YÜKLENİYOR
Dünyadan başarılı kentsel dönüşüm örneklerini derledik.
AALBORG, DANİMARKA
https://urbact.eu/holistic-method-urban-regeneration
Aalborg Belediyesi tarafından oluşturulan modelde en büyük anahtar, yerel işbirliğidir. Aalborg’un iki mahallesi, Skalborg ve Tornhøj, kentsel gelişim alanının dışında yer alıyordu. Her ikisi de itibar ve kimlik sorunu yaşıyordu, yaşamak için çekici yerleşim alanları olarak görülmüyordu. Her iki mahalle de refah devletinin altın çağında iyi konutlar ve herkese eşit kamu hizmeti arzını sağlamak için inşa edilmişti, fakat toplumun değerleri değiştikçe “yıpranmış ve geleneksel” görünmeye başladılar. Fiziksel ortamlar, yerel ağ, uyum ve kimlik dahil olmak üzere “yeniden düşünme süreci” başlatıldı. Belediye, yerel paydaşlar ve yatırımcılar arasında güvene dayalı ilişkilerle yerel ve siyasi ortaklıklar geliştirdi.
Skalborg’da uyuma, iç bağlantılara, vizyona odaklanan arazi kullanımı ve stratejik planlar yenilendi. Bu süreç önemli bir iletişim çabasıyla pekiştirildi. Tornhøj'de kapalı yerleşim bölgeleri açılmaya başladı. Yeni mobilite uygulamalarıyla farklı yerleşim alanlarını ve insanları birbirine bağlayan yapısal değişiklikler tasarlandı. Her iki mahalle için ana hedef, kaliteli ve benzersiz kentsel mahalleler geliştirmekti. Planlar yalnızca ihtiyaç duyulan yeni konut türleri ve yoğunluğu için potansiyel alanlara değil, aynı zamanda yerel merkezlerdeki konutlarla entegre edilebilecek iş potansiyeline de odaklanıyordu. Süreç, güvenilir ilişkiler ve ortaklıklar oluşturmak için iletişim ve diyaloğa önem verdi. Stratejik geçici faaliyetler, bölgede somut, görünür başarılar ve ortak bir kimlik oluşturdu.
Entegrasyon Süreçleri
Tornhøj'da süreç, sürdürülebilir kentsel yaşama odaklanan bir yarışmayla başladı. Mahalleyi birbirine bağlamak, toplu taşımayı artırmak için fizibilite ve yeni hareketlilik için bir strateji geliştirildi. Yayalar, bisikletçiler ve sürücüsüz otobüs için sadece konut değil, kamu kurumlarını ve işyerlerini kapsayan bir ana cadde ve kent merkezi yaratıldı. Tornhøj, sosyal açıdan savunmasız bir mahalle olduğu için vatandaşlarda aidiyet duygusu yaratmak ve yeni grupların ilgisini çekmek önemli hâle geldi. Skalborg’daki proje, mahalle sakinlerinin günlük yaşamı için fiziksel çevreyi iyileştirmekle de ilgiliydi. Marketler ve buluşma yerleri de dahil olmak üzere hizmet fonksiyonlarının yayıldığı yerel bir merkez oluşturmak amaçlandı. Bütünsel yaklaşım, modeldeki kilit noktaydı. Yatay entegrasyon, disiplinlerarası çalışmada odak noktası oldu. Dikey entegrasyon, çocuklar, diğer vatandaş grupları ve politikacılar arasındaki iletişimde kullanıldı. Vizyon süreci, bölgesel entegrasyonla yapılandırıldı.
Yurttaş Katılımı ve İletişim
Tornhøj’da yurttaş katılımı, sivil toplum temsilcilerinin de katıldığı çalıştaylar, yerel topluluk ofisi vb. odak grup çalışmalarıyla sağlandı. Dönüşümle ilgili birkaç etkinlik yapıldı, bu da projeye katılımı ve ilgiyi olumlu anlamda etkiledi. Skalborg’da, sivil toplum kuruluşları, sosyal konut dernekleri ve yerel kurumlar iletişim sürecinde rol oynadı. Tanıtım toplantılarına ve çalıştaylara çok sayıda yurttaş katıldı, önemli kişiler ve sivil toplum kuruluşları sürece doğrudan dahil edildi.
SCHIEDAM, HOLLANDA
https://urbact.eu/smart-land-use-sustainable-communities
Schiedam, Hollanda’nın nüfus açısından en yoğun kentsel bölgesinde, Rotterdam yakınlarında yer alıyor. 78.000 nüfuslu Schiedam’da genellikle dar gelirli insanlar yaşıyor. Kent yönetimi, konut stokunu ve tesislerini iyileştirmeye, yetenekli insanları kentte kalmaya ve kentin sosyal hareketliliğini teşvik etmeye karar verdi, katılımcı süreçle üretilen planların fizibilitesini sağlamak için vatandaş gruplarının ve spor kulüplerinin yanı sıra özel şirketlerle işbirliği yaptı. Mali riskler en aza indirildi, özel girişimler için yaratılan alanla akıllı satın alma stratejisi birleştirildi. Bu plan, “yerel konutlanma” sürecine 640 sürdürülebilir konut ekledi, çok amaçlı spor tesisleri geliştirdi, sosyal uyumu ve katılımı destekledi.
Uygulamanın Sunduğu Çözümler:
● Ana ulusal altyapının mekânsal entegrasyonu,
● Otoyol yapımında hava kirliliğinin ve gürültünün önemli ölçüde azaltılması,
● Schiedam dışındaki kırsal alanlara yürüyüş ve bisiklet yolları yapılması, kentsel yeşil alanların artırılması,
● Fizyoterapi, çocuk bakımı, dans okulu gibi ek özellikleri olan yeni ve çok amaçlı spor tesislerinin yapılması, sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzının teşvik edilmesi,
● Toplumsal uyuma ve kapsayıcılığa katkı sağlayan etkinlikler düzenleyen spor kulüpleri,
● Sürdürülebilir, farklılaştırılmış ve daha kaliteli konut stokuna katkıda bulunan 640 yeni konutun yapılması,
● Kamu tesislerinin ve konut stokunun geliştirilmesi, yüksek gelir gruplarının kentte tutulması,
● Sosyal hareketliliğe katkı sağlanması.
Schiedam in Motion (Schiedam Hareket Hâlinde)
Schiedam in Motion, kentsel zorlukların üstesinden gelmek için sürdürülebilir ve entegre bir yaklaşım örneğidir. Yaklaşım yatay olarak entegre edildi, çünkü kamu politikasının birçok boyutunu (spor, halk sağlığı, sosyal uyum, yerel konut) kapsıyordu. Dikey entegrasyon, kamu yönetiminin ulusal, bölgesel ve yerel düzeyleri arasındaki etkileşim yoluyla yönetişim yaklaşımını işaret ediyordu. Schiedam in Motion, 2010 yılından bu yana uygulanabilir ve sürdürülebilir bir plan olarak karar alma sürecinde kamu paydaşlarıyla, özel paydaşlarla etkileşim içinde oldu. Belediye imar planının genel kuralları dışında geliştiricilerle yapılan sözleşmeler, sürecin kendisinden daha az ayrıntılı ve resmî gereklilik içeriyordu. Bu, pazar yaratıcılığını harekete geçirmek ve süreci hareketlendirmek açısından başarılı oldu.
Katılımcı Yaklaşım
Katılımcı yaklaşımın kanıtı, bu gruplarla birkaç yıllık periyodik toplantıların neticesinde vatandaşlardan ve spor kulüplerinden oluşan danışma gruplarının tavsiyeleriyle birlikte belediye meclisine sunulan raporlarda bulunabilir. Vatandaşların sürece katılması ve tavsiyede bulunması, planların uyarlanmasıyla, nihai gelişmeye katkıyla sonuçlandı.
BUSAN, GÜNEY KORE
https://obs.agenda21culture.net/en/good-practices/gamcheon-culture-village-project
https://www.locationscout.net/south-korea/6118-busan-gamcheon-culture-village/10934
Gamcheon Kültür Köyü Projesi
Busan, Güney Kore’nin güneyinde yer alan liman kentidir, Kore Savaşı sırasında Güney Kore’nin kontrolü altında kalan birkaç bölgeden biridir. O dönemde kente akın eden çok sayıda mülteci oldu ve kentte birçok köy kuruldu. Gamcheon-dong’daki mülteci barınaklarından biri olan Gamcheon Köyü, Kore tarihinin izlerini taşıyor. Köy, kentsel planlama olmadan kurulmuş. Köyün su kaynağı veya kanalizasyon sistemi yok. Çoğu ev 33 metrekareden küçük ve tuvaletsiz inşa edilmiş. Gençlerin köyden ayrılması nedeniyle yaşlı oranı yüksek (%26), terk edilmiş evlerin sayısı fazla. Busan Büyükşehir Belediyesi tarafından derlenen Çoklu Yoksunluk Endeksi’ne (IMD) göre, Gamcheon-dong, Busan’ın 205 Dong’u (belediye birimi) arasında ikinci sırada yer alıyor. Ayrıca Gamcheon, gelir, istihdam, sağlık, eğitim, barınma, yaşam ortamı ve suç dahil olmak üzere yedi endeks kategorisinde kötü performans sergiliyor.
Busan kültür politikalarının amacı, vatandaşların keyifli zaman geçireceği ortamlar inşa etmek. Kent yönetimi bu kapsamda şunları amaçlıyor:
● Kentsel dönüşümü kolaylaştırmak ve yaratıcı ekonomiyi desteklemek için kültürel içerik oluşturmak,
● Kültürel faaliyetlere gönüllü katılımını teşvik etmek için vatandaşları desteklemek,
● Yerel turizmi canlandırmak için çeşitli kültürel içerikler geliştirmek.
Kent yönetimi, Sanbok Yolu Rönesans Projesi’ni yürütüyor. Proje, Sanbok yollarının geçtiği mahallelerde yerel kültürel kaynakları en uygun hâle getirmeyi, bu yolların Busan’ın bölgesel kültürel kimliğini tanımladığına ve önceki kentsel dönüşüm politikalarının esas olarak arazi geliştirmeye odaklandığına inanarak benzersiz bir kent manzarası yaratmayı amaçlıyor. Gamcheon Kültür Köyü, Sanbok Yolu Rönesans Projesi’nin bir sonucu. Belediye, eşsiz manzaradan en iyi şekilde yararlanmak, köyün tarihî özgünlüğünü, mirasını ve değerlerini korumak için kentsel yenileme programı uygulayarak bu projeyi tamamladı.
Gamcheon Kültür Köyü Projesi, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bir gecekondu mahallesinin kültür-sanat yoluyla dönüşümüne odaklandı. 2009 yılından bu yana köyün fiziksel yaşam ortamını iyileştirmek için yerel sakinler ve sanatçılar tarafından kültür-sanat projeleri yürütüldü:
● Yedi topluluk projesiyle köy sakinleri tarafından 66 parça sanat eseri yerleştirildi,
● Ünlü mimarlar tarafından harap veya terk edilmiş evlerin yeniden modellenmesiyle 17 sanat galerisi oluşturuldu,
● Kültürel performanslar, sergiler ve köy festivalleri için açık hava etkinlik mekânı oluşturuldu,
● Köy sakinleri için eğitim programları düzenlendi,
● Gamcheon’un marka kimliği geliştirildi.
Gamcheon Kültür Köyü Projesi’nin planlama ve uygulama aşamasında iki engelle karşılaşıldı:
● İstikrarlı finansman kaynaklarının güvence altına alınması: Kentsel dönüşüm, çaba ve istikrarlı finansman gerektiren uzun vadeli bir süreç. Günümüzde istikrarlı finansman kaynağı bulmak oldukça zor.
● Halkın ilgisizliği: Başlangıçta Gamcheon sakinlerinin çoğu Gamcheon Kültür Köyü Projesi hakkında kayıtsızdı veya şüpheciydi. Merkezî hükümet tarafından yürütülen eğitim programlarıyla iletişim kampanyalarının ardından projeye ilgi arttı.