YÜKLENİYOR
İstanbul Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli Belediye Gazetesi’nin sorularını yanıtladı.
Belediyenizin kentsel dönüşüm projelerinden bahseder misiniz? İmar planlarına, kentsel yaşam alanlarına ve kentsel yenileme/dönüşüm projelerine ilişkin yasal düzenlemeler çalışmalarınızı ne ölçüde etkiliyor?
TURAN HANÇERLİ: “Avcılar 2029” vizyonuyla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Avcılar, 1999 depremiyle değerini kaybetti. Tabiri caizse 1999 yılı, Avcıların düştüğü yıl. Avcılar’ı düştüğü yerden kaldırmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Epey yol katettik. Avcılar’ı 2029 yılına kadar daha güvenli hâle getireceğiz. Avcılar modelini hayata geçirdik. Kentsel dönüşüm çalışmalarına hız kazandırdık. Binlerce insanın geleceğini kurtaracak “Hayat Kurtarma Hareketi”ni başlattık. Yenilenmesini bekledikleri riskli binalarda kaygı ve korku içinde yaşayan binlerce vatandaş için iki ayrı imar plan notu değişikliği hazırladık, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nden onay aldık. Hak kaybı yaşayan hemşerilerimizin hakları İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından geri verildi. Kentsel dönüşümde maliyet eşitsizliğine neden olan haksız bir uygulamayı, KDV oranını düşürmek için çalışmalar yürüttük, TBMM’de görüşmeler yaptık. Çalışmalarımız olumlu sonuçlandı, kentsel dönüşüm projelerinde %18 olarak uygulanan KDV oranı %1’e düşürüldü. Her platformda gündeme getirdiğimiz kentsel dönüşüm faiz destekli kredi, 125.000 TL’den 200.000 TL’ye, daha sonra 400.000 TL’ye yükseltildi.
Yeşilkent Mahallesi’nin imar sorununu çözeceğimize dair söz vermiştik. Sözümüzü tuttuk. Yeşilkent Mahallesi’nin 1/5000’lik nazım imar planı oybirliğiyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nden geçti. Tahtakale Mahallesi’nde de 40 yıldır devam eden imar sorunu var. Tahtakale Mahallesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “rezerv alan” ilan edilmişti. Sorunun çözülmesi gerek bakanlıkla gerek diğer kurumlarla yürüttüğümüz görüşmeler sonuç verdi, mahallenin imarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından askıya çıkarıldı.
Kentsel dönüşüm, toplumsal yaşamı doğrudan etkileyen çok boyutlu bir süreç. Stratejilerinizi, proje modellerinizi ve bütçenizi nasıl planlıyorsunuz? Yerel paydaşlarınızı, yurttaşları ve sivil inisiyatifleri sürece dahil ediyor musunuz?
TURAN HANÇERLİ: Bilimin yol göstericiliği ve vatandaşların ihtiyaçları imar çalışmalarımızı belirliyor. Katılımcı belediyecilik anlayışıyla süreci yürütüyoruz. Bunun en iyi örneği, 40 yıldır imar bekleyen Yeşilkent Mahallesi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2013 yılında çalışmalarına başlanan, yedi yıl boyunca ilerleme kaydedilemeyen Yeşilkent Mahallesi 1/5000 ölçekli nazım imar planı, çalışmalarımız neticesinde yeniden gündeme geldi. Katılımcı planlama modelini esas alan çalışmaların başında Yeşilkent İmar Planı İletişim Ofisi’ni kurduk. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ve belediyemizin ortak kullandığı ofiste, imar planı hakkında mahalle sakinlerini bilgilendirdik, sorunları ve ihtiyaçları tespit ettik, ortak çalışmalar yürüttük, halk toplantıları düzenledik. Mahalle sakinleriyle birlikte düzenlediğimiz plan notları İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin aralık ayındaki ikinci toplantısında oybirliğiyle onaylandı.
Belediyeniz bünyesinde fizibilite, harita, plan, jeolojik etüt, taşınmazların değer tespiti, ön hazırlık, imar planı taslaklarının hazırlanması, hak sahipleriyle görüşmeler vb. çalışmalar için ayrı bir birim oluşturdunuz mu? Finansman desteğine ihtiyaç duyuyor musunuz?
TURAN HANÇERLİ: Belediyemizin tüm birimleriyle ve uzmanlarımızla birlikte kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütüyoruz. Belediyemiz bünyesinde Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü kurduk. “Deprem Risk Yönetimi ve Eylem Plan Çalıştayı” yaptık, ilçemizdeki riskli yapıların karnesini çıkardık. Kentsel yenilenme projelerine ilişkin süreçleri ve sahadaki uygulamaları denetleyen AVBEL adında proje yönetim ve danışmanlık şirketi kurduk. AVBEL, mülk sahiplerini kentsel dönüşüm hakkında bilgilendiriyor. Kat malikleri ve müteahhitler arasında uzlaşma görüşmelerinin başlamasını ve sonuçlanmasını sağlıyor, talep toplama sürecini yönetiyor. Sözleşmeleri, finansal süreci ve projeleri yönetiyor, her aşamayı takip ediyor ve raporluyor. Kentsel dönüşüm maliyetli bir süreç. Ekonomik krizin bu kadar ağır hissedildiği bir dönemde metrekaresi 2.000 TL olan inşaat maliyetleri 3-4 katına çıktı. Düşük KDV ve kredi gibi birçok konuda vatandaşlara yardımcı olmaya çalışıyoruz.
Kentsel dönüşüm projelerinin kapsamını belirleyen mevzuatta ve yasalarda değişiklik yapılması gerekiyor mu? Kentsel dönüşüm politikaları hangi kriterler doğrultusunda oluşturulmalı?
TURAN HANÇERLİ: Kentsel dönüşüm projeleriyle riskli yapı stokunu yenileme çalışmalarına devam ediyoruz. 5.8’lik Silivri depreminin ardından şunu söylemiştim: 20 yıl kaybettik, 20 dakika kaybedecek zamanımız yok. Bunu sadece Avcılar ve İstanbul için söylemedim, sözlerim ülkemiz için geçerli. Çünkü depremin ne zaman olacağına biz karar vermiyoruz, bilemiyoruz da. Kentsel dönüşümün önünde üç önemli sorun var: Finansman sorunu, teknik imarla ve uzlaşmayla ilgili sorunlar. Bu üç soruna yönelik çözümler ürettik, çalışmalar yaptık. Avcılar’da kentsel dönüşüme giren bina sayısı 1.740’ı geçti. 1.740 bina, 20.000 konutu aşıyor. Bu da 20.000 konuttaki 60.000 insanın güvenli konuta kavuşmak için yola çıktığı anlamına gelir. Kentsel dönüşümdeki deneyimlerimizi paylaşıyoruz. Türkiye’de riskli bina sayısı 6.5 milyon, 1.5 milyon binanın acilen yenilenmesi gerekiyor. Türkiye’de 1.500.000 konut tabiri caizse tabutluk, yani 4.5 milyon insan tabutta yaşıyor. Hızlı hareket etmek ve çözüm bulmak gerekiyor. Çözüm önerilerini birçok yerde paylaştık. Sıfır maliyetli finansmana dayalı kentsel dönüşüm önerisini hükümet yetkilileriyle paylaştık. Çünkü bunu yapabilecek olan, hükümet, kamunun ve hazinenin kaynağını kullanan hükümet yetkilileri. Sıfır maliyetli finansmana dayalı kentsel dönüşüm modeli uygulanırsa, dönüşmesi gereken 1.5 milyon konutun iki yıl içinde yenilenmesi mümkün.