenmesi konusunda çalışmalar yapıyor. “Efesli Leylek” adlı bir dergimiz var. Derginin her sayısında bir tema belirleniyor, ilçemizin ve ulusal tarihimizin önemli dönemlerini aktarıyoruz. Dergiye ilçemizin yazarları katkıda bulunuyor.
İlçenizin tarihî/kültürel mekânlarını korumak, yaşatmak ve yeniden işlevlendirmek için kentsel markalaşma stratejilerinizi nasıl yapılandırdınız? Bu kapsamda belediyenizde ayrı bir birim oluşturdunuz mu?
FİLİZ CERİTOĞLU SENGEL: Göreve geldiğimizde “Efes Selçuk’u marka kent yapacağız,” demiştik. Bu anlayışla tarihî ve kültürel mekânları korumak için su kemerlerinin anıtsal aydınlatmasını tamamladık. Efes Selçuk’a geldiğinizde sizi ilk su kemerleri karşılar. Dolayısıyla su kemerlerinin görünebilir olması bizim için çok önemli. İzmir Büyükşehir Belediyesi’yle birlikte Efes Selçuk kültür rotası oluşturduk. Tarihî su kemerlerinden başlayan kültür rotası, Artemis Tapınağı’na kadar uzanıyor ve UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan ilçemizin St. Jean Bazilikası, Ayasuluk Kalesi, Artemis Tapınağı’yla birlikte bir bütün olarak algılanmasını sağlıyor. İlçemiz açısından önem arz eden, Efes Müzesi’nin de üzerinde bulunduğu Uğur Mumcu Sevgi Yolu’nu kentsel estetik çalışmaları kapsamında düzenledik.
Kentsel belleğe ilişkin çalışmalarınızda sivil toplum kuruluşlarıyla, meslek odalarıyla, üniversitelerle, tarih ve kültür uzmanlarıyla işbirliği yapıyor musunuz? Süreç dahilinde bütçe, kaynak, projelendirme açısından zorluklarla karşılaştınız mı?
FİLİZ CERİTOĞLU SENGEL: Selçuk Efes kent belleği ve Efes alan yönetimi çalışmalarını yerel, bölgesel ve ulusal paydaşlarla birlikte yürütüyoruz. Selçuk Efes kent belleğinde sergilenen materyaller bağış yoluyla toplandı. Sergi içerikleri, akademisyenlerle yapılan çalışmalar ve kentte yaşayan kişilerle yapılan sözlü tarih görüşmeleriyle oluşturuldu.
2015 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne insanlığa ait ve üstün evrensel değere sahip kültürel bir miras alanı olarak giren Efes Dünya Miras Alanı’nın (Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi, Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi) korunması, yaşatılması, değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve toplumun kültürel-eğitsel ihtiyaçlarıyla buluşturulması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Selçuk Belediyesi, İzmir Vakfı ve İzmir Kalkınma Ajansı işbirliğinde yerel, bölgesel ve ulusal paydaşlarla odak görüşmeleri ve çalıştaylar yapıldı.
Efes alan yönetimi, yerel toplumun koruma sürecine katılımının artırılması, içermeci sosyal ve ekonomik politikalarla özellikle dezavantajlı grupların alandan sağladığı ekonomik faydanın geliştirilmesi, mekânsal yapının iyileştirilmesi, ulaşım ve dolaşım sistemlerinin alanın varlık değerlerine zarar vermeyecek biçimde geliştirilmesi, alana yönelik risklerle mücadele edilmesi, yönetsel yapının güçlendirilmesi, izleme ve değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve ziyaretçi yönetiminin sağlanması konularına odaklanıyor.
Gerek kent belleği sergi tasarımı gerek Efes alan yönetimi çalışmaları yüksek bütçeli işler olduğu için belediye bütçesinden karşılamakta zorluklar yaşıyoruz, hibe ya da kurumsal işbirliği yoluna gidiyoruz.