YÜKLENİYOR
SODEMSEN Toplu İş Sözleşmesi Uzmanı Hüseyin Tarık Ercan “Nakdi ödenen kumanya yardımından sigorta primi kesilir mi? üzerine yazdı.
Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’ne göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkânı olmayan, 5510 sayılı kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara günlük olarak nakdi ödenen kumanya bedelinden günlük brüt asgari ücretin %6’sına kadar muaf tutulan kısım ayrıldıktan sonra kalan kısmından sigorta primi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bilindiği gibi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 80. maddesinde 4. maddenin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercileri tarafında verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alınır.
b) Ayni yardımlar, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatlarıyla kurum tarafından tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin %30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları prime esas kazanca tabi tutulmaz.
c) “(b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın, ödemelerle ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz,” hükümleri yer almaktadır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97. maddesinin 7. fıkrasında, “Sigortalılara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak günlük asgari ücretin %6’sının yemek verilecek gün sayısıyla çarpılması sonucunda bulunacak miktarı prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz,” şeklinde öngörülmüştür.
Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden kısmen prime tabi tutulacak kazançlar başlığında yemek paralarının ne şekilde hesaplanarak prime, esas kazanca dahil edilmesi gerektiği açıklanmıştır.
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin geçici 2. maddesinde (Ek: RG-8/4/2022-31803-C.K-5418/1 md.) 25/8/2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin üçüncü kısmının dördüncü bölümünde yer alan Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme’nin “İtfaiye ve Zabıta Personeline Yiyecek Yardımı” başlıklı 12. maddesinde ve “Yerel Yönetimlerde Çalışan Kamu Görevlilerine Yemek Yardımı” başlıklı 16. maddesinde belirtilen kumanya yardımı bu yönetmeliğin uygulanamayacağı durumlarda, 2022 ve 2023 yıllarıyla sınırlı olarak günlük 100 gösterge rakamını geçmemek üzere belirlenen gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılması şeklinde uygulanabilir. “Bu şekilde yapılan ödeme aylık 2.100 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez,” hükmü yer almaktadır.
25.08.2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin üçüncü kısmının dördüncü bölümünde yer alan “Yerel Yönetimlerde Çalışan Kamu Görevlilerine Yemek Yardımı” başlıklı on altıncı maddesinde, “Bu hizmet kolu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinden Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’ne göre yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkânı olmayanlara öğle yemeği için kumanya yardımı verilir,” şeklinde öngörülmüştür.
Belediye bünyesinde 5393 sayılı kanunun 49. maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde istihdam edilmekle birlikte 5510 sayılı kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan çalışanlara Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme gereği günlük olarak nakdi ödenecek olan kumanya yardımının yemekhanesi olmayanlara veya kurulan yemek servislerinden kurum dışında fiilen yerine getirilen görevler sebebiyle yararlanma imkânı olmayanlara öğle yemeği için verildiği dikkate alındığında sigortalılara nakden ödenen kumanya bedelinden günlük brüt asgari ücretin %6’sına kadar muaf tutulan kısmı ayrıldıktan sonra kalan kısmından sigorta primi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sayı: E-70467665-202.99-44023683