YÜKLENİYOR
SODEMSEN Toplu İş Sözleşmesi Avukatı Harika Ecem Değirmenci “Enflasyonist ortamda işçi alacakları” üzerine yazdı.
Ülkemiz yaklaşık iki yıldır enflasyonist bir dönemden geçiyor. Açıklanan enflasyonun %80 civarında seyrettiği ülkemizde, işçi alacakları için uygulanan en yüksek mevduat faizi %20 oranında kalıyor. İhbar, kıdem, eksik ücret vb. alacakları için dava yoluna başvuran işçiler mağdur oluyor.
İşçi alacakları için işverenin temerrüde düşürülmesinden, yani basit usulle işverenden talep edilmesinden ya da bu alacaklar için dava açılmasından itibaren faiz söz konusu oluyor. Faiz, alacağın niteliğine göre mevduata yaklaşık %20 ya da %9 (yasal faiz) oranında uygulanıyor. TÜİK tarafından açıklanan resmî enflasyonun bile %80 civarında olduğunu düşünürsek, bir-bir buçuk, hatta iki yıl sonra alacağın kesinleşmesi durumunda, işçinin en az %60 kaybı oluyor. Fazla mesailer için durum daha da vahim. Fazla mesaiye faiz işlemesi için işverenin temerrüde düşürülmesi gerekiyor. Yani siz, dört yıl önceki fazla mesai alacağınıza, dört yıl sonra işverenden talep ettiğiniz tarihten itibaren faiz işletebiliyorsunuz. Diğer mağduriyet, fazla mesai hesabının, işçinin fazla mesai yaptığı dönemdeki ücreti hesaba katılarak yapılması. Yani fazla mesai alacağına dört yıl faiz işletilmediği gibi, dört yıl önceki ücret üzerinden mahkemeler aracılığıyla hesap yapılıyor. Faizin enflasyon karşısındaki durumu da düşünülünce, işçi alacaklarının enflasyonist ortamda pul olduğunu söyleyebiliriz.
Örneğin, alacak toplamı 100.000 TL olan işçi, bir yıl önce 60.000 TL’yi arabulucu sürecinde kabul etmiyor, dava açıyor, faiz işletiliyor, 100.000 TL alacağını 120.000 TL olarak iki yıl sonra alıyor. Fakat yasal düzenlemeler yeterli olmadığı, enflasyon karşısında alacaklar hukuki olarak korunmadığı için dava sonucunda alacağın tamamına hak kazanan işçi, iki yıl önceki teklife göre zararlı çıkıyor.
Peki çözüm ne olmalı? Açıklanan enflasyon oranının faizi aştığı durumlarda işçi alacakları, enflasyon karşısındaki zarar giderilerek tahsil edilmeli. Bu sayede 100.000 TL alacağı olan işçi bir yıl sonra 120.000 TL değil, 180.000 TL alacaktır. Kur korumalı hesap olabildiğine göre, enflasyon korumalı işçilik alacakları için de düzenleme yapılabilir.