YÜKLENİYOR
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş Belediye Gazetesi’ne değerlendirmelerde bulundu.
Belediyenizin geri dönüşüm ve atık yönetimi çalışmalarından bahseder misiniz? Sürdürülebilir sağlıklı çevre ve kentsel yaşam için hangi projeleri hayata geçirdiniz?
LÜTFÜ SAVAŞ: Atık yönetimi kapsamındaki iki projeyi (Hatay İli Katı Atık Yönetim Planının Hazırlanması Projesi ve Suriye Krizine Yönelik Türkiye Dayanıklılık Projesi) FRIT-1 AB ve UNDP işbirliğiyle tamamladık. Reyhanlı, Kırıkhan, Yayladağı ilçelerinde sürdürülebilir kalkınma ve çevre için modern evsel katı atık aktarma istasyonu projelerini hayata geçirdik. Samandağ ilçesinde de mobil evsel katı atık aktarma istasyonu hizmet vermeye başladı. Samandağ, Belen, Yayladağı, Kumlu, Reyhanlı ilçelerindeki vahşi depolama sahalarını kapattık, bu alanları yeniden doğaya kazandırdık ve çevresel riskleri ortadan kaldırdık.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın başlattığı “Sıfır Atık Projesi” kapsamında her kamu kurumunun kendi sıfır atık yönetim sistemini kurması talep edildi. Belediyemizin hizmet binalarının altısında sıfır atık yönetim sistemi kurduk ve “Sıfır Atık Belgesi” almaya hak kazandık. Bu proje kapsamında belediyemizin hizmet binalarına yerleştirilen geri dönüşüm kutularında ambalaj atıklarını (cam, metal, plastik, kâğıt) topladık, lisanslı firmalara teslim ettik. 2019-2022 yılları arasında belediyemizin hizmet binalarına ve talepler doğrultusunda ilgili kurumlara ambalaj atığı kutusu yerleştirdik, pandemi döneminde maske-eldiven kutusu dağıttık.
Sıfır atık yönetim sistemi dahilinde yerel özelliklere ve kapasiteye uygun geri dönüşüm uygulamalarında, atık üretiminin azaltılmasında, atıkların depolanması ve bertaraf edilmesi sürecinde dikkat ettiğiniz unsurlar nelerdir? Bu kapsamda ayrı bir birim oluşturdunuz mu?
LÜTFÜ SAVAŞ: Geri dönüştürülebilir atıkların geri dönüşümü sağlanmalı. Kullanılabilir durumdaki eşyalar, ihtiyaç sahipleriyle paylaşılmalı. Kullanılmayacak durumdaki tekstil ürünleri ayrı konteynerde toplanmalı. Hafriyat, inşaat ve yıkıntı atıklarının, kül cüruf atığının ve tıbbi atıkların evsel katı atıklara karışması önlenmeli. Sıfır atık yönetimi konusunda paydaşlarla koordineli çalışılmalı. Biz de bu hususları göz önünde bulundurarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Belediyemizin Atık Yönetimi Şube Müdürlüğü, sıfır atık yönetim sistemi kapsamında faaliyetlerine devam ediyor.
Yurttaşlara geri dönüşüm ve sıfır atık bilinci kazandırmak, kentsel atıklar konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla yaptığınız çalışmalar nelerdir? Atık yönetimi konusunda uzmanlarla, sivil toplum kuruluşlarıyla, çevre dernekleriyle, sivil inisiyatiflerle işbirliği yapıyor musunuz?
LÜTFÜ SAVAŞ: Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı, yaşanabilir ve sağlıklı bir gelecek için çevrenin ve doğal kaynakların korunması, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemin sürdürülebilirliği, vatandaşların daha sağlıklı bir çevrede yaşaması amacıyla çalışmalar yürütüyor, bazı kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapıyor. Asi Nehri’ndeki katı atıkların ve su sümbüllerinin oluşturduğu kirliliği azaltmak amacıyla BM’ye, Doğu Akdeniz ve Kalkınma Ajansı’na başvuruda bulunduk, başvurumuz kabul edildi, bu kuruluşlarla ortak projeler yürütüyoruz.
Deniz Temiz Derneği, Uluslararası Defne Gençlik Eğitim Derneği ve Samandağ Çevre Koruma Derneği’yle, Decathlon gibi kurumsal firmalarla, üniversitelerle farklı zamanlarda çalışmalar yapıyoruz, denizdeki atıklara dikkat çekmek, daha etkin bir atık yönetimi planlamak, denizi korumak, sürdürülebilir çevre bilinci oluşturmak ve yaygınlaştırmak amacıyla sahil ve dip temizliği yapıyoruz.
Okulların, doğa gönüllülerinin, kurumların, sivil toplum kuruluşlarının katıldığı etkinliklerde, biyolojik çeşitlilik, nesli tükenme tehlikesi altında olan deniz kaplumbağaları, sahiller ve kumul alanlar, doğal yaşam, doğanın (toprak, su, hava) korunması, sıfır atık ve çevre bilinci, belediyemizin yaptığı deniz ve kıyı temizlik çalışmaları hakkında bilgi veriliyor.
Geri dönüşüm ve atık yönetimine ilişkin çevre politikalarınızı yapılandırırken mevzuat, bütçe ve işleyiş açısından zorluklarla karşılaşıyor musunuz?
LÜTFÜ SAVAŞ: 2011 yılında komşumuz Suriye’den gelen misafirlerle birlikte kentimizdeki atık miktarı arttı, planlanan kapasitenin üstünde atık söz konusu oldu. Yaklaşık 450 ton/gün evsel katı atık her gün düzenli depolama tesisine ulaştırılıyor. Düzenli depolama sahası, planlanandan beş yıl önce doldu. Bu nedenle hem yatırım maliyeti hem de atık bertaraf tesisi işletme maliyeti arttı.
2017 yılında çevresel etki değerlendirme süreci başlatılan Gökçegöz Düzenli Depolama ve Bertaraf Sahası Projesi için 16.11.2019 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından ÇED nihai kararı alındı. Ancak 24.03.2020 tarihli bakanlık yazısıyla Hatay Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolama Tesisi Kapasite Artışı Projesi’ne ilişkin ÇED sürecinin sonlandırıldığı tarafımıza bildirildi. ÇED sonlandırma kararı nedeniyle bakanlığa dava açtık. Hatay 2. İdare Mahkemesi tarafından itiraz yolu kapalı ve kesin olmak üzere yürütmenin durdurulması kararı alındı. Danıştay 6. Dairesi de temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına karar verdi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın (ÇED olumlu/olumsuz) kararını hâlâ bekliyoruz.