YÜKLENİYOR
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün Belediye Gazetesi’ne görüşlerini aktardı.
Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi’nden bahseder misiniz? Projenizin amacı nedir?
OSMAN GÜRÜN: Muğla, dünyaca ünlü sahilleri, orman varlığı, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması nedeniyle sahip olduğu kültür öğeleriyle eşsiz bir kent. Muğla’yı korumak, geliştirmek ve gelecek nesillere aktarmak için elimizden geleni yapıyoruz. Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi, bu amacımızın bir parçası. Denizi korumak amacıyla bu projeyi hayata geçirdik, ayrıca çevre için de mücadelemize devam ediyoruz. Antik kentlerin, zeytinlik alanların ve sahil şeridinin yerleşime, bilinçsiz yapılaşmaya açılarak yok edilmesine karşı sürdüğümüz hukuki mücadele sürüyor. Bugüne kadar 135 çevre davası açtık. Zeytinlik alanlara maden arama izninin verilmesine ve sahil şeridinde kıyı kenar çizgisinin değiştirilerek yapılaşmaya açılmasına karşı sürdürdüğümüz hukuk mücadelesi başarıya ulaştı, konuyla ilgili yönetmelikler yargı tarafından durduruldu.
Çevreyi korumak için hayata geçirdiğimiz projelerin en önemlilerinden biri olan Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi, çevreye yönelik hassasiyetimiz doğrultusunda başladı. 31 Mart 2014 tarihinde büyükşehir belediyesi statüsü kazandığımız andan itibaren çevreyi koruma faaliyetleri konusunda acil eylem planı hazırladık, deniz temizliği ve katı/sıvı atıkların toplanmasıyla ilgili ihtiyaç analizi çalışması yaptık. İhtiyaç analizi çalışması sonucunda çevre kirliliği ve çevre sorunları hakkında öncelikler belirledik, yol haritası oluşturduk. Eylem planının öncelikli konularından biri, Muğla’da deniz ve kıyı temizliğinin sürdürülebilirliğinin sağlanması oldu. Yedi adet atık alım teknesiyle hizmet veriyoruz, denizdeki atıkları topluyoruz. Toplanan sintine ve atıkları, çevreye zarar vermeden tesislerimizde bertaraf ediyoruz.
Projemizi diğer benzer uygulamalardan ayıran en önemli özellik, Türkiye’de kıyı illerinde açık denizde teknelerden kaynaklı atıkların toplanması hizmetini veren tek belediye olmamız. Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi, bölgede birçok projeye örnek oldu. Proje kapsamında 2015 yılından bu yana Göcek-Dalaman koylarında ve Gökova Körfezi’nde hem karayolu bağlantısı olmayan koylardan hem de teknelerden katı/sıvı atık alımı yapıyoruz. Gökova Körfezi için Akyaka Maden İskelesi Atık Kabul Tesisi’ni, Göcek-Dalaman Koyları için Fethiye’ye bağlı Göcek Mahallesi’ndeki Göcek Atık Kabul Tesisi’ni kurduk. 2022 yılı itibarıyla yedi adet tekneyle hizmet veriyoruz. 2023 yılı için atık alım tekne sayısını 9’a yükseltmeyi planlıyoruz.
Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi’yle hedeflerimiz; Muğla kıyılarında sürdürülebilir turizm ve sağlıklı çevre koşullarını sağlamak, kıyı temizliği yapmak, denizi temizlemek, Göcek Atık Kabul Tesisi’yle Akyaka Maden İskelesi Atık Kabul Tesisi aracılığıyla karadan atık almak, Göcek-Dalaman koylarında ve Gökova Körfezi’nde atık alım tekneleriyle denizden katı/sıvı atık toplamak. Projemiz, Sağlıklı Kentler Birliği, 2015 Sağlıklı Şehirler En İyi Uygulama Ödülleri kapsamında sağlık çevre kategorisinde birincilik ödülüne, SODEM (Sosyal Demokrat Belediyeler Derneği) tarafından sağlıklı çevre kategorisinde ödüle layık görüldü.
Gökova Körfezi’nde 2015 yılından bu yana 7.025 tekneye hizmet verdik, bu teknelerden 1.400 litre atık yağ, 19.300 litre sintine suyu, 2.688 ton atık su, 130 ton çöp topladık. Göcek-Dalaman koylarında 2015 yılından bu yana 8.967 tekneye hizmet verdik, bu teknelerden 11.020 litre atık yağ, 27.421 litre sintine suyu, 11.790 ton atık su, 16.125 ton çöp topladık.
Projenin hazırlık süreci, kapsamı, içeriği, hedef kitlesi, bölgeye ve Muğla’ya katkısı hakkında bilgi verir misiniz?
OSMAN GÜRÜN: 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu çerçevesinde, yetki ve sorumluğumuz olan alanlarda, “Mavi Deniz, Temiz Kıyılar” hedefi doğrultusunda yaptığımız ihtiyaç analizi çalışmasında kıyılarda ve karada atık alımı konusunda çalışma başlattık. Bu süreçte yurtiçindeki ve yurtdışındaki iyi uygulama örneklerini inceledik, raporlar hazırladık, konuyla ilgili paydaşlarla toplantılar yaptık, yol haritası belirledik. İhtiyaç analizi çalışması çerçevesinde hedef gruplar belirledik, projenin hazırlık aşamasında ilgili kurumlarla gerçekleştirilen paydaş toplantılarıyla hedef grupları ve nihai yararlanıcıları tespit ettik. Toplantıya, yerel yönetimlerin, kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı, projenin yaygınlaştırılmasında rol oynadı.
Hedef gruplar arasında tekne sahipleri ve tekneciler, bölge halkı, bölgeyi ziyaret eden yerli/yabancı turistler yer alıyor. Tekne sahipleri ve tekneciler, koylarda denizden katı/sıvı atık alınmasını, atıkların çevre standartlarında belediyemizin atık alım teknelerine teslim edilmesini sağlıyor. Balıkçılık, tekne turu ve diğer deniz ticareti işlemlerinden faydalanan bölge halkı, koyların sürdürülebilir şekilde temiz kalmasından olumlu etkileniyor. Atık alımı yapılan bölge, ülkemizin önemli turistik merkezlerinden biri. Bölgeyi ziyaret eden yerli/yabancı turistler, verilen hizmet sayesinde temiz bir ortamda tatil yapıyor.
Projenin en önemli amacı, ekosistemi korumak, temiz gıdaya katkıda bulunmak ve denizde sağlığı tehdit eden etkenleri ortadan kaldırmak. Çünkü deniz kirliliği, ekolojik dengede hasara neden oluyor. Canlı kaynakların sürdürülebilir olması ve nesillerini devam ettirmesi tehlikeye giriyor. Genetik çeşitliliğin azalması, dünyada da en önemli çevre sorunu olarak değerlendiriliyor. Biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olan deniz kirliliği, gıda kaynaklarının azalmasına ve sağlığı tehdit eden etkilere yol açıyor, turizmi olumsuz etkiliyor, ekonomik zarara sebep oluyor. Deniz kirliliği, doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve insanların geleceği açısından önem arz ediyor. Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi’yle teknelerden kaynaklı deniz kirliliği önleniyor.
Projeyi planlarken bütçe, yatırım, kaynak ve mevzuat açısından herhangi bir zorluk yaşadınız mı? Yaşadıysanız, bu zorlukları aşmak için hangi çalışmaları yaptınız?
OSMAN GÜRÜN: Projenin bütçesini ve işletmesini belediyemizin öz kaynaklarıyla karşıladığımızı belirtmek isterim. Çevre ve çevreyi korumak bizim için en önemli gündem maddesi. Bu doğrultuda proje ve çalışmak yaparken tereddüt etmiyoruz. Kaynak, bütçe ve yatırım açısından öz kaynaklarımız yettiği sürece gerekli tüm çalışmaları yapmaya devam edeceğiz. Öncüsü olduğumuz Mavi Deniz, Temiz Kıyılar Projesi’nin geliştirilmesi için daha fazla çalışacağız.