YÜKLENİYOR
Seyhan Belediye Başkanı Akif Kemal Akay Belediye Gazetesi’ne değerlendirmelerde bulundu.
Belediyenizin kentsel dönüşüm projelerinden bahseder misiniz? İmar planlarına, kentsel yaşam alanlarına ve kentsel yenileme/dönüşüm projelerine ilişkin yasal düzenlemeler çalışmalarınızı ne ölçüde etkiliyor?
AKİF KEMAL AKAY: Seyhan, aldığı yoğun göç, estetikten uzak, ranta dayalı şehirleş(me)me uygulamaları neticesinde idealden çok uzak bir ilçe hâline geldi. Seyhan, nüfusu itibarıyla 56 ilden büyük bir ilçe, ticari faaliyetlerin ve sanayinin kalbinin attığı yer. Yanlış uygulamalar neticesinde ilçemiz çarpık kentleşmenin merkezi oldu. Kentsel dönüşümün en önemli amacı, farklı türdeki kentsel çöküntü alanlarının fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri doğrultusunda dönüşüm modelleri uygulamak ve insanların yaşam alanlarını iyileştirmek. Kentsel dönüşümün uygulanacağı bölgeye göre proje modelleri değişiklik gösterebilir. Önemli olan, rant odaklı değil, insan odaklı kentsel dönüşüm modelini uygulayabilmek. Kentsel dönüşüm alanlarında yaşayan mülk sahipleri insanlar burada yapılacak kamusal müdahalede göz ardı edilemez, edilmemelidir. Yurttaşların talepleri doğrultusunda farklı alanlarda kentsel dönüşüm çalışmalarına odaklandık. Ancak pandemi ve ekonomik kriz nedeniyle bu projelerimiz sekteye uğradı. İnsan odaklı çalıştığımız için karşılaştığımız sorunları hızla çözmeye çalışıyoruz. Örneğin, Döşeme, Mestanzade, Şehitduran, Yenibey Mahalleleri için hazırladığımız projelere inşaat maliyetleri nedeniyle başlayamadık. İsmetpaşa-Barış ve Barbaros-Bey Mahalleleri’nde TOKİ’nin projeye onay vermesini beklerken olumsuz cevap aldık. Çoğu mahalleler için TOKİ onayı bekleniyor. Ancak bu olumsuzluklar çalışmalarımıza devam etmemizi engellemiyor.
Kentsel dönüşüm, toplumsal yaşamı doğrudan etkileyen çok boyutlu bir süreç. Stratejilerinizi, proje modellerinizi ve bütçenizi nasıl planlıyorsunuz? Yerel paydaşlarınızı, yurttaşları ve sivil inisiyatifleri sürece dahil ediyor musunuz?
AKİF KEMAL AKAY: Kentsel dönüşüm, insan hayatını olumlu/olumsuz açıdan değiştiren önemli bir süreç. Planlanan ve uygulanan çalışmalarda ihtiyaçlara uygun olarak mahalleleri koruyarak çalışmalar yapmak gerekiyor. Kentsel dönüşüm projelerinde insanların sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalı. Bunun için dayanışmanın ve insani ilişkilerin sürdürülmesi gerekiyor. Projelerimizi hazırlarken vatandaşların ve ilçemizin yararını gözetiyoruz. Kentsel dönüşüm çalışmalarında bugünün rantını değil, geleceği düşünmeliyiz, yeşil teknoloji ve yeşil enerjiden faydalanmalıyız. Karbon ayak izini azaltmayı, engelsiz bir kent yaratmayı hedeflemeliyiz. Kent kimliği oluşturmak için devlet, büyükşehir belediyeleriyle ilçe belediyeleri, vatandaşlar ve müteahhitler temel bileşenlerdir.
Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle hayata geçirdiğimiz projeler arasında tarihî Tepebağ Mahallesi’nin restorasyonu, mahalledeki konut ve dükkânlara işlev kazandırılması, sağlıklaştırma çalışmaları yapılan Av. Turhan Arın Sokağı’yla bölgenin değerinin artırılması, gezilebilir, vakit geçirilebilir ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunan yerler oluşturulması, turizmin canlandırılması amacıyla iki konağın yenilenmesi yer alıyor. Adana’nın en eski tarihî yapılarından biri olan Adana Çırçır Fabrikası’nda Seyhan Sanat Merkezi yapılması planlanıyor. Merkezin, Adana ve çevre iller için gözde bir mekân olması amaçlanıyor. Başka bir kentsel dönüşüm projemizde tarihî bölgelerde sokak sağlıklaştırma çalışmalarıyla, bütüncül bir yaklaşımla bölgenin değeri artırılıyor. Anadolu’da yüzyıllar boyu yaşayan Luvi halkını ve kültürünü tanıtmak için belediyemizin tarihî binasını Luvi Araştırma ve Kültür Merkezi’ne dönüştürdük. Tarihî binaları restore etmek ve bu binalara işlev kazandırmak için çalışmalarımız sürüyor.
Belediyeniz bünyesinde fizibilite, harita, plan, jeolojik etüt, taşınmazların değer tespiti, ön hazırlık, imar planı taslaklarının hazırlanması, hak sahipleriyle görüşmeler vb. çalışmalar için ayrı bir birim oluşturdunuz mu? Finansman desteğine ihtiyaç duyuyor musunuz?
AKİF KEMAL AKAY: Kentsel dönüşüm proje işlemlerini belediyemizin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü aracılığıyla sürdürüyoruz. Müdürlüğümüz bünyesinde harita ve inşaat mühendisi, sosyolog, destek personeli hizmet veriyor. Kentsel dönüşüm projelerinde zaman oldukça önemli. Bu nedenle proje alanlarında harita, değerleme, mimari avan ve vaziyet projeleri, fizibilite raporları ihale yoluyla işin uzmanları tarafından yapılıyor. Ancak ihale sürecinden sonra takip ve güncelleme işlemleri belediyemizin birimi ve personeli tarafından yürütülüyor. Projeler için belediyemizin bütçemiz yeterli. Proje sonrası inşaatın tamamlanması için bütçeye ihtiyaç duyuyoruz. Kaynak yaratmak amacıyla çalışmalarımızı çeşitlendirmek için çabalıyoruz. Yenileme çalışmaları için Adana Valiliği YİKOB, Çukurova Kalkınma Ajansı gibi kurumlara proje başvurusunda bulunuyoruz, kısıtlı bütçemizi en uygun şekilde kullanıyoruz, ilçemizin dokusunu koruyacak çalışmalar yapıyoruz.
Kentsel dönüşüm projelerinin kapsamını belirleyen mevzuatta ve yasalarda değişiklik yapılması gerekiyor mu? Kentsel dönüşüm politikaları hangi kriterler doğrultusunda oluşturulmalı?
AKİF KEMAL AKAY: Kentsel dönüşüm proje alanı belirlemekte uygulanan yasal altyapı uygun. 5393 ve 6306 sayılı kanun eski ve riskli yapıların kentsel dönüşüm kapsamına alınmasına öncelik tanıyor. Bakanlığın çıkardığı Kentsel Dönüşüm Strateji Planı, kentsel dönüşüm yapılması gereken alanları belirliyor. Kentsel dönüşüm projelerinde mülk sahiplerine verilecek konut maliyetinde ve vergilendirmede devletin teşvik edici olması gerekiyor. Kentsel dönüşümde kâr/zarar hesabının yapılması ve borçlanma nedenleri projenin onaylanmasını zorlaştırıyor. Bu nedenle maliyet kısmında vatandaş lehine iyileştirme yapılması gerekiyor. Ekonomik koşullar nedeniyle kentsel dönüşüm çalışmalarına ara vermek zorunda kalsak da, Seyhan’ı daha yaşanabilir ve çağdaş bir ilçeye dönüştürme hedefi doğrultusunda sosyal projeleri hayata geçirmeye devam ediyoruz.