YÜKLENİYOR
SODEMSEN Toplu İş Sözleşmesi Avukatı Esin Bayramoğlu “Eğitim Hakkı” başlığında yazdı.
“Eğitim hakkı”, birçok uluslararası anlaşmaya ve düzenlemeye konu olması, anayasamızda yer alması sebebiyle üzerinde durulması gereken önemli bir husustur. Eğitim hakkı, anayasamızın 42. maddesinde şu şekilde yer almıştır:
“Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak kanunla düzenlenir. Devlet, maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacıyla burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve incelemeyle ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun, engellenemez. Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası antlaşma hükümleri saklıdır.”
Yasa hükmünde de belirtildiği üzere eğitim hakkı, en temel haklardan biridir, cinsiyet gözetmeksizin her bireyin bu hakka ulaşması gerekir. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde de eğitim hakkına değinilmiş, ilgili düzenlemeyle önem atfedilmiştir. Eğitim hakkı, bireylerin öğrenme, öğretme, eğitim alma, kendini geliştirme gibi yetkilere hukuksal olarak sahip olması, bu yetkilerden istediği gibi yararlanması anlamına gelir. Bu hak, hiçbir suretle engellenemez, evrensel hak mahiyetindedir. Eğitim hakkı, bireyin kişiliğini tüm yönleriyle geliştirmesini ve bireysel özgürlüğünü kazanmasını sağlar. Dolayısıyla salt insan olmakla kazanılan bir haktır. Bu özelliğinden dolayı hakkın kullanılması herhangi bir müdahaleye açık değildir. Hatta devletlerin, bu tip engellenemez haklara karşı dokunmama, müdahale etmeme ve koruma gibi belli başlı görevleri vardır. Eğitim hakkı, toplumların kalitesini, refah seviyesini etkileyebilecek potansiyele sahiptir. Zira bu hak, ulusların geleceği için önem taşımaktadır. Eğitim hakkı, modern hukukun ve medeni toplumların nezdinde savunulmaktadır ve geliştirilmeye çalışılmaktadır.
Kaynak:
https://acikders.ankara.edu.tr/