YÜKLENİYOR
SODEMSEN Toplu İş Sözleşmesi Uzmanı Hüseyin Tarık Ercan “Temmuz 2022 tarihinden itibaren vergiden istisna kıdem tazminatı tutarı” üzerine yazdı.
İşçiye, aynı işverene bağlı olarak (deneme süreleri de dahil olmak üzere) minimum bir yıl çalışması şartıyla ve 1475 sayılı kanunun yürürlükteki tek maddesi olan 14. maddesinde sayılan fesih hâllerinden biriyle iş akdinin feshedilmesi durumunda çalıştığı her tam yıl için, toplu iş sözleşmelerinde aksi belirtilmemişse, 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Tazminat tutarı, giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır ve çalışılan yıl ile çarpılarak, toplam tazminat tutarı elde edilir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ödenecek tutardan sadece damga vergisi (%0.759) kesintisi yapılmaktadır. Giydirilmiş brüt ücret, işçiye verilen aylık çıplak ücrete, süreklilik gösteren ikramiye, prim, yol, yemek, yakacak yardımı vb. ödemelerin eklenmesiyle bulunan ücrettir.
Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine “kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez,” hükmü eklenmiştir, ilgili yasa maddesi 4857 sayılı İş Kanunu’nda da geçerliliğini korumuştur. Yapılan düzenlemeyle Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna yıllık ödenecek minimum emekli ikramiyesi tutarı göz önünde bulundurularak yapılan hesaplama şekline “kıdem tazminatı tavanı” denir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü’nün 4/01/2022 tarihli ve 27998389-010.06.02-1342435 sayılı yazısında 1/7/2022-31/12/2022 döneminde geçerli olmak üzere aylık katsayısının 0.333603, memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısının 5.221532, iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısının 0.105796 olarak belirlendiği belirtilmiştir. 27.08.2015 tarihli ve 29458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/8057 numaralı kararnameyle en yüksek devlet memurunun emeklilik ikramiyesinde dikkate alınan emeklilik keseneği ve kurum karşılığı oranı %200’den %215’e yükseltilmiştir. Buna göre, 1/7/2022-31/12/2022 döneminde geçerli olacak kıdem tazminatı tavanı aşağıdaki gibidir.
Kıdem Tazminatı, Tavanı Aşarsa Ne Olur?
Özel sektör işvereni isterse kıdem tazminatı tavanını aşarak, brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı ödemesi yapabilir. Ancak tavanı aşan kısım ücret gibi değerlendirilerek gelir vergisine ve sigorta primine tabi tutulur. (193 GVK m.25; 5510 SSGSSK m.80). Çünkü Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesiyle 1475 sayılı kanuna göre ödenen kıdem tazminatı vergiden ayrı tutulmuştur. Kamu işverenleri, kıdem tazminatı tavanını aşarak ödeme yaparsa 5018 sayılı kanun çerçevesinde kamu zararına sebebiyet verdikleri için sorumlular hakkında Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanabilir. Yargıtay’a göre, kıdem tazminatı tavanını düzenleyen kural mutlak emredici niteliktedir, tavanı artıran iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi hükümleri geçersizdir. İşveren, tavanın üzerinde bir tazminat ödenmesine karar vermişse, tavanı aşan kısmın gelir vergisine ve sigorta primine tabi tutularak hesaplanması gerekmektedir