YÜKLENİYOR
SODEMSEN İdari ve Mali İşler Müdürü Ata Alkan “Kentsel bellek: Kentlerin hafızası” başlığında yazdı.
Kentler, sadece fiziksel mekânlar değildir, aynı zamanda tarihsel, kültürel ve sosyal birer bellek deposudur. Kentsel bellek, kentlerin yaşadığı değişimin, kent sakinlerinin algısının ve kentteki mekânların bir araya gelmesiyle oluşan bir hafıza sistemidir. Kentsel bellek, kent kimliğinin, kültürünün ve aidiyet duygusunun oluşmasında, sürdürülmesinde önemli bir rol oynar, kentlerin yaşayan organizmalar olduğunu ve kent sakinlerinin de kentlerin bir parçası olduğunu gösterir.
Türkiye kentleri, kentsel bellek açısından zengin ve çeşitli örnekler sunar. Örneğin, İstanbul’un tarihî yarımadası, farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan bir kentsel bellek alanıdır. Ayasofya, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camii, Yerebatan Sarnıcı gibi yapılar, İstanbul’un kentsel belleğinin sembolleridir. Ankara’nın Ulus semti, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminin kentsel belleğini yansıtır. Anıtkabir, Ulus Meydanı, 1. Meclis Binası, Kurtuluş Savaşı Müzesi gibi mekânlar, Ankara’nın kentsel belleğinin öğeleridir. İzmir’in Kordonboyu, kentin denizle ilişkisinin belleğini ifade eder. Kordonboyu’ ndaki tarihî binalar, heykeller, parklar, vapur iskeleleri ve kafeteryalar, İzmir’in kentsel belleğinin unsurlarıdır.
Kentsel belleğin oluşmasında ve korunmasında, kent sakinlerinin katılımı ve bilinci çok önemlidir. Kentsel belleği oluşturan mekânlar sadece fiziksel varlıklarıyla değil, kentte yaşayanların o mekânlara yükledikleri anlam ölçüsünde değerlidir. Kentsel belleği korumak, kentlerin tarihsel ve kültürel mirasını gelecek nesillere aktarmak demektir. Bu nedenle kentsel belleğe saygı duymak, kentlerin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmaktır.
Kentsel belleğin korunması ve aktarılması, kentlerin tarihsel ve kültürel mirasını gelecek nesillere aktarmak, kent kimliğini, kültürünü ve kente aidiyet duygusunu güçlendirmek, kentlerin yaşam kalitesini yükseltmek ve sürdürülebilirliğini sağlamak açısından önemlidir. Ayrıca kentteki mekânların, kentlerin kimliğini ve kültürünü yansıtması, aidiyet duygusunu yansıtması, sosyal ilişkileri ve toplumsal hafızayı şekillendirmesi açısından da mühimdir, kentteki mekânlara sahip çıkılmasını, mekânların fiziksel, işlevsel, sembolik ve duygusal boyutlarının korumasını da sağlar.
Kentsel bellek, kentlerin kimliğini, kültürünü, aidiyet duygusunu oluşturan ve yaşatan bir hafıza sistemidir. Kentsel belleği korumak ve geliştirmek, kentlerin yaşam kalitesini yükseltmek ve sürdürülebilirliği sağlamak demektir. Kentsel belleğe sahip çıkmak, kentlerin geleceğine sahip çıkmaktır.
Kaynaklar:
Çalak, I. E. (2012) Kentsel ve Kolektif Belleğin Sürekliliği Bağlamında Kamusal Mekânlar: ULAP Platz Örneği, Almanya
Rossi, A. (2006) Şehrin Mimarisi
Selvi T. (2021) Nedir Bu “Kentsel Bellek” ve Ne İşe Yarar?
Aslan, Pınar Yurdadön (2016) Bellek, Kimlik ve Kitsch: Şimdilerde Ankara