YÜKLENİYOR
Millî Eğitim Bakanlığı’ndan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, CHP İstanbul Milletvekili Suat Özçağdaş Belediye Gazetesi'nin sorularını yanıtladı.
Yeni eğitim-öğretim dönemi öncesinde eğitimdeki sorunlara dikkat çekmek amacıyla 81 il başkanlığıyla eş zamanlı gerçekleştirilen CHP Eğitim Maratonu’nun amaçları nelerdir? 21 ilde yapılması planlanan eğitim buluşmalarının kapsamı nedir?
SUAT ÖZÇAĞDAŞ: Eğitim hem yurttaşlarımızın hem de ülkemizin geleceği için en önemli çalışma alanı. Ülkemizde her sabah yaklaşık 30 milyon yurttaşımız (öğrenci, öğretmen, akademisyen veya eğitim süreçlerinde yer alan farklı meslek grupları) bir eğitim alanında güne başlıyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin eğitim alanında -kendileri de dahil- hemen herkes tarafından kabul edilen açık başarısızlığı sorunları her geçen gün ağırlaştırdı. Yirmi iki yıllık AKP iktidarında dokuz bakan değişti. Eğitim, yap-boz tahtasına döndü. Eğitimin piyasalaşmasının ve gericileşmesinin yanı sıra hemen her alanda değişim ve bozulma yaşandı. Yirmi iki yılın sonunda okulların temizlenemediği, öğrenci ve öğretmenlerin güvenliğinin sağlanamadığı, öğretmenlerin mülakatlarda ağır haksızlıklara uğradığı ve AKP öncesine göre daha da yoksullaştığı, atanmayan öğretmen sayısının 68 binden 1 milyona ulaştığı, ücretli ve sözleşmeli öğretmenliğin norm hâline getirildiği bir süreç yaşıyoruz.
Köy okullarının kapatılması, buna karşılık özel okulların ve imam hatip okullarının sayısının artırılmasıyla eğitim sistemi ülke ihtiyaçlarına yanıt veremiyor. Yoksul ailelerin çocukları MESEM’ler aracılığıyla ucuz işgücüne dönüştürülüyor ve çocuklar yaşamlarını kaybediyor. Eğitim sistemi defalarca değiştirildi, ancak her seferinde ideolojik takıntılar ve gerici hedefler nedeniyle sistem daha da kötüye gitti. Eğitim sisteminde ve sınav sistemlerinde yapılan değişiklikler sebebiyle büyük sorunlar yaşanıyor. ÇEDES gibi protokollerle birlikte okullar hiçbir pedagojik formasyonu olmayan tarikat ve cemaat mensuplarına açıldı. Eğitime ayrılan pay ve bütçe azaldı. Nitelikli eğitim, satın alınan bir hizmete dönüştü. Öğrencilerin uluslararası sınavlardaki başarısı düştü, çocuklar örgün eğitimden uzaklaştı. Yükseköğretimde sistem, akademisyenler ve öğrenciler açısından derin sorunlar baş gösterdi, özerk, demokratik ve bilimsel eğitimden uzaklaşıldı. Üniversiteler neredeyse kayyum uygulamalarıyla partizanca atamalarla yönetildi. Öğrenciler yaşamsal sorunlarla (barınma, beslenme, burs vb.) karşı karşıya kaldı.
Yukarıda sadece bir kısmını sayabildiğimiz, ayrıntılarına girmeye başladığımızda saatlerce konuşmamız gereken bu ve benzeri sorunlar artık eğitimin Türkiye için bir beka sorunu olduğunu gösteriyor. Bu nedenle Cumhuriyet Halk Partisi, sorunları eğitimin tüm paydaşlarıyla birlikte ele almayı, ortak akılla yeni politikalar ve çözüm önerileri geliştirmeyi önemsiyor. Bir mitingle başladığımız süreci, bakanlığın önünde basın açıklaması yaparak, sosyal medyadan ve kitle iletişim araçlarından yararlanarak, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi gibi kurumlarda çözüm arayarak, parlamento çatısı altında soru ve araştırma önergeleri, yasa teklifleri vererek devam ettirdik.
Sorunlar o kadar çok, o kadar derin, o kadar kapsamlı ki, ne yaparsak yapalım, eksik kalan bir konu oluyor. “Eğitim sorunları 24 saat anlatsak bitmez,” diye düşünerek, kesintisiz bir etkinlik yapalım dedik ve 24 saatlik Eğitim Maratonu’nu gerçekleştirdik. Eğitim Maratonu’na, akademisyenler, sendikaların ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, öğretmenler, aktivistler, uzmanlar, öğrenciler ve veliler katıldı. Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel’in, genel başkan yardımcılarımızın, parti meclisi üyelerimizin, belediye başkanlarımızın, milletvekillerimizin katılımıyla, farklı toplumsal kesimlerden konuşmacılarla eğitime ilişkin konuları ele aldık. Ankara’da, Anıtpark’ta 92 konuşmacıyla erken çocukluk eğitimden üniversitelere, okul öncesi eğitimden yükseköğretime kadar geniş bir yelpazede eğitimi irdeledik.
On binlerce yurttaşın sosyal medya üzerinden 24 saat canlı izlediği, yüzlerce yurttaşın da etkinliği yerinde takip ettiği bu çalışmayı ülke genelinde gerçekleştirmenin yararlı olacağını tespit edince il programımızı başlattık, 6 Ağustos’ta deprem bölgesindeki kentlerde başlattığımız bu çalışmayı, partimizin il belediyelerini kazandığı kentlerde sürdürdük. Yaz ve sonbahar boyunca 23 ilde yurttaşlarla bir araya geldik. Merkezî bir politikayla hareket etmek yetmez düşüncesiyle ülke genelinde eğitim paydaşlarıyla buluştuk. Valiler, rektörler, akademisyenler, öğretmenler ve sendikacılarla bir araya geldik. Çalıştaylar yaptık. Ardından, 7’den 70’e tüm yurttaşların ve eğitim paydaşlarının bir araya geldiği halk buluşmaları düzenleyerek eğitimi konuştuk. Bu buluşmalarda eğitimciler, sendikalar, çocuklar ve veliler konuştu. Bu etkinlikleri 81 ilde düzenlemeyi hedefliyoruz.
Bu buluşmaların yanı sıra uzmanlarla birlikte çalışmalarımızı sürdürdük. Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel’in liderliğinde 35 sendikanın genel başkanları ve yöneticileriyle bir araya geldik. Öğretmenlerin ve eğitimin sorunlarını ele aldık. Öğretmenlik Meslek Kanunu’nu sendikalarla birlikte değerlendirdik. Tüm eğitim paydaşlarını kapsayan “Personel Kanunu” için çalışmalara başladık.
Eğitimin önemli bileşenlerinden biri olan akademisyenlerle de merkezi bir yapılanmayla ilgili çalışmaya başladık, 24 farklı alanda çalışma grupları oluşturduk, akademisyenlerle dört kez bir araya geldik. Cumhuriyet aydınlanmasının sembol eğitim merkezi Ankara Hasanoğlan’da gerçekleştirdiğimiz “Eğitim Zirvesi” ile partimizin eğitim politikaları yazma hedefini ortaya koyduk. Önümüzdeki üç ay boyunca hep birlikte çalışacağız, ocak ayında 2. Eğitim Zirvesi’nde bir araya gelerek politika metnimizi oluşturmaya başlayacağız. Bu çalışmaları, illerde ve ilçelerde kurduğumuz eğitim komisyonlarındaki program çalışmalarıyla birlikte sürdüreceğiz ve ortak bir metin hazırlayacağız.
Eğitimdeki yapısal sorunları çözecek eğitim politikaları yapılandırılırken hangi kriterler göz önünde bulundurulmalı? CHP’nin eğitim politikaları bu sorunların çözümünde nasıl rol oynayacak?
SUAT ÖZÇAĞDAŞ: Eğitimin birçok sorunu (yapısal, içerik açısından) var. Politikalarımızı oluştururken her sorunu değerlendiriyoruz. Laik, bilimsel, nitelikli, eşit, kamusal ve parasız eğitime ulaşmak istiyoruz. CHP’nin eğitim politikaları, çocukları önceleyen, bilimsel ve nitelikli bir eğitimle buluşturan, çocukların kamusal olanaklardan eşit faydalanmasını sağlayan, çağın gereklerine uygun ve çağdaş bir eğitim sistemi üzerinde yapılandırılacak.
AKP’nin itaatkâr ve kanaatkâr nesiller yetiştirme hedefine karşılık Cumhuriyet Halk Partisi’nin temel hedefi, Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği yolda “fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür nesiller” yetiştirmektir. Cemaat, tarikat aşiret gibi her tür baskı unsurundan kurtarılmış, düşünen, sorgulayan, araştıran, eleştiren, toplumsal sorumluluk sahibi aktif yurttaşlar yetiştirmek hedefiyle eğitim sistemini özgürleştireceğiz. Bilimi, sanatı, felsefeyi, edebiyatı, sporu ve teknolojiyi ön planda tutan çağdaş bir eğitim programıyla çocukların dünya yurttaşı olması için çalışacağız.
Eğitime merkezî bütçeden daha fazla pay ayırarak eğitim yatırımlarını artıracağız. Eğitim alanlarını yaşam alanları olarak tasarlayacağız. Okulları, içinde bulundukları yerleşim alanlarının odağı ve bütünleşik bir unsuru olarak işlevsel hâle getireceğiz. Okulların temizlik, güvenlik, teknoloji altyapısı gibi sorunlarını çözeceğiz, bu sürece uygun personel atamalarını gerçekleştireceğiz.
Çocukların sağlıklı gelişimi için temel hizmetlerden, kapsayıcı ve önleyici sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlayacağız. İhtiyaç duyan her köyde okulları yeniden açacağız, kırsal kalkınmayı ve üretimi canlandıracağız, eğitim sistemini ve okul türlerini bilimsel veriler ve toplumun talepleri doğrultusunda düzenleyeceğiz. Özerk, demokratik, üretken bir yükseköğretim için üniversite sistemini yeniden tasarlayacağız, YÖK gibi baskıcı kurumsal yapıları kaldırarak akademik özgürlüğü tesis edeceğiz, akademisyenlerin özlük haklarını geliştireceğiz. Öğrencilerin barınma, beslenme, burs, ders materyali gibi ihtiyaçlarını karşılayacağız.
Mesleki eğitimi yapısal bir reform programıyla yeniden düzenleyeceğiz. Çocukların ucuz işgücü olmasına yönelik uygulamalara son vererek, öğrencileri esnek bir mesleki eğitim sistemine kavuşturacağız. Teknolojiyle donatılmış yeni eğitim alanlarında sektörle etkileşim ve işbirliği içinde eğitim veren okullarda iş gören değil, iş öğrenen gençler yetiştireceğiz. Çocukları ölümle sınayan, onları işçileştiren, yoksul halkın çocuklarına tek olarak sunulan MESEM’e son vereceğiz. Eğitimden ve gelecekten umutsuz, okulları terk eden, artan ekonomik sıkıntılar sebebiyle çalışmak zorunda kalan çocukları ve gençleri tekrar kazanacağız. Bizim iktidarımızda eğitim, herkes için ulaşılabilir, herkesin umutlu olduğu ve güvendiği bir alan olacak.
CHP’li belediyeler, eğitim destekleriyle Türkiye’de öncü oldu, fark yarattı. Yerel yönetimler eğitim alanında sizce hangi inisiyatifleri üstlenmeli?
SUAT ÖZÇAĞDAŞ: Sosyal demokrat belediyecilik anlayışımız çerçevesinde faaliyetlerini sürdüren belediyelerimiz, eğitim sisteminin karşı karşıya kaldığı sorunların çözümünde etkin rol oynuyor, öğrencilere ve velilere destek oluyor. İktidarın yanlış politikalarının neden olduğu ekonomik krizin belediyelerin bütçelerindeki olumsuz etkilerine ve merkezî yönetimin engellemelerine rağmen başarılı projelerle eğitime yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Derin yoksulluğun ağır sonuçlarını ortadan kaldırmak için çocuklara süt ve yemek desteği veriyoruz. Okul öncesi eğitimde yaşanan sorunları çözmek amacıyla kreşler açarak ailelere destek oluyoruz. İktidar tarafından engellenmeye çalışılsa da okulların taleplerini ve ihtiyaçlarını (altyapı, bakım, onarım, servis, temizlik, malzeme vb.) karşılıyoruz. İhtiyaç sahibi ailelerin çocuklarına desteğimizi (kırtasiye malzemesi, burs, ulaşım) sürdürüyoruz.
Üniversite öğrencilerine her konuda destek oluyoruz (yurt, burs, çamaşırhane, kent lokantaları vb.). Kültür-sanat, spor etkinlikleri düzenliyoruz, tesisler açıyoruz, bu sayede öğrencilerin gelişimine katkıda bulunuyoruz. Sınavlara hazırlanan öğrencilere yüz yüze ve online eğitim desteği veriyoruz. Öğrenciler için ders çalışma alanları, gençlik merkezleri, kültür ve eğlence alanları açıyoruz. Hayat boyu öğrenme yaklaşımıyla her yaştan yurttaş için etkinlikler düzenliyoruz, eğitim programları hazırlıyoruz, kurslar açıyoruz.
Belediyelerimiz, kapsamlı eğitim hizmetleriyle çocukların, gençlerin, ailelerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin yanında olmaya devam edecek. Ülkemizin geleceği için eğitime yatırım yapacağız, eğitim hizmetlerini artıracağız. Belediyelerimizin eğitime yönelik başarılı çalışmalarını ve uygulamalarını yaygınlaştıracağız. Bu kapsamda CHP’li tüm belediyelerin katılacağı, eğitimin farklı boyutlarıyla tartışılacağı, iyi uygulamaların paylaşılacağı buluşmalarımıza devam edeceğiz. Partimizin iktidarında eğitim alanında yapacağımız çalışmaların örneklerini gösterdiğimiz politikalarımızı geliştireceğiz, uygulamalarımızı çeşitlendireceğiz, eğitim alanındaki derin sorunlara çözüm bulmaya devam edeceğiz.