Soyer:“Başka bir engelli politikası mümkün”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer Belediye Gazetesi'nin sorularını yanıtladı.

Dezavantajlı toplumsal gruplar içinde yer alan engelli bireylere yönelik çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Belediyenizin Engelli Hizmet Birimi var mı? Varsa, birimin faaliyetleri nelerdir?   

TUNÇ SOYER: “Engelsiz İzmir” vizyonunu “Başka Bir Engelli Politikası Mümkün” anlayışıyla güçlendiriyoruz. Plajlarından ulaşım araçlarına kadar İzmir’i tümüyle engelsiz bir kente dönüştürmek için çalışıyoruz. Öte yandan, eğitim, erişilebilirlik, toplumsal yaşama ve kültür-sanat, spor etkinliklerine katılım, sağlık ve rehabilitasyon, çalışma ve istihdam, farkındalık, sosyal yardım, ayrımcılıkla mücadele, bilgi ve iletişim çalışmaları yapıyoruz. Buca, Konak, İnciraltı’nda Engelli Şube Müdürlüğü’ne bağlı çalışan hizmet merkezlerimiz, Limontepe ve Örnekköy’de farkındalık merkezlerimiz, İzmir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi (İZDEM), Ebeveyn Bilgi ve Eğitim Merkezi de çalışmalarına devam ediyor.

Buca Sosyal Yaşam Kampüsü Hizmet Merkezi’nde engelli bireylere yönelik olarak özel eğitim, el sanatları, seramik, yaratıcı drama ve spor (masa tenisi) eğitimleri veriliyor. Engelli bireylerin yakınları için aile eğitimleri ve danışmanlık hizmeti veriliyor. Aynı zamanda Engelsiz ve İşitme Engelli Kadınlar İçin Kadın Sağlığı Eğitimi Projesi (KSEP) ve Kadının İnsan Hakları Eğitimi Projesi (KİHEP) eğitimleri yürütülüyor. Engelli çocuklar eğitim alırken, aileleri de mesleki eğitim kurslarına katılıyor.

Konak Hizmet Merkezi’nde eğitimler (okul öncesi ve okul dönemi eğitimleri, özel eğitim, resim, masa tenisi, CODA eğitim desteği, Boccia ve yaratıcı drama) veriliyor. Erişilebilirlik çalışmaları yapılıyor ve işaret dili desteği veriliyor. İnciraltı Hizmet Merkezi’nde ritim-dans, spor, müzik gibi eğitimler veriliyor. Ayrıca Engelsiz İzciler Ünitesi ve Terapi (İyileştirme) Bahçesi Projesi yürütülüyor.

Limontepe ve Örnekköy’deki Farkındalık Merkezleri’nin öncelikli amacı, engelli bireylerin yaşadığı sorunlara dikkat çekmek. Türkiye’de bir ilk olan bu merkezler aracılığıyla toplumun diğer kesimlerine yönelik farkındalık çalışmaları yapıyoruz.

İzmir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi (İZDEM) önemli.  7 Haziran 2021 tarihinde açtığımız bu müze, görme ve işitme engelli bireylerin erişimine uygun. Bu açıdan Türkiye’de ilk ve tek müze. Müzede, görme engelli bireyler için dokunulabilir eserler üreten ve sergileyen İdol Sanat Evi sanatçılarının 44 seramik kabartma tablosu, modern sanat döneminin farklı akımlara mensup ünlü ressamlarının aslına uygun replikaları yer alıyor.

Engelli bireylerin ailelerini desteklemek, güçlendirmek ve alanda çalışan profesyonelleri bilgilendirmek amacıyla Ebeveyn Bilgi ve Eğitim Merkezi’ni açtık. Bu merkezde, aileye özel tasarlanmış eğitim programlarının ve atölyelerin düzenlenmesi, engelli çocuklara ve gençlere iş koçluğuyla mesleki eğitim ve istihdam çalışmaları yapılması, evde aile üyelerine ve okullarda sınıf öğretmenlerine danışmanlık yapılması, öğrencinin başarısını artırmaya yönelik uyum çalışmalarının takip edilmesi gibi faaliyetleri içeren mobil hizmet faaliyetlerinin yürütülmesi planlanıyor. Bu uygulama, gelişmiş ülkelerde örnekleri bulunan uzmanlaşmış ebeveyn merkezlerinin Türkiye’deki ilk örneği.

Avrupa Kentsel Şartı’na göre engelli bireylerin en önemli haklarından biri, erişim hakkı. Kentsel alanları/mekânları düzenlerken ve hizmetleri planlarken engelli bireylerin erişim hakkını göz önünde tutuyor musunuz? Engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak için erişilebilir ve sürdürülebilir hangi hizmetleri hayata geçirdiniz?

TUNÇ SOYER: Belediyemiz bünyesinde “Erişilebilirlik Koordinasyon Komisyonu” var. Belediyemiz, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın düzenlediği Türkiye 2020 Erişilebilirlik Ödülleri organizasyonunda kamu kurum ve kuruluşları kategorisinde ikincilik ödülüne layık görüldü.

Erişilebilirlik konusunda birçok çalışma yürütüyoruz. Bu çalışmalardan biri, “Kırmızı Bayrak” uygulaması. Engelli bireylerin erişimine uygun hâle getirilen, kamuya açık faaliyet yürüten özel veya kamu kurumlarına, açık ve kapalı mekânlarla ulaşım araçlarına “Kırmızı Bayrak” veriyoruz. Bu uygulama, Türkiye’de bir ilk. Örneğin İZDENİZ, metro ve İZBAN, “Kırmızı Bayrak” almaya hak kazandı.

İzmir genelindeki caddelerde, meydan ve bulvarlarda bulunan yaya yürüyüş yollarındaki rampalar ve kaldırımlar engellilerin kullanımına uygun olarak düzenleniyor. Katlı kavşaklarda, yoğun trafik akışı olan caddelerde ve metro istasyonlarında yürüyen merdivenli, asansörlü yaya üstgeçitlerin yapımı tamamlandı. Kent genelinde engelli rampaları, görme engelliler için karo ve parke olan kaldırımlarda hissedilebilir yüzey döşemesi yapıldı. Beton kaldırımlar boyandı, tekerlekli sandalyelerin geçişine uygun olması için yollardaki kanaletler kaldırıldı, üstgeçitlerde engelli bireylerin kullanımına uygun asansörler hizmete alındı.

Tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylerin sandalyelerinin bakım-onarım işlemleri için Tekerlekli Sandalye Bakım Onarım Atölyesi kurduk. Görme engelliler için “DURAKTAYIM” uygulaması başlattık. ESHOT Mobil üzerinden hizmet veren uygulama kapsamında “Engelli İzmirim Kart” sahibi olan görme engelli bireyler, binmek istedikleri otobüse bildirim gönderebiliyor. Otobüs şoförü de engelli yolcunun hangi durakta beklediğini öğrenebiliyor.

Kıyı erişilebilirliği konusundaki çalışmalarımızı hızlandırdık. Urla Kum Denizi Plajı ve Foça Karakum Plajı erişilebilir durumda. Selçuk Pamucak, Menderes Gümüldür, Seferihisar Akarca-1, Çeşme Ilıca, Karaburun Ardıç ve Dikili’de çalışmalarımız devam ediyor.

İzmir’in farklı noktalarına (Tarihî Asansör ve Göztepe Köprüsü başta olmak üzere) Braille alfabesiyle kent siluetini betimleyen ve kent dokusunu tanımlayan materyaller yerleştirdik.

Engelli bireyler için sosyal hizmet politikalarınızı oluştururken dikkat ettiğiniz unsurlar nelerdir? Bu kapsamda ayrı bir bütçe oluşturdunuz mu? Belediyenizde engelli bireyleri istihdam ediyor musunuz?

TUNÇ SOYER: Belediyemiz bünyesindeki Engelli Hizmetleri Şube Müdürlüğü, engelli bireylere ve ailelerine yönelik çalışmalarını fırsat eşitliği, erişilebilirlik, ayrımcılığın ortadan kaldırılması, engelli bireylerin toplumsal yaşama dahil edilmesi, insanlık onuruna ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi gibi ilkelere dayanan ulusal/uluslararası insan hakları ve engelli hakları mevzuatına göre yürütüyor. Engelli bireylerin istihdamını önemsiyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine bağlı kalarak engelli bireylerin istihdam edilmesini sağlıyoruz.

Engelli bireyleri her açıdan toplumla bütünleştirmek ve ayrımcılıktan korumak için STK’larla, gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapıyor musunuz? Toplumla bütünleştirici çalışmaları yaygınlaştırmak için yerel yönetimlerin alacağı inisiyatifler sizce nelerdir?

TUNÇ SOYER: Bu kapsamda STK’larla protokoller yapıyoruz.