YÜKLENİYOR
Muhtarlar, yerel demokrasinin kurucu unsurudur, köy ve mahallelerin seçilmiş temsilcileridir.
Muhtarlar, yerel demokrasinin kurucu unsurudur, köy ve mahallelerin
seçilmiş temsilcileridir. İlk muhtarlık seçimi, 1833 yılında
Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinde yapılmıştır. Muhtarlık, hiçbir dönemde
siyasi bir makam olarak görülmemiştir. Muhtarlık seçimleri daima siyasi
partilerden bağımsız gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde yerel demokrasinin
güçlenmesi hedefleniyorsa, muhtarlık kurumunun demokratikleşmesi ve
güçlendirilmesi gerekmektedir.
Siyaset kurumunun görevi,
muhtarların bu vasıflarını korumak ve yüceltmektir. Ancak 20 yıldır
ülkeyi yöneten iktidarın politikaları, muhtarlık kurumunu
itibarsızlaştırmaktadır. İktidar, 2014’te yürürlüğe giren yasayla
binlerce köyün tüzel kişiliğini kaldırmıştır, köyleri mahalleye
çevirmiştir. Muhtarlığın tamamen kaldırılması dahi tartışmaya
açılmıştır. Son dönemde de muhtarlık seçimlerinin yerel seçimlerden ayrı
bir tarihte yapılması söylentileri çıkarılmıştır. İktidar, seçimlerde
muhtarları oy kapısı olarak görmektedir, seçimlere giderken muhtarları
kendi tarafına çekmek için birtakım vaatlerde bulunmaktadır. Nitekim
iktidarın 20 yılın sonunda muhtarlara sunduğu teklif, maaşları asgari
ücret seviyesine çıkarmaktan ibarettir.
Yerel demokrasinin ana
unsuru olarak gördüğümüz muhtarlık kurumunu demokratikleştirmek, yetki
ve gelirlerini artırmak amacıyla uzun süren bir çalışmanın sonucunda 84
maddeden oluşan Muhtarlık Temel Kanunu teklifimizi hazırladık ve TBMM’ye
sunduk. Teklifimizi hazırlarken muhtar örgütlerinin görüşlerini aldık,
temel sorunları çözecek düzenlemeleri yasa teklifi hâline getirdik.
Teklifimizde
İhtiyar Meclisi’ni ve İhtiyar Heyetleri’ni “Köy Meclisi” ve “Mahalle
Meclisi” şeklinde yeniden düzenledik. Muhtarlıklara bütçe hakkı
tanıdık. Muhtarları “posta memuru” olmaktan çıkarmak için dağıttıkları
evrak başına ücret alınmasını talep ettik. Muhtarları “yetkisi olmayan
seçilmişler” olmaktan kurtarmak amacıyla belediye ve il genel
meclislerinde kendi alanlarını ilgilendiren toplantılara katılma, söz ve
oy hakkına sahip olma yetkisi verdik. Muhtarlık seçimlerine adaylık
usulü getirilmesini ve fotoğraflı birleşik oy pusulası kullanımına
geçilmesini önerdik. Muhtarlara ödenek değil, aylık verilmesini istedik.
14.750 olan ek göstergeyi 22.000’e çıkararak maaşların 5.179 TL’ye
yükseltilmesini teklif ettik. 2.000 seçmen nüfusunu aşan muhtarlıklara
büro personeli atanmasını, sosyal yardımların muhtarlar aracılığıyla
dağıtılmasını önerdik. Ayrıca muhtarların şehiriçi ulaşım hizmetlerinden
ücretsiz faydalanmasını sağladık. Muhtarlara maaşları kesilmeden yıllık
30 gün izin hakkı tanıdık. Ayrıca kadın muhtarlara toplam 16 hafta
annelik izni verilmesini önerdik. Teklifimizde birçok düzenleme
maddesine yer verdik. Kanun teklifimiz geçen salı günü TBMM Genel
Kurulu’nda görüşüldü, ancak Adalet ve Kalkınma Partisi’yle Milliyetçi
Hareket Partisi milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Bu görüşmeler,
kimin muhtarların sorunlarının çözülmesinden yana olduğunu, kimin
muhtarları bir oy kapısı olarak gördüğünü bir kez daha gösterdi.
Muhtarlara söz veriyoruz: İktidara geldiğimizde söz konusu kanun
teklifimizi yasalaştıracağız ve muhtarların hakkını muhtarlara
vereceğiz.