YÜKLENİYOR
SODEMSEN Toplu İş Sözleşmesi Avukatı Merve Nur Gök “Doğal Afet: Bazı Önemli Kavramlar” başlığında yazdı.
Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Elazığ illeri afet bölgesi ilan edildi. “Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi” tanımı, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’un 1. maddesi uyarınca hazırlanan yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Yönetmelikle, yaşanmış ya da yaşanması muhtemel felaketlerin genel hayata etkileri ele alınmaktadır. Meydana gelen afetin yerleşim alanındaki genel hayata etkisi, yönetmelikte belirtilen esaslara göre belirlenmektedir. “Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi” ilanı açısından aşağıda (a-f) fıkralarında belirtilen durumlar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından genel hayata etkili sayılabilmektedir.
• Afet sebebiyle ölümlerin yaşanması veya ağır yaralıların olması,
• Tarım ürünlerinin zarar görmesi,
• Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların telef olması,
• Afetin yaşandığı yerde kışların zorlu geçmesi ve inşaat çalışmalarının kısa süreli olması,
• Afetin yaşandığı yerdeki altyapının (yol, su, elektrik, kanalizasyon vb.) kullanılamayacak veya çalışamayacak derecede hasar görmesi,
• Ulaşım imkânlarının sınırlı olması.
Bir yer afet bölgesi ilan edildiğinde, bölgedeki şartların ve bölgede yaşayanların hayatlarının iyileştirilmesi için çalışmalar yapılır. Yapılardaki hasarı tespit etmek amacıyla teknisyenler görevlendirilir. Bir yer afet bölgesi ilan edildiğinde, bölgede yaşayanlara ücretsiz sağlık hizmeti verilir. Kamu personeline de yolluk, harcırah ve avans ödemesi yapılır. Yönetmelikte, devletin ilgili birimleri tarafından bölgedeki kişilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi öngörülür. Maddi kayıplar devlet tarafından karşılanır, binaların yıkılması ya da boşaltılması gereken durumlar mal sahibine bildirilir. Mal sahibinin bu karara üç gün içinde itiraz etme hakkı vardır. Bölgedeki her ailenin, her bireyin psikososyal destek alması için sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar görevlendirilir.
Deprem sonrası karşımıza çıkan diğer bir tanımlama, Dünya Sağlık Örgütü’nün ilan ettiği “3. seviye acil durum” oldu. BM’ye bağlı olan, toplum sağlığıyla ilgili uluslararası çalışmalar yapan Dünya Sağlık Örgütü, iki büyük depremin ardından “3. seviye acil durum” ilan etti. 3. seviye acil durum, en yüksek acil durum kategorisindedir. Bu seviye, Dünya Sağlık Örgütü’nün kurum çapındaki varlıklarının seferber edilmesi anlamına gelmektedir. Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen, Resmî Gazete’de yayımlanan, depremden etkilenen 11 ili kapsayan olağanüstü hâl (OHAL) kararıyla ilgili Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Anayasa’nın 119. maddesiyle 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre, Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kilis, Malatya, Elazığ, Osmaniye ve Şanlıurfa, 8 Şubat 2023 Çarşamba gününden itibaren 90 gün süreyle olağanüstü hâl kapsamında olacak. OHAL’de hangi hükümlerin uygulanacağı, işlemlerin nasıl yürütüleceği, kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenebilecek. Cumhurbaşkanı, olağanüstü hâlin gerekli kıldığı konularda kararname çıkarabilecek.